Bài viết do Tiến sĩ CKII Phạm Thị Khương - Trung tâm Nhi - Bệnh viện Quốc tế Mytour Times City biên soạn

Sốt không chỉ là phản ứng của cơ thể, mà còn là cuộc chiến đỉnh cao giữa hệ thống miễn dịch và kẻ xâm lược gọi là chất gây sốt. Sức mạnh của sốt giúp cơ thể tiêu diệt kẻ thù gây bệnh nhanh chóng và đồng thời ngăn chặn sự phát triển của chúng, thường là virus và vi khuẩn. Đối mặt với dấu hiệu sốt rét ở trẻ, cần phải có biện pháp xử lý ngay lập tức để ngăn chặn các biến chứng có thể xảy ra.

Sốt được xác định khi nhiệt độ cơ thể vượt quá 38°C khi đo nhiệt độ trực tràng hoặc 37.5°C khi đo ở nách. Sốt có thể là một biểu hiện tích cực, là cách mà cơ thể chống lại sự xâm lược của các tác nhân gây sốt. Nó giúp cơ thể loại bỏ kẻ thù nhanh chóng, đặc biệt là virus và vi khuẩn. Việc tăng nhiệt độ cơ thể ở khu vực dưới đồi là một chiến thuật tự nhiên để chống lại nhiễm trùng. Tuy nhiên, sốt cũng có thể xuất hiện trong nhiều tình trạng bệnh lý khác, không nhất thiết do nhiễm trùng.

Nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng sốt ở trẻ mà bạn có thể gặp phải:

• Nhiễm trùng vi khuẩn như sốt tinh hồng (scarlet fever) hoặc hiếm hơn là sốt thấp khớp, liên quan đến viêm họng do liên cầu; nhiễm khuẩn đường tiểu ...
• Nhiễm virus như virus cúm;
• Do sử dụng thuốc;

• Các yếu tố phơi nhiễm nhiệt: Dưới ánh nắng, trong điều hòa, gần bếp nóng
• Dị ứng;
• Hiếm hơn là các bệnh lý viêm như viêm khớp ở thanh thiếu niên.

Nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng rét run khi trẻ bị sốt, bao gồm rối loạn vận mạch do sốt cao, nhiễm khuẩn đường tiểu hoặc nhiễm ký sinh trùng gây ra sốt rét.

Trẻ bị sốt rét run, cơ thể co lại. Dù làn da có vẻ lạnh lẽo với tay chân lạnh buốt, nhiệt độ bên trong cơ thể có thể lên đến 40 độ C và nếu không được hạ nhiệt kịp thời, có thể gây hại cho thần kinh và các cơ quan khác. Do sốt cao, các mạch máu ở ngoại vi co lại, dẫn đến cảm giác rét lạnh. Khi trẻ bị sốt rét run và nói lạnh, đó là lúc quan trọng để giảm sốt một cách đúng đắn.

Sốt rét là bệnh do ký sinh trùng Plasmodium gây ra. Bệnh lây truyền qua máu, qua đường thai nhi và thông qua muỗi Anopheles.

Nếu loại trừ trường hợp sốt rét, trẻ bị sốt rét run thường là do cảm lạnh hoặc nhiễm khuẩn, virus nào đó. Triệu chứng sốt rét và rét run ở trẻ thường khó phân biệt nếu không có kiến thức chuyên môn. Vì vậy, khi trẻ bị sốt, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa ngay lập tức để có phương pháp điều trị thích hợp, tránh tình trạng co giật hay biến chứng do điều trị chậm trễ. Tránh việc tự truyền nước cho trẻ khi sốt mà chưa biết rõ nguyên nhân, mà nên điều trị dựa trên nguyên nhân để đạt hiệu quả nhanh chóng.

Trong thực tế lâm sàng nhi khoa, cả bác sĩ và bệnh nhân đều đối mặt với môi trường nhiệt đới và cận nhiệt đới, nhưng không phải lúc nào bác sĩ cũng có thể ngay lập tức xác định, chẩn đoán và tìm ra nguyên nhân gây sốt ở trẻ. Các chuyên gia nhi khoa truyền nhiễm thường phải tiến hành kiểm tra để xác định nguyên nhân...

Sốt luôn là mối lo lắng hàng đầu khi đưa con đến khám tại khoa cấp cứu và khoa khám bệnh tại các cơ sở y tế.

Sốt không thường gây nguy hiểm đến tính mạng trừ khi nhiệt độ quá cao và kéo dài nhiều ngày, vượt quá 41,6°C khi đo ở hậu môn. Các yếu tố nguy cơ bao gồm sốt rét run ở nhóm trẻ dưới 2 tuổi và sốt tái phát kéo dài hơn 1 tuần. Sốt có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý nghiêm trọng, nhưng thường xuất hiện do các nhiễm trùng cụ thể, chủ yếu không nguy hiểm.

4.1. Chiến thuật điều trị khi trẻ bị sốt rét

Khi trẻ bị sốt rét run, hãy ngay lập tức đưa trẻ đến bệnh viện để chẩn đoán và điều trị kịp thời. Sốt rét do ký sinh trùng và các nhiễm trùng khuẩn khác có thể gây biến chứng nặng nề hoặc nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

4.2. Chăm sóc đặc biệt cho trẻ bị sốt rét

Vận chuyển trẻ đến bệnh viện ngay khi phát hiện có dấu hiệu sốt rét và cần hạ sốt cho trẻ theo cách sau:

• Giảm quần áo để trẻ thoáng mát, không ủ ấm, tránh làm tăng nhanh nhiệt độ cơ thể.
• Nếu nhiệt độ trên 39 độ C, có thể thực hiện chườm bằng nước ấm. Sử dụng 5 chiếc khăn thấm nước ấm để lau 2 nách, 2 bẹn, và 1 khăn lau toàn thân. Đảm bảo giữ ấm khăn và tránh sử dụng nước lạnh để tránh gây sốc nhiệt cho trẻ.

• Sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻ: Tuân thủ liều lượng phù hợp với cân nặng của trẻ.
• Mở cửa sổ, sử dụng quạt hoặc điều hòa để cải thiện không khí trong phòng, giúp trẻ hạ sốt nhanh hơn.
• Trong trường hợp trẻ có co giật: Đặt trẻ nằm nghiêng để thuận tiện hô hấp, và theo dõi tình trạng co giật. Nếu co giật kéo dài hơn 5 phút, gọi cấp cứu ngay lập tức. Tuyệt đối không đặt áp lực lên cơ thể bé hoặc đưa bất kỳ vật thể nào vào miệng bé trong lúc co giật.
• Bổ sung nước cho trẻ: Sốt rét khiến trẻ mất nước và chất điện giải. Mẹ cần cho trẻ bú nhiều hơn nếu đang bú mẹ, hoặc cung cấp nước lọc, nước trái cây hoặc oresol cho trẻ lớn.

Khoa nhi tại Hệ thống Bệnh viện Quốc tế Mytour là địa chỉ đáng tin cậy cho sự chăm sóc và điều trị các bệnh lý phổ biến ở trẻ nhỏ: sốt do virus, sốt do vi khuẩn, viêm tai giữa, viêm phổi, ... Với trang thiết bị hiện đại và không gian vệ sinh, chúng tôi cam kết giảm nguy cơ lây nhiễm. Đồng thời, đội ngũ bác sĩ chuyên nghiệp và tận tâm sẽ giúp trẻ và gia đình an tâm khi đến khám bệnh.

Quý khách hàng có thể đến trực tiếp các cơ sở y tế Mytour trên toàn quốc để được thăm khám hoặc liên hệ theo số HOTLINE TẠI ĐÂY để nhận sự hỗ trợ.

XEM THÊM

• Những nguyên nhân gây sốt ở trẻ
• Hướng dẫn cách tắm cho trẻ khi sốt cao tại nhà
• Sốt co giật ở trẻ nhỏ: Những điều quan trọng mà bố mẹ cần biết để xử lý kịp thời

• Tại sao trẻ bị sốt và chứng minh nhận dạng cách chăm sóc?
• Trẻ bị tắc tinh mạch có hiệu quả không?
• Những nguy cơ khi trẻ bị tiêu chảy và cách điều trị an toàn