Buzz
1. Nguyên nhân gây sốt sau khi tiêm vaccine Covid
Vaccine Covid-19 được nghiên cứu và sản xuất để ngăn ngừa sự lây lan nhanh chóng của dịch viêm đường hô hấp cấp do virus SARS-CoV-2 gây ra. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiêm vaccine không chỉ giúp ngăn ngừa bệnh mà còn giảm các triệu chứng nặng và tỷ lệ biến chứng cũng như tử vong do bệnh. Điều này đạt được nhờ vắc xin kích thích cơ thể sản xuất kháng thể chống lại virus gây bệnh.
Sốt sau khi tiêm Covid là một trong các tác dụng phụ có thể xảy ra
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, sau khi tiêm vaccine phòng Covid-19, một số người có thể gặp phải tác dụng phụ, mặc dù không gây nguy hiểm nhưng có thể gây phiền toái đến một mức độ nhất định. Sốt sau khi tiêm Covid là một trong những tác dụng phụ đó.
Sau khi tiêm vaccine Covid-19, có thể xuất hiện một số triệu chứng như mệt mỏi, sốt, đau đầu, đau cơ, ớn lạnh, khó ngủ,... Sốt thường chỉ ở mức nhẹ (dưới 38.5 độ C) và các triệu chứng khác thường giảm sau vài ngày mà không gây di chứng.
Nguyên nhân của hiện tượng sốt sau khi tiêm Covid được giải thích như sau:
- Sốt là một biểu hiện y tế đặc trưng cho sự tăng nhiệt độ cơ thể cao hơn so với mức bình thường (36.5 - 37.5 độ C).
- Đa phần các trường hợp sốt là cơ thể phản ứng trước nhiễm trùng virus, thường kéo dài trong vòng 2 - 3 ngày.
- Sốt cũng có thể xuất phát từ các bệnh không nhiễm trùng, đặc biệt là sau khi tiếp xúc với chất lạ (như kháng nguyên trong vaccine Covid). Khi chất lạ xâm nhập, hệ thống miễn dịch tự nhận diện và phản ứng bằng cách gây sốt để tạo ra kháng thể chống lại chất lạ đó.
Yếu tố trực tiếp gây ra sốt là protein hình thành trong cơ thể (chất gây sốt nội sinh). Quá trình sốt bắt đầu khi có tác nhân lạ xâm nhập và cơ thể sản xuất chất gây sốt ngoại sinh. Chính chất gây sốt ngoại sinh kích thích đại thực bào và bạch cầu trung tính tiết ra chất gây sốt nội sinh.
Chất gây sốt nội sinh tác động đến trung tâm điều nhiệt của cơ thể, kích hoạt acid arachidonic và sản xuất monoamin thay đổi điểm đặt nhiệt ở vỏ não. Kết quả là cơ thể tăng nhiệt và giảm thải nhiệt, tức là gây sốt.
2. Cách xử lý khi gặp tình trạng sốt sau khi tiêm vaccine Covid
2.1. Chăm sóc và theo dõi
- Theo dõi nhiệt độ cơ thể và thời gian sốt
Nếu gặp tình trạng sốt sau khi tiêm Covid, thường là sốt nhẹ và sẽ tự khỏi sau 1 - 2 ngày. Nếu nhiệt độ cơ thể cao hơn 38.5 độ C, cần theo dõi nhiệt độ thường xuyên và chú ý đến các biểu hiện khác.
Sau khi tiêm Covid và gặp tình trạng sốt, có thể dùng thuốc hạ sốt theo liều phù hợp với cân nặng và độ tuổi.
Nếu sốt cao liên tục từ 38.5 - 39 độ C, đã dùng thuốc hạ sốt mà không giảm, đau cơ, đau đầu dữ dội không phải do sang chấn, bị sốt kéo dài 3 - 4 ngày mà không thấy giảm, cần đến bệnh viện hoặc gọi bác sĩ tư vấn ngay.
- Sử dụng thuốc hạ sốt
Sau khi tiêm Covid và gặp sốt cao trên 38.5 độ C, có thể sử dụng thuốc hạ sốt paracetamol theo liều thông thường (tránh sử dụng corticosteroid để không làm giảm hiệu quả miễn dịch của vaccine). Hầu hết trường hợp sốt sau tiêm vaccine Covid phản ứng tốt với thuốc hạ sốt và chỉ cần uống lại sau mỗi 6 - 8 tiếng. Hiếm khi cần sử dụng nhiều lần vì sốt sẽ giảm sau 24 - 48 giờ.
- Uống nhiều nước
Sốt sau tiêm Covid cần bổ sung nước, nhưng nên uống từ từ và chia thành nhiều lần nhỏ. Có thể uống nước hoa quả để nạp thêm vitamin cho cơ thể. Cần mặc quần áo thoải mái để tránh nóng.
Hướng dẫn theo dõi và xử trí sau khi tiêm vaccine Covid
2.2. Thực hiện các biện pháp y tế
Nếu sau tiêm vaccine Covid xuất hiện các dấu hiệu không bình thường sau đây, cần đi đến cơ sở y tế ngay:
- Cảm giác tê ở môi hoặc lưỡi.
- Da xuất hiện phát ban, mẩn đỏ, đỏ hoặc tím tái, có dấu hiệu xuất huyết dưới da.
- Họng cảm thấy ngứa, căng cứng, nghẹn, khó nói.
- Có các triệu chứng thần kinh như đau đầu nặng, li bì, ngủ không sâu, co giật, mất khả năng tập trung, mất ý thức.
- Có dấu hiệu về tim mạch như đau ngực, ngất, cảm giác như có ai đó đập vào ngực.
- Dấu hiệu về hệ tiêu hóa: đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy.
- Dấu hiệu về hệ hô hấp: thở khò khè, thở rít, tím tái.
- Dấu hiệu tổng thể: choáng, chóng mặt, mệt không bình thường, dễ ngất, sốt cao liên tục trên 39 độ C dù đã sử dụng thuốc hạ sốt nhưng không giảm,...
Người mới tiêm vaccine Covid về cần có người ở bên cạnh để theo dõi 24/24 trong 3 ngày đầu sau tiêm. Ngoài việc quan sát phản ứng, cũng cần tuân thủ các hướng dẫn bồi dưỡng sức khỏe từ chuyên gia y tế.
