Báo cáo về mức lương chi tiết của 23 ngành hàng và thị trường lao động từ Navigos Group vừa công bố đã tiết lộ rằng, mặc dù có những biến động trong thị trường tuyển dụng gần đây, 59,1% doanh nghiệp cho biết họ vẫn sẽ tăng cường tuyển dụng dưới 25% nhân sự trong năm tới.
Báo cáo này cho biết, các cú sốc và rủi ro toàn cầu như điều kiện tài chính toàn cầu bị thắt chặt; sự sụt giảm sức mua; xung đột chính trị; lạm phát, giá cả tăng cao… đã khiến tổng cầu hàng hóa trên thế giới giảm đi. Nhu cầu nhập khẩu cũng giảm, khiến các doanh nghiệp trong nước phải giảm đơn hàng, gặp khó khăn trong sản xuất, tạo ra nhiều thách thức cho thị trường tuyển dụng.
Navigos Group cho biết, để đối phó với những biến động này, các doanh nghiệp đã giảm gần nửa triệu nhân viên trên toàn thế giới, trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong đó, ngành công nghệ bị ảnh hưởng nhiều nhất, chiếm khoảng 1/3 tổng số nhân viên bị cắt giảm trên toàn cầu.
Việc tuyển dụng tại các doanh nghiệp tiếp tục giảm trên toàn thế giới và thay vào đó, sự luân chuyển nội bộ ngày càng tăng lên ở một số ngành công nghiệp (qua thăng chức hoặc chuyển công việc). Báo cáo cũng nêu rõ rằng, Singapore, Canada và Ấn Độ là 3 quốc gia ghi nhận tỷ lệ giảm tuyển dụng cao nhất, lên đến hơn 40%.
Không tránh khỏi tình hình biến động của thị trường lao động trên toàn cầu, tình hình lao động tại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều khó khăn khi có tới 82% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết họ bị ảnh hưởng, trong đó có hơn 68% doanh nghiệp quyết định giảm nhân sự để đối phó với thời kỳ khó khăn này.
Theo kết quả khảo sát, có đến 454/555 doanh nghiệp trả lời cho biết họ bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường trong năm 2023, chiếm tỷ lệ 82,2%. Các doanh nghiệp này thuộc nhiều ngành khác nhau và mức độ ảnh hưởng cũng không giống nhau, bao gồm: Ngân hàng, Vận tải/Giao nhận/Chuỗi cung ứng, Sản xuất có vốn đầu tư của Nhật Bản, Tự động hóa/Ô tô, Xây dựng/Bất động sản, Thực phẩm và đồ uống/ Ngành hàng tiêu dùng nhanh, Thiết bị điện tử, Thương mại điện tử/Dịch vụ trực tuyến và Công nghệ tài chính.
Để đối phó với biến động của thị trường, hơn 68,7% doanh nghiệp đã chọn giảm nhân sự, tiếp theo là ngừng tuyển dụng mới (chiếm 52,6%). Trong top 5 biện pháp được áp dụng nhiều nhất còn có việc tăng cường đào tạo chuyên môn và kỹ năng mềm cho nhân viên (chiếm 46,9%), điều chuyển nhân sự nội bộ (chiếm 43,2%), và cắt giảm giờ làm (chiếm 14,1%).
Tại Việt Nam, quy mô giảm nhân sự tập trung chủ yếu dưới 25% trong các ngành như: Ngân hàng, Vận tải/Giao nhận/Chuỗi cung ứng, Tự động hóa/Ô tô, Hóa chất/Vật liệu xây dựng & Bao bì/In ấn/Nhựa, Dược phẩm, Dịch vụ chăm sóc sức khỏe, Năng lượng/Năng lượng tái tạo & Dầu khí, Bảo hiểm, Thương mại, dịch vụ có vốn đầu tư của Nhật.
Ít doanh nghiệp lựa chọn giảm nhân sự với quy mô lớn. Giảm từ 50% đến dưới 75% nhân sự chỉ xuất hiện ở 2 ngành Xây dựng/Bất động sản và Dịch vụ tư vấn với tỷ lệ 10,0% doanh nghiệp.
Mặc dù thị trường tuyển dụng gặp biến động gần đây, 59,1% doanh nghiệp vẫn dự định tuyển dụng thêm dưới 25% nhân sự trong năm tới. Doanh nghiệp sẽ ưu tiên tuyển dụng nhân sự có khả năng giải quyết vấn đề tốt, có kinh nghiệm từ 1-3 năm (nhưng chưa làm quản lý), sinh viên mới tốt nghiệp, và quản lý bộ phận. Phòng kinh doanh/bán hàng là nơi doanh nghiệp sẽ tập trung tuyển dụng nhiều nhất, tiếp đến là phòng sản xuất và truyền thông/tiếp thị.
“Không chỉ tại Việt Nam, mà cả doanh nghiệp và người lao động trên toàn cầu đều đang nỗ lực áp dụng nhiều giải pháp để đối phó với biến động kinh tế, từ thay đổi tư duy, cách vận hành doanh nghiệp, đào tạo kỹ năng cần thiết, đến hoạt động tuyển dụng và tìm kiếm việc làm. Quan trọng là doanh nghiệp và người lao động phải hiểu rõ tình hình và kỳ vọng từ cả hai phía để chuẩn bị tốt nhất cho việc thích ứng và bắt kịp với những thay đổi tiếp theo”, ông Ryosuke Kanemoto, CEO của Navigos Group, cho biết.
69% người lao động tham gia khảo sát không mất việc và vẫn đang có việc làm ổn định, nhưng tỷ lệ tìm lại việc mới sau khi mất việc vẫn còn khá thấp (11,4%). Các ngành có nguy cơ mất việc cao nhất là Năng lượng/Năng lượng tái tạo & Dầu khí, May mặc/Dệt may/Da giày và Hóa chất/Vật liệu xây dựng & Bao bì/In ấn/Nhựa.
43,3% người lao động cho biết mức lương của họ tăng từ 5% đến dưới 10%. Số lượng người lao động bị giảm lương chiếm tỷ lệ nhỏ với mức giảm từ 15% đến dưới 20%.
Gần 70% người lao động vẫn được nhận đầy đủ các phúc lợi bắt buộc từ tổ chức/doanh nghiệp mà họ đang làm việc. Trong số những người bị ảnh hưởng bởi làn sóng cắt giảm, việc thanh toán tiền lương đầy đủ và đúng hạn được xem là hỗ trợ được nhận nhiều nhất, cùng với các chế độ trợ cấp thất nghiệp và trợ cấp thôi việc.
Trong bối cảnh thị trường biến động, tâm lý của người lao động vẫn khá tích cực. Theo dữ liệu của Navigos Group từ cuộc khảo sát công bố trong quý 3/2023, có đến 55,2% chọn lựa tích cực và chủ động tìm kiếm công việc mới, cùng với 22,5% tự tin rằng họ không bị ảnh hưởng khi được hỏi về tâm lý đối mặt với tin tức về cắt giảm nhân sự.
Mỗi người lao động cũng nhận thức cần trang bị cho bản thân những giải pháp để tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường. Trong đó, nâng cao kỹ năng mềm hiện có là biện pháp được áp dụng nhiều nhất, chiếm 61,7%. Tiếp theo là chủ động tìm kiếm cơ hội việc làm trước, kể cả khi chưa cần thiết, chiếm 53,9%.
Yếu tố tài chính cũng rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay. Do đó, quản lý tài chính cá nhân hiệu quả cũng là một biện pháp được nhiều người chọn lựa, đứng thứ 3 trong kết quả khảo sát, với tỷ lệ bình chọn là 51,3%.
83,4% người lao động cho biết họ ưu tiên lương khi tìm kiếm công việc mới. Trong số đó, 70% cho biết lương là yếu tố quyết định nhất khi họ quyết định từ bỏ công việc hiện tại nếu không hài lòng với công ty.
Theo đó, yếu tố khác như văn hóa công ty, cơ hội thăng tiến trong công việc và cơ chế thưởng cũng được xem xét. Đặc biệt, trong tình hình kinh tế biến động, người lao động đặt nhiều kỳ vọng vào sự ổn định của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và các hỗ trợ tài chính như việc nhận lương đúng hạn.
Đặc biệt, trong bối cảnh nhiều biến động, ứng viên/người lao động cũng rất kỳ vọng vào sự ổn định của hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nhằm tăng cường sự đảm bảo về công việc cho họ. Yếu tố này đạt 45,7% và xếp thứ 5 theo kết quả khảo sát.