Viết văn phân tích và đánh giá cảm xúc với tự nhiên trong một bài thơ bạn đã đọc
A. Ý tưởng viết bài văn phân tích giá trị đặc sắc của một bài thơ hoặc ca khúc mà bạn yêu thích
1. Giới thiệu:
- Tên bài thơ hoặc ca khúc bạn chọn.
- Tóm tắt về giá trị đặc sắc của tác phẩm.
2. Phần chính:
- Tóm tắt nội dung của tác phẩm.
- Phân tích và đánh giá về nội dung.
- Phân tích và đánh giá về hình thức.
- Phân tích và đánh giá về nghệ thuật.
- Thể hiện cảm nhận cá nhân về tác phẩm.
3. Kết luận:
- Tóm tắt lại về giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
- Nhấn mạnh ý nghĩa của tác phẩm đối với bạn và độc giả.
B. Bài văn mẫu nghị luận phân tích giá trị đặc sắc của một bài thơ hoặc ca khúc mà bạn yêu thích
I. Bài văn mẫu nghị luận phân tích giá trị đặc sắc của một bài thơ hoặc ca khúc mà bạn yêu thích - mẫu số 1:
1. Phác thảo bài văn nghị luận phân tích giá trị đặc sắc của một bài thơ bạn yêu thích:
1.1. Mở đầu:
- Giới thiệu tổng quan về tác phẩm thơ 'Lục Vân Tiên' của Nguyễn Đình Chiểu:
- Tóm tắt về giá trị nổi bật của tác phẩm:
+ Về nội dung: tôn vinh đạo đức con người.
+ Về nghệ thuật: cấu trúc đơn giản, ngôn ngữ gần gũi với dân gian Nam Bộ.
1.2. Thân bài:
a) Tóm tắt nội dung của tác phẩm:
- Lục Vân Tiên, người vừa có tài năng văn võ, đã cứu Kiều Nguyệt Nga khi cô gặp nguy hiểm, từ đó tình yêu giữa họ chớm nở.
- Lục Vân Tiên kết bạn thân với Vương Tử Trực, Hớn Minh, Trịnh Hâm và Bùi Kiệm.
- Trải qua nhiều biến cố, Lục Vân Tiên đã vượt qua khó khăn nhờ sự giúp đỡ của bạn bè, cuối cùng anh cũng trở thành quan nhà Nguyễn.
b) Tính nét đặc sắc về nội dung:
* Truyện thể hiện đạo lí làm người:
- Tình cha mẹ:
+ Khi mẹ qua đời, Lục Vân Tiên đều đặn đi về thăm mẹ, và trong lúc đó anh đã mù cả hai mắt vì nước mắt.
+ Kiều Nguyệt Nga được Bùi Công nhận là con nuôi và được yêu thương.
- Tình yêu sâu đậm, trung thành:
+ Kiều Nguyệt Nga cam kết mãi mãi ở bên Lục Vân Tiên sau khi anh cứu cô.
+ Nguyệt Nga luôn trung thành với Lục Vân Tiên, thậm chí sau khi tin anh đã chết.
+ Hợp nhất với tình bạn:
+ Hớn Minh và Lục Vân Tiên cứu nhau trong rừng.
+ Tử Trực, sau khi thi đỗ, vẫn nhớ đến Lục Vân Tiên.
* Truyện thể hiện tinh thần hiệp sĩ, sẵn sàng giúp đỡ lúc cần:
+ Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga khỏi bọn cướp.
+ Hớn Minh giúp dân chúng bằng cách bẻ giò cậu công tử ức hiếp dân.
+ Lục Vân Tiên được ông Tiều, ông Ngư giúp đỡ khi anh gặp nguy hiểm.
* Truyện thể hiện khát vọng về công bằng, sự tốt đẹp, và chính nghĩa thắng gian tà:
- Lục Vân Tiên, với phẩm chất tốt, luôn được sự giúp đỡ của tiên nhân khi gặp khó khăn, và sau này có cuộc sống hạnh phúc, êm đềm.
- Những nhân vật phản diện trong truyện luôn gặp kết cục thảm hại.
* Truyện ca ngợi những anh hùng trượng nghĩa, tài giỏi như Lục Vân Tiên, Tử Trực, Hớn Minh.
c) Nét đặc sắc về nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn ngữ địa phương thân thuộc với người dân Nam Bộ.
- Kết cấu ước lệ đã trở thành mẫu chuẩn.
- Sử dụng hình thức thơ lục bát đặc trưng.
- Cách diễn đạt đơn giản, dễ hiểu, dễ nhớ. Có thể dùng trong các hoạt động văn hóa như hát, kể chuyện,....
d) Đánh giá về tác phẩm:
- Truyện thơ độc đáo, tiêu biểu cho thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu và văn học thế kỉ 19.
- Thể hiện rõ khát vọng của con người thời bấy giờ.
- Đã trở thành mẫu chuẩn, tiêu biểu khó có thể vượt qua.
1.3. Tóm lại:
- Tóm gọn những điểm nổi bật về nội dung và nghệ thuật của truyện 'Lục Vân Tiên'.
2. Bài văn phân tích giá trị đặc sắc của một truyện thơ ưa thích:
Nguyễn Đình Chiểu là một nhà văn, nhà y học xuất sắc thế kỷ XIV. Trong sự nghiệp, ông tạo ra nhiều tác phẩm nổi tiếng, trong đó phải kể đến truyện thơ 'Lục Vân Tiên'. Tác phẩm này có kết cấu đơn giản, gần gũi với đời sống dân dã và tôn vinh những đức tính cao đẹp của con người.
'Lục Vân Tiên' kể về cuộc đời của chàng trai tài năng Lục Vân Tiên. Trong một cuộc thi, anh đã cứu được Kiều Nguyệt Nga và từ đó mối tình của họ bắt đầu. Trên hành trình, Vân Tiên kết bạn với nhiều nhân vật quan trọng khác và trải qua nhiều khó khăn. Cuối cùng, sau những gian nan, anh đã thành công trong cuộc thi và được vinh danh. Tình yêu giữa Vân Tiên và Nguyệt Nga cũng được củng cố và hạnh phúc.
Trong tác phẩm này, Nguyễn Đình Chiểu truyền đạt nhiều đạo lý nhân văn, tôn vinh tinh thần nghĩa hiệp và lòng dũng cảm cứu người lúc khó khăn. Nhân vật chính Lục Vân Tiên và những người anh hùng khác là minh chứng sống cho lòng trung hiếu và tinh thần nhân đạo. Còn những kẻ phản diện thì luôn gặp kết cục thảm hại, tạo ra bức tranh rõ nét về sự đối lập giữa thiện và ác.
Nguyễn Đình Chiểu đã khéo léo sử dụng thể thơ lục bát và ngôn từ dân dã, gần gũi để tái hiện cuộc sống dân gian. Từ đó, tác phẩm trở nên gần gũi và dễ tiếp cận với độc giả. 'Lục Vân Tiên' không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một biểu tượng văn hóa, được truyền bá qua nhiều hình thức như hát, kể chuyện, nói thơ... Sức sống mãnh liệt của tác phẩm vẫn hiện hữu và lan tỏa trong xã hội ngày nay, vẫn là nguồn cảm hứng vô tận cho đời sống con người.
'Lục Vân Tiên' vẫn được coi là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất trong văn học truyện thơ Nôm của Việt Nam. Giá trị của tác phẩm này vẫn còn tồn tại và lan tỏa qua các thế hệ, là nguồn cảm hứng bất tận cho tinh thần và trí tuệ.
Phân tích và đánh giá về một bài thơ, nhận diện các đặc điểm nghệ thuật
II. Mẫu số 2: Phân tích giá trị đặc sắc của một truyện thơ hay bài hát mà bạn ưa thích
1. Ý bài viết nghị luận về giá trị đặc sắc của một ca khúc mà bạn yêu thích:
1.1. Mở đầu:
- Giới thiệu về ca khúc 'Em ơi, Hà Nội phố' (thơ Phan Vũ, nhạc Phú Quang).
- Tổng quan về giá trị của bài hát.
1.2. Phần chính:
a) Bài thơ 'Hà Nội - Thành phố' của nhà thơ Phan Vũ:
* Về Nội dung:
- Tình hình sáng tác:
+ Xuất phát từ năm 1972, thời kỳ Hà Nội chịu sự tấn công của máy bay Mỹ.
+ Tác giả viết bài thơ như một biểu tượng của tình yêu dành cho thủ đô này.
- Bài thơ gồm 443 câu chia thành 3 khổ.
- Từng hình ảnh, âm thanh quen thuộc của Hà Nội được tái hiện trong tác phẩm.
* Về Nghệ thuật:
- Dạng thơ: tự do, trường ca.
- Câu điệp từ: 'Em ơi! Hà Nội - phố' và 'Ta còn em'
=> Hà Nội là nơi tâm hồn của tác giả => Sự tiêu cực, lo âu về những con phố quen thuộc đang bị tàn phá bởi bom đạn, niềm buồn trong lòng vì những vẻ đẹp sắp bị hủy hoại.
- Liệt kê các khung cảnh, tiếng vang của Hà Nội => Khơi lại hình ảnh của một thành phố lịch sử, xinh đẹp.
b) Ca khúc 'Em ơi, Hà Nội phố' của nhạc sĩ Phú Quang:
- Lời bài hát:
+ Dựa trên một bài thơ dài 443 câu, ca khúc được viết gọn lại chỉ còn 21 câu.
+ Vẫn giữ nguyên những cảm xúc, kỷ niệm về Hà Nội như từng 'Ta còn em'.
- Âm nhạc: nhẹ nhàng, êm dịu, thấm đẫm kỷ niệm.
- Biểu diễn:
+ Xuất hiện vào năm 1987, được ca sĩ Lệ Thu thể hiện và được khán giả yêu thích.
+ Đã được nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Hồng Nhung, Mỹ Linh, Bằng Kiều, Cẩm Vân,... hát lại.
- Ý nghĩa: Là một trong những ca khúc nổi tiếng nhất, thể hiện tình cảm đặc biệt với Hà Nội.
1.3. Tóm tắt cuối:
- Đánh giá lại giá trị của bài hát: Ca khúc vẫn còn sống mãi trong thời gian.
2. Bài văn nghị luận phân tích giá trị đặc sắc của một bài hát ưa thích:
Trong những ngày Hà Nội bị bom Mỹ tấn công dữ dội, một tác phẩm xuất sắc đã ra đời. Tuy nhiên, nó chỉ là một bài thơ được lưu trong ngăn kéo của nhà thơ cho đến hơn mười năm sau, khi được phổ nhạc và trở nên nổi tiếng với đông đảo người yêu nhạc. Đó là 'Em ơi, Hà Nội phố', với thơ của Phan Vũ và nhạc của Phú Quang.
Năm 1972, nhà thơ Phan Vũ sinh sống tại một căn gác trên phố Hàng Bún. Ông hồi tưởng về thành phố những ngày chưa bị tàn phá và viết nên bài thơ 'Hà Nội - phố'. Bài thơ này có 443 câu thơ, chia thành ba khổ. Những hình ảnh và âm thanh của Hà Nội được tái hiện qua bài thơ: thang gác thân gỗ, 'nắng chiều phai trên sóng Hồ Tây', xe điện lanh canh, tiếng chuông nhà thờ vang vọng,... Sử dụng thể thơ tự do trường ca, Phan Vũ đã thể hiện một cách toàn diện những vẻ đẹp, sự thanh bình của thành phố cổ. Đặc biệt, điệp từ 'Em ơi! Hà Nội - phố' và 'Ta còn em' thể hiện nỗi lo âu, lo lắng cho những con phố quen thuộc giờ đây chìm trong bom đạn, nỗi buồn vì những vẻ đẹp sắp biến thành tro tàn. Trong bài thơ, Hà Nội được gọi là 'em', là biểu tượng thân thuộc, gần gũi.
Sau này, nhạc sĩ Phú Quang đã phổ nhạc cho bài thơ. 443 câu giờ được lọc chọn, chỉ còn 21 lời hát. Mặc dù ngắn gọn, nhưng bài hát vẫn gợi lại cảm xúc, nhớ nhung về Hà Nội của những ngày xưa. Điều đó là nhờ cụm từ 'Ta còn em' được lặp đi lặp lại nhiều lần. Giai điệu chậm rãi, ngân vang khiến khán giả xúc động khi nghe những dòng lời này:
'Em ơi Hà Nội phố
Ta còn em, mùi hoàng lan
Ta còn em, mùi hoa sữa
Con đường vắng rì rào cơn mưa nhỏ
Ai đó chờ ai
Tóc xõa vai mềm
Ta còn em, cây bàng mồ côi mùa đông
...'
Bài hát được trình diễn lần đầu tiên bởi ca sĩ Lệ Thu và được nhiều người yêu thích. Sau này, nhiều ca sĩ nổi tiếng khác như Hồng Nhung, Mỹ Linh, Bằng Kiều, Cẩm Vân,... đã tái hiện lại. Mỗi giọng ca lại mang lại cảm nhận, trải nghiệm khác nhau về bài hát, về Hà Nội.
Hơn 40 năm trôi qua, 'Em ơi, Hà Nội phố' đã trở thành một trong những bài hát bất hủ về Hà Nội. Đến nay, ca khúc vẫn thường xuất hiện trong các chương trình nổi tiếng. Đúng là một khúc ca còn mãi với thời gian.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - KẾT THÚC - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Khi phân tích giá trị đặc sắc của một bài thơ hay bài hát yêu thích, hãy tập trung vào cả phần nội dung (lời văn, cấu trúc câu,...) và phần nghệ thuật (các biện pháp tu từ, cách thể hiện, giai điệu,...). Đừng quên khám phá thêm những bài văn mẫu lớp 11 khác trên Mytour như: Trình bày về giá trị của một bài thơ hoặc một bài hát yêu thích.
