II. Bài mẫu về Cảm nhận bài thơ Vội vàng:

Đề bài: Tận hưởng hương vị thơ Vội vàng của Xuân Diệu

Vội vàng của Xuân Diệu: Hành trình cảm nhận vẻ đẹp và triết lí

1. Bắt đầu:

- Tổng quan về Xuân Diệu.

- Nhận định cá nhân về Vội vàng.

2. Nội dung chính:

a. Niềm yêu đời mãnh liệt qua 13 câu đầu của bài thơ

* Khát vọng của nhà thơ qua 4 câu thơ mở đầu

- Những ước muốn mạnh mẽ, độc đáo: mong dừng nắng để giữ màu, mong giữ gió để lưu hương thiên nhiên.

+ Ước mơ kỳ lạ, táo bạo của nhà thơ: chống đối tự nhiên, muốn kiểm soát trời đất, nhưng thực sự là sợ thời gian trôi đi. Ông muốn nắm bắt thời gian, thưởng thức vị ngọt của cuộc sống, ham muốn vĩnh cửu cho vẻ đẹp.

+ Khát khao giữ lại khoảnh khắc hiện tại, ngăn chặn thời gian bước qua. 

- Nghệ thuật: 

+ Thơ ngũ ngôn ngắn gọn, rõ ràng như một lời tuyên bố, truyền đạt cảm xúc và ý tưởng táo bạo.

+ Trong ngôn từ của tôi, khao khát giao cảm và tình yêu đời nồng nàn được thức tỉnh bởi câu nói “tôi muốn”.

+ “Đừng” như một lời cầu khẩn, làm ngừng lại thời gian để cuộc sống mãi trở nên tươi đẹp như khoảnh khắc hiện tại.

=> Xuân Diệu, như một vị chỉ huy mạnh mẽ và táo bạo, nhưng cũng giống như một đứa trẻ ngây thơ, hồn nhiên. Mục tiêu duy nhất của ông là dừng bước thời gian để giữ lại khoảnh khắc hiện tại => Tình yêu cuộc sống hết mình. 

* Bức tranh thiên nhiên mùa xuân - thiên đường trên mặt đất (9 câu tiếp)

- Hình ảnh của mùa xuân mở ra như một bức tranh, với những cảnh đẹp phong phú như ong bướm, hoa lá, yến anh, và ánh sáng tươi tắn.

- Bằng đôi mắt xanh biếc của mình, Xuân Diệu nhìn nhận thiên nhiên mùa xuân, nơi mà mọi thứ tràn ngập sức sống, tinh khôi và đẹp đẽ: mật ong, cành tơ, khúc tình si,...

=> Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ phong phú, biến khu vườn tình yêu thành một ốc đảo hạnh phúc. 

- Trong lĩnh vực nghệ thuật:

+ Môi giêng tươi mới như đôi môi gần, quyến rũ và gọi mời. 

+ Ẩn dụ biến đổi ý nghĩa của “tháng giêng ngon” tạo hình ảnh sống động về vẻ đẹp của một thứ không hình dung được, thể hiện quan điểm mới lạ, khác biệt: con người là tiêu chí của vẻ đẹp -> tôn vinh và ca ngợi con người. 

- Tâm trạng của tác giả: “Tôi hạnh phúc, nhưng vội vã một nửa/ Không đợi chờ nắng hạ mới mong mùa xuân”

+ Dẫn dắt bởi niềm đam mê, niềm vui, tác giả bất ngờ nhận ra rằng mùa xuân không kéo dài mãi mãi -> Chuyển từ hạnh phúc sang vội vã để trải nghiệm đầy đủ mùa xuân.

+ Xuân Diệu không đợi xuân phai để luyến tiếc, mà trong từng khoảnh khắc xuân đang trải dài, ông đã thể hiện nỗi niềm riêng biệt, sâu lắng - một quan điểm mới lạ và khác biệt.

b. Sự trăn trở về thời gian thấm thoắt trôi qua trước cuộc sống con người ngắn ngủi:

- Quan điểm thời gian của Xuân Diệu: Dòng thời gian không ngừng chảy, không quay trở lại, phá vỡ quan niệm truyền thống về chu kỳ tuần hoàn. Ông liên kết chặt chẽ giữa thời gian và sự trẻ trung của con người.

+ Những cặp từ đối lập như 'đương tới - đương qua', 'còn trẻ - sẽ già' vừa miêu tả dòng chảy không ngừng của thời gian, vừa làm nổi bật cảm quan tinh tế của tác giả.

+ Câu thơ nhấn mạnh sự không thể quay ngược thời gian, một khi đã trôi qua, nó sẽ mãi mãi biến mất.

- Nhận thức sâu sắc về sự hư hao, mất mát không ngừng nghỉ của cuộc sống, mỗi giây phút trôi qua đều ghi dấu sự tàn lụi của mọi thứ.

+ Tác giả phản ánh mâu thuẫn giữa bất tận thời gian và hạn hẹp đời người: trái tim rộng lớn - bầu trời hẹp hòi, tuổi trẻ thoáng qua, không lặp lại như chu kỳ xuân về, còn trời đất - không còn tôi vĩnh viễn.

+ Qua việc liên kết mùa xuân của thiên nhiên với tuổi trẻ con người, nhà thơ nhấn mạnh sự tàn lụi của tuổi trẻ sẽ làm mất đi ý nghĩa của sự quay về của mùa xuân: “Khi xuân qua, đồng nghĩa với việc tôi cũng biến mất”.

- Xuân Diệu chìm trong nỗi tiếc thương sâu sắc với cuộc đời, biến đau thương thành nỗi tuyệt vọng vô bến:

+ Nhà thơ cảm nhận sâu sắc về những mất mát, phai nhạt của đời sống: năm tháng - ngậm ngùi chia xa, non sông - u uất biệt ly, gió - mất hút trong không gian, chim - câm lặng vì sự phôi pha. 

+ Lời thán từ “ôi” cùng với lặp từ “chẳng bao giờ” thể hiện nỗi thống khổ, đau đớn của nhà thơ trước sự trôi chảy không ngừng của thời gian. 

c. Quan niệm sống trọn vẹn từng khoảnh khắc của tuổi trẻ và tình yêu giữa thế gian hối hả

- “Nhanh lên! Trước khi ngày tàn”: Hãy sống hết mình, chớp lấy từng khoảnh khắc quý giá của đời người, để yêu thương, để đóng góp, không để thời gian trôi qua vô ích.

- Lặp lại từ “Ta muốn”: từ sự riêng tư, cá nhân chuyển sang sự đồng cảm, chia sẻ chung của mọi người. 

- Các động từ nhấn mạnh sự tăng tiến: ôm chặt, giữ mãi, say đắm, nuốt trọn, hôn say, cắn sâu biểu lộ tình cảm sâu đậm, mãnh liệt, đam mê của nhân vật trữ tình.

=> Điều đọng lại là thông điệp về cuộc sống: Hãy sống nhanh, hết mình với tuổi trẻ, mùa xuân, và tình yêu, thể hiện khát vọng hòa mình vào tự nhiên và sự nồng nhiệt của tình yêu tuổi trẻ. 

- Điều cuối cùng: “Ôi xuân hồng, ta muốn nắn bóp ngươi” là đỉnh cao của cảm xúc:

+ Kết hợp giữa cái trừu tượng, quý phái (xuân hồng) với hình ảnh cụ thể, phổ quát (nắn bóp) mang đến điểm nhấn sáng tạo, thú vị -> thể hiện tình yêu mãnh liệt, bùng cháy với mùa xuân.

+ Phản ánh quan điểm về cuộc sống: Sống hết mình, không ngần ngại không có nghĩa là ích kỷ hay tầm thường, mà là cách sống đầy đủ, hiến dâng và tận hưởng những khoảnh khắc tươi đẹp nhất cuộc đời. 

3. Kết bài:

- Tóm lược cảm nhận và suy ngẫm về bài thơ Vội vàng.  

Bài mẫu về Cảm nhận bài thơ Vội vàng của Xuân Diệu

Vội vàng là một tác phẩm xuất sắc làm điển hình cho thơ của Xuân Diệu, thể hiện đầy đủ các tình cảm trong tình yêu và khám phá sâu sắc những khao khát mãnh liệt của tác giả. Nhà thơ truyền đạt những triết lý nhân sinh sâu sắc thông qua một lối thơ tự do, phóng khoáng.

Trong việc đánh giá về phong trào thơ mới, Hoài Thanh, một nhà phê bình nổi tiếng, đã đánh giá rất cao Xuân Diệu khi nói rằng: “Xuân Diệu là nhà thơ mới nhất trong số các nhà thơ mới”. Thơ của Xuân Diệu mang đến một sự kết hợp hài hòa giữa cổ điển và hiện đại trong tư tưởng và thẩm mỹ, với một phong cách Tây phương sâu sắc nhưng vẫn là tâm hồn dân tộc sâu thẳm. Điều này rõ ràng hơn qua Vội vàng.

“Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi”

Phép điệp và cấu trúc nằm ngay trong bốn dòng thơ đầu, kết hợp với điệp ngữ “Tôi muốn” và điệp từ “cho” nhấn mạnh khao khát của nhà thơ, mong muốn giao hòa với thiên nhiên, bám sát cuộc sống để thưởng thức và lưu giữ cái hương sắc tuyệt vời nhất của cuộc sống, từ ánh nắng đến hương gió, giống như Hàn Mặc Tử muốn chờ đợi trăng. Khao khát này có vẻ ngông cuồng, nhưng lại là đặc điểm của văn hóa lãng mạn, thể hiện cao độ sáng tạo để mô tả khát vọng và ước mơ. Nhìn nhận những khoảnh khắc tuyệt vời của thiên nhiên, ôm vào lòng để thưởng thức luôn là ước muốn vô tận của những nhà thơ. Nếu không yêu cuộc sống, không yêu mùa xuân và tuổi trẻ, thì không có những khao khát và những bài thơ ý nghĩa như vậy. Thể thơ ngũ ngôn, nhịp điệu nhẹ nhàng nhưng cũng nồng sâu, thể hiện được khát khao mạnh mẽ của nhà thơ.

Cảm xúc của tác giả bùng nổ từ niềm khao khát mãnh liệt, giữ màu nắng, hương gió, chuyển sang một bức tranh thiên nhiên rực rỡ, sôi động, không thiếu lãng mạn và tươi trẻ.

Mỗi sáng, bướm ong nâng động mơ mộng
Những bông hoa nở rộ, đồng nội xanh tốt
Lá cây mềm mại, cành tơ phơ phất lạc loài
Yến anh hát khúc tình si, ánh sáng chớp mắt lấp lánh
Và bình minh, thần Vui vẫn gõ cửa mỗi ngày.

Hồn thơ của Xuân Diệu đọng đầy yêu thương với thiên nhiên
Trong ánh mắt ấy, cuộc sống ngọt ngào với tuần tháng mật
Hoa cỏ mơn mởn, đồng nội xanh rì
Chồi non phơ phất, giọng hót yến anh si mê
Trong tầm mắt nhà thơ, cuộc sống tràn đầy niềm vui.

Hồn bay bổng cùng thiên nhiên đẹp đẽ
Đang thả hồn phơi phới, tác giả giật mình
Giọng thơ vội vã, như e sợ mất điều quan trọng
Nhanh chóng như ánh sáng chớp hàng mi.

Nghĩa là xuân sẽ qua khi xuân đang đến
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già

Nhà thơ Xuân Diệu đã nhận ra sự hữu hạn của mọi thứ trong cuộc sống. Mùa xuân, dù đến rồi cũng sẽ qua, giống như tuổi trẻ của con người. 'Mùa xuân qua đi cũng là lúc tôi ra đi', ông tự ngẫm. Mỗi bài thơ của ông là tâm trạng lo âu, bất an trước sự nhanh chóng trôi qua của thời gian, khiến ông lo sợ mất mùa xuân, mất đi tuổi trẻ chóng vánh, dù chưa kịp tận hưởng trọn vẹn cuộc đời, trọn vẹn mỗi khoảnh khắc.

'Con tim tôi rộng lớn, nhưng thời gian trời lại quá ngắn
Tuổi trẻ của loài người không bao giờ kéo dài mãi mãi'

Xuân Diệu bắt đầu cảm thấy oán trách cuộc đời, lòng đam mê cuộc sống và tình yêu mạnh mẽ của tuổi trẻ bị thời gian cắt ngắn. 'Dài' ở đây liệu có phải là vô hạn? Nhà thơ với lòng tham và nỗi tiếc nuối sâu sắc, nhận ra rằng, tuổi trẻ và mùa xuân luôn là niềm tiếc nuối trong tâm hồn, kể cả khi chúng còn đang tràn đầy. Ông đã khéo léo gửi gắm triết lý về thời gian vào từng câu thơ trong tác phẩm 'Vội vàng'.

'Nếu ai nói rằng mùa xuân cứ tuần hoàn, Xuân Diệu sẽ đáp 'Tuổi trẻ không bao giờ tái sinh'. Đúng vậy, mùa xuân dù quay trở lại, nhưng tuổi trẻ thì không. Ông băn khoăn về một đời người ngắn ngủi, không đủ để ông yêu và sống hết mình. 'Khi tôi mất, chỉ còn lại hư vô', Xuân Diệu sống trong nỗi niềm tiếc nuối vô tận, ông tiếc mọi thứ, từ trời đất đến tận cùng của tâm hồn mình. Nhà thơ hiển thị triết lý thời gian qua từng vần thơ, từ cơn gió với 'sự oán trách phải bay đi' đến tiếng chim 'sợ hãi trước sự tàn phai sắp đến'. Xuân Diệu chia sẻ rằng, không chỉ mình ông mà cả thiên nhiên cũng sợ hãi thời gian trôi qua, mùa xuân chóng tàn.

Trong tác phẩm, một đoạn “Không còn nữa! Ôi, không còn nữa…/Vội vàng đi! Mùa chưa dần tàn,” phản ánh sự thức tỉnh từ nuối tiếc của Xuân Diệu. Nhận thức rằng không thể cứ trôi qua, khi tuổi xuân “không quay trở lại lần nữa”, tại sao không hưởng thụ cuộc sống đang rực rỡ, trước khi về già, mắt mờ và tai kém?

“Ta ao ước gắn bó
Với cuộc sống đang chớm nở
Ta muốn chạm vào từng đám mây và cơn gió
Ta muốn chìm đắm trong tình yêu với cánh bướm
Ta muốn hòa mình vào một nụ hôn sâu thẳm”.

Phong cách thơ của Xuân Diệu đầy sự sốt sắng, lo lắng tuổi trẻ và mùa xuân sẽ trôi qua nhanh chóng. Dường như ông muốn ôm trọn mọi điều vào lòng, hòa mình vào từng khoảnh khắc. Say sưa trong hương hoa cỏ, đắm chìm trong ánh nắng mặt trời mùa xuân, và thưởng thức trọn vẹn vẻ đẹp của thời gian. Cao trào của khát khao mãnh liệt này là mong muốn “nếm” mùa xuân, trong sự hoang dã và quyến rũ, không chỉ là hưởng thụ mà còn là sở hữu, biến nó thành phần của riêng mình.

Với giọng điệu thơ mạnh mẽ, say đắm, lãng mạn, 'Vội vàng' là thông điệp mạnh mẽ mà Xuân Diệu muốn gửi gắm đến mọi người, dù là trẻ hay già, nam hay nữ. Chúng ta chỉ sống một lần, đừng phung phí tuổi trẻ cho những điều vô bổ, đừng bận tâm đến cuộc sống đơn điệu. Hãy mở rộng trái tim để sống, cho đi và tận hưởng những điều tốt đẹp nhất. Bài thơ là sự pha trộn độc đáo giữa cảm xúc mãnh liệt, tư duy sáng tạo, ngôn ngữ phong phú, tạo nên một 'Vội vàng' đẹp đẽ, trẻ trung, đầy đam mê.