SPEC là gì? Những điều thú vị mà bạn có thể chưa biết về SPEC

Spec là thuật ngữ rất quen thuộc trong ngành xây dựng. Tuy nhiên, với những người không chuyên, có lẽ đây vẫn là một khái niệm mới. Vậy Spec là gì? Hãy cùng Mytour khám phá qua bài viết này nhé!

Spec là gì? Định nghĩa chính xác về spec trong lĩnh vực thi công và xây dựng?

Spec, viết tắt của Specification, được hiểu là một tài liệu mô tả ngắn gọn nhưng chi tiết về các thông số kỹ thuật, bao gồm thông tin đầy đủ và súc tích về kích thước, kỹ thuật, vật liệu và tiêu chuẩn cơ bản trong xây dựng công việc. Spec thường được chuẩn bị bởi các kiến trúc sư, kỹ sư và nhà thiết kế trước khi bắt đầu thực hiện.

Đây là các tài liệu mô tả nguyên vật liệu và các yêu cầu cần thiết trong quá trình xây dựng, thiết kế hoặc phát triển sản phẩm. Đồng thời, chúng cũng đưa ra một miêu tả bằng lời về những điều trong thiết kế cơ bản của bản vẽ hoặc mô hình mà không thể hình dung hoặc giải thích một cách chính xác. Tài liệu này thường rất phong phú và bao gồm việc thiết lập địa điểm, một số yêu cầu hợp đồng, tiêu chuẩn thực hiện sản phẩm, chất lượng của hệ thống và sản phẩm, các tiêu chuẩn áp dụng trong quá trình thực hiện, cùng với quy trình vật liệu được sử dụng trong xây dựng,… Các thông số kỹ thuật này không bao gồm thông tin về chi phí xây dựng, số lượng hay bản vẽ, do đó, khi đọc thông số kỹ thuật, chúng thường được tham khảo cùng với tài liệu số lượng chi tiết hoặc tiến độ bản vẽ.

Thông số kỹ thuật cung cấp thông tin chi tiết về các đặc điểm thiết yếu của một yêu cầu công việc cụ thể hoặc các yêu cầu từ khách hàng mà nhà cung cấp cần phải đáp ứng, chẳng hạn như vật liệu, phương pháp, quy trình, dịch vụ, và hệ thống mà họ phải cung cấp cho chúng ta. Thông tin này thường được diễn đạt một cách rõ ràng để cả hai bên đều có thể hiểu và đo lường được mức độ liên quan của chúng. Tuy nhiên, các thông số kỹ thuật không giống như các giới hạn kiểm soát và việc tuân thủ chúng đôi khi có thể thay đổi.

Mỗi ngành nghề dưới đây đều có những yêu cầu quy cách riêng biệt, chưa kể rằng trong cùng một lĩnh vực như xây dựng, mỗi sản phẩm lại có các quy cách khác nhau phụ thuộc vào những yếu tố tác động khác nhau. Các thông số kỹ thuật rất đa dạng tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của bản thiết kế, từ thông số kỹ thuật hiệu suất yêu cầu thiết kế kỹ thuật được thêm vào bởi nhà thầu hoặc các nhà cung cấp, đến thông số kỹ thuật được quy định khi thiết kế đã hoàn tất ngay sau khi dự án được đấu thầu.

Các đặc điểm chính và vai trò của bảng spec trong thiết kế thi công

Đặc điểm chính của spec là gì?

Đây là tài liệu mô tả vật liệu và các yêu cầu cần thiết. Nó được phát triển trong quá trình xây dựng, thiết kế hoặc định hướng cho sự phát triển sản phẩm. Thông số kỹ thuật sẽ được trình bày bằng ngôn ngữ cụ thể hoặc thông qua ví dụ. Bao gồm mọi thứ không thể dễ dàng hình dung hoặc diễn giải một cách chính xác. Nó được mô tả trên mô hình hoặc bản vẽ thiết kế cơ bản.

Thông tin liên quan đến yêu cầu công việc

Trong phần thông số kỹ thuật, sẽ có thông tin cụ thể về các yêu cầu công việc. Hoặc những chức năng cơ bản mà khách hàng mong muốn. Ví dụ như vật liệu, dịch vụ, phương pháp, quy trình và hệ thống mà nhà cung cấp hoặc đơn vị cần đáp ứng. Các tiêu chí hoạt động, chất lượng sản phẩm và hệ thống, cùng các tiêu chí áp dụng tại thời điểm đó. Vật liệu và số lượng sử dụng trong quá trình xây dựng cũng được đề cập.

Cần có số liệu để đo lường

Bảng thông số kỹ thuật về vật liệu cần được viết sao cho cả hai bên đều có thể hiểu. Các thông số kỹ thuật yêu cầu các con số để đo lường khả năng áp dụng. Tuy nhiên, những con số này không bị giới hạn trong phạm vi kiểm soát. Việc tuân thủ đôi khi có thể thay đổi. Đi kèm với các thông số kỹ thuật khác là dữ liệu kỹ thuật đầy đủ. Thông tin về đơn vị hoặc chi phí xây dựng, bản vẽ hay số lượng không được bao gồm. Do đó, cần tham khảo thêm các tài liệu chi tiết về thời gian biểu hoặc số lượng bản vẽ. Tùy thuộc vào loại, tài liệu này thường rất phong phú, bao gồm cả việc tạo trang web và các yêu cầu trong hợp đồng.

Khác biệt theo ngành nghề, sản phẩm và dịch vụ

Mỗi ngành nghề và công việc sẽ có những yêu cầu kỹ thuật khác nhau. Ngay trong cùng một lĩnh vực, mỗi sản phẩm lại có các thông số kỹ thuật riêng biệt tùy thuộc vào những yếu tố tác động. Các thông số kỹ thuật cũng khác nhau nhiều, tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của thiết kế. Dựa trên các thông số kỹ thuật về hiệu suất, nhà cung cấp hoặc nhà thầu cần phải có thêm kỹ thuật cho đến khi các thông số kỹ thuật được chỉ định sau khi thiết kế dự án đấu thầu đã hoàn tất.

Vai trò của bảng spec là gì?

Trong giai đoạn chuẩn bị cho việc thi công dự án, Tech Spec đóng vai trò là căn cứ để nhà thầu lập báo cáo giá thành chào thầu cho chủ đầu tư, từ đó có cái nhìn tổng quát về tình hình dự án sắp diễn ra. Bên cạnh đó, đây cũng là cơ sở để nghiệm thu các vật liệu đầu vào, góp phần hạn chế tình trạng thất thoát vật tư trong quá trình triển khai dự án. Điều này giúp đảm bảo chất lượng thi công cho từng hạng mục công trình.

Quy định về chỉ dẫn kỹ thuật spec trong thi công

Căn cứ pháp lý mới nhất

1. Luật Xây dựng số 50/2014/QH13
2. Luật số 62/2020/QH14 sửa đổi và bổ sung một số điều của Luật Xây dựng 
3. Nghị định 06/2021/NĐ-CP hướng dẫn về quản lý toàn bộ chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng

Các quy định cụ thể mà kỹ sư xây dựng cần nắm rõ

• Chỉ dẫn kỹ thuật trong dự án xây dựng là một yếu tố quan trọng giúp các bên thực hiện giám sát thi công, tiến hành công trình và nghiệm thu các công tác trong quá trình xây dựng.

• Trong hồ sơ mời thầu cho các công trình thi công, chỉ dẫn kỹ thuật trong xây dựng được lập và phê duyệt là thành phần thiết yếu, tạo cơ sở cho chủ đầu tư, tư vấn giám sát, ban quản lý dự án và nhà thầu trong việc quản lý công trình thi công và nghiệm thu chất lượng sau này. 
• Chỉ dẫn kỹ thuật trong xây dựng cần phải tuân thủ các Quy chuẩn quốc gia (QCVN), tiêu chuẩn áp dụng cho tất cả các công trình và yêu cầu từ các bản thiết kế đã được phê duyệt.
• Trong từng giai đoạn thực hiện, chỉ dẫn kỹ thuật spec sẽ đóng những vai trò quan trọng khác nhau:

• Spec là cơ sở để các nhà thầu lập đề xuất kỹ thuật, báo giá chào thầu và đề xuất tài chính với Chủ đầu tư trong quá trình chọn lựa nhà thầu.
• Spec còn là căn cứ để nghiệm thu vật liệu đầu vào và đưa ra quyết định thực hiện các công tác chuẩn bị khác.

Phân loại, vai trò và đặc điểm của các thông số kỹ thuật trong bảng spec

Thông số kỹ thuật mô tả hiệu suất (Performance Specification) 

Loại thông số kỹ thuật đặc biệt mô tả hiệu suất được gọi là yêu cầu tuân thủ theo hiệu suất của dự án trong một khoảng thời gian nhất định. Mỗi hợp đồng đều có chức năng cung cấp thông tin về tiến độ công việc nhằm mục đích ước lượng thời gian hoàn thành mọi công việc và sản phẩm cuối cùng. 

Từ góc nhìn của chủ công trình, các thông số kỹ thuật về hiệu suất cũng được xem như là một loại đặc điểm kỹ thuật liên quan đến yêu cầu bắt nguồn từ những mặt hàng cụ thể, giúp cả hai bên hiểu rõ các nhu cầu cần thiết. 

Thông số kỹ thuật hiệu suất có nhiệm vụ mô tả về các mặt hàng cụ thể và cũng nhắc nhở nhà cung cấp để đáp ứng yêu cầu. Trên thực tế, nó yêu cầu nhà thầu phải hoàn thiện toàn bộ bản thiết kế. Vậy mục đích chính của spec là gì:

• Đảm bảo hiệu suất đã chỉ định phải đạt được kết quả đã định 
• Đảm bảo khách hàng kiểm tra toàn bộ yêu cầu về hiệu suất 
• Chứng minh bằng văn bản về việc tuân thủ tất cả các đặc điểm kỹ thuật khi nghiệm thu sản phẩm cuối cùng 
• Đảm bảo tuân thủ mọi yêu cầu kiểm tra về mặt kinh tế
• Đảm bảo đáp ứng các yêu cầu về đặc tả kỹ thuật và hiệu suất để có thể tích hợp tính chính xác.

Thông số kỹ thuật quy định Prescriptive Specification

Thông số kỹ thuật trong spec có nhiệm vụ thể hiện: mức độ hoạt động của các đơn vị tham gia và mức độ chất lượng của sản phẩm. Đây là giới hạn mà mỗi bên cần hiểu rõ để đáp ứng đúng nhu cầu. Thông số kỹ thuật cũng giúp khách hàng tạo sự ràng buộc về phản hồi đối với sản phẩm cuối cùng trước khi họ thay đổi quyết định. 

Thông số kỹ thuật spec trong xây dựng cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu:

• Các yêu cầu chung về quy định và tiêu chuẩn 
• Những sản phẩm và vật liệu cần thiết 
• Những phương pháp, thành phần và giải pháp

Các lợi thế của từng loại đặc điểm kỹ thuật spec là gì?

Trên thực tế, không chỉ riêng spec mà mỗi loại đặc điểm kỹ thuật đều có tiêu chuẩn riêng. Các thông số kỹ thuật spec trong xây dựng được áp dụng để so sánh và đánh giá mức độ đáp ứng nhu cầu.

Thông số kỹ thuật spec được công khai trong giai đoạn đấu thầu nhằm đảm bảo khách hàng có niềm tin vào độ chắc chắn của những gì sắp diễn ra. Đồng thời, các đặc điểm kỹ thuật hiệu suất cũng giúp nhà cung cấp hiểu rõ quyền lợi và đề xuất các giải pháp sáng tạo. 

Nội dung của toàn bộ bài viết là câu trả lời cho câu hỏi Spec là gì? Hy vọng rằng bài viết trên sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về spec cũng như các quy định về chỉ dẫn kỹ thuật spec. Hãy theo dõi Mytour thường xuyên để không bỏ lỡ những bài viết thú vị nhé! 

Nguyễn Vy