Trong quá trình hô hấp, cơ thể hấp thụ Oxy từ không khí vào máu thông qua phổi. Mức Oxy trong máu, hay SpO2, cần được duy trì để cơ thể hoạt động bình thường. Hãy tìm hiểu chi tiết về SpO2 là gì, mức SpO2 bình thường và các sản phẩm đo SpO2 hiệu quả ngay hôm nay.
SpO2 là gì và tầm quan trọng của nó đối với sức khỏe?
Bảo vệ sức khỏe là rất quan trọng. Tìm hiểu kỹ về SpO2 và vai trò quan trọng của nó cho sức khỏe của bạn.
Tìm hiểu về SpO2 là gì?
SpO2 có tên đầy đủ là Saturation of Peripheral Oxygen và được gọi là độ bão hòa Oxy trong máu ngoại vi. Trong ngành y tế, SpO2 cũng là tỷ lệ Hemoglobin oxy hóa so với tổng lượng Hemoglobin trong máu.
Đơn giản là chỉ số SpO2 là mức độ Oxy trong máu hoặc lượng Oxy đang lưu thông trong máu của bạn.
Chỉ số SpO2 bình thường là bao nhiêu?
Đối với hầu hết mọi người, chỉ số đo nồng độ oxy trong máu bình thường dao động từ 95% đến 100%. Chỉ số SpO2 có thể thấp hơn trong trường hợp bạn bị bệnh phổi hoặc viêm phổi.
Khi đến bệnh viện, các chuyên gia sẽ xác định mức độ chấp nhận được của chỉ số SpO2 tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Điều này cũng có thể phụ thuộc vào điều kiện sống của bạn, đặc biệt là nếu bạn sinh sống ở những nơi có độ cao cao.
Lưu ý rằng thiết bị đo SpO2 không luôn luôn chính xác. Mức độ bão hòa oxy thực tế có thể chênh lệch từ 2% đến 4% so với số liệu đo được. Để đánh giá chính xác hơn SpO2, bạn nên thực hiện xét nghiệm máu để biết chính xác chỉ số SpO2 trong máu.
Nếu bạn sử dụng thiết bị đo SpO2 tại nhà và phát hiện chỉ số bão hòa oxy dưới 92%, hãy liên hệ ngay với bác sĩ. Nếu dưới 88%, bạn nên đi cấp cứu ngay lập tức.
Chỉ số SpO2 thấp trong máu có ý nghĩa gì?
Mức độ thiếu Oxy trong máu thấp hơn bình thường gọi là tình trạng thiếu Oxy máu. Do Oxy quan trọng đối với các chức năng của cơ thể, tình trạng này thường gây lo ngại. Mức SpO2 càng thấp, nguy cơ biến chứng tăng cao đối với các mô và cơ quan trong cơ thể.
Nhiều điều kiện khác nhau có thể làm giảm khả năng cung cấp Oxy cho máu của cơ thể. Vậy những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến giảm SpO2 là gì?
Các nguyên nhân gây giảm Oxy máu bao gồm:
- Vấn đề về tim mạch.
- Các vấn đề liên quan đến phổi như hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và viêm phế quản.
- Thuốc giảm đau mạnh hoặc các vấn đề khác có thể làm giảm nhịp thở.
- Ngừng thở khi ngủ (suy hô hấp trong khi ngủ).
- Viêm phổi hoặc sẹo phổi.
- Các khu vực có độ cao lớn, nơi mà nồng độ oxy trong không khí thấp hơn.
Nếu bạn có mức độ oxy trong máu thấp, bạn cần thực hiện các xét nghiệm bổ sung để xác định nguyên nhân gây ra mức SpO2 thấp vì chỉ xét nghiệm oxy trong máu không đủ để xác định nguyên nhân.
Ý nghĩa của SpO2 đối với sức khỏe cơ thể là gì?
Oxy là rất cần thiết cho sự sống và cơ thể chúng ta cần một lượng oxy nhất định để hoạt động bình thường. Oxy đi vào cơ thể chúng ta qua mũi hoặc miệng khi thở (hít vào) và đi qua phổi vào máu. Khi đã vào máu, oxy sẽ đi đến các tế bào trên khắp cơ thể. Tất cả các tế bào trong cơ thể đều cần oxy để tạo ra năng lượng một cách hiệu quả và cơ thể cần năng lượng để thực hiện tất cả các quá trình của nó, chẳng hạn như tiêu hóa hoặc suy nghĩ.
Khi các tế bào trong cơ thể sử dụng oxy, chúng sẽ tạo ra carbon dioxide. Sau đó, dòng máu sẽ mang carbon dioxide trở lại phổi và giải phóng khỏi cơ thể khi thở ra qua miệng hoặc mũi.
Cơ thể có khả năng điều chỉnh chặt chẽ độ bão hòa oxy trong máu – chỉ số SpO2 như một cơ chế tự bảo vệ, vì nếu nồng độ oxy trong máu thấp (thiếu oxy máu – giá trị SpO2 thấp) có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng và tổn thương các cơ quan, đặc biệt là não và tim. Nồng độ oxy máu thấp là dấu hiệu cho thấy phổi và/hoặc hệ tuần hoàn có thể đang không hoạt động bình thường.
Cách kiểm tra nồng độ oxy trong máu SpO2 là gì?
Có hai phương pháp chính để đo hoặc kiểm tra chỉ số SpO2 – nồng độ oxy trong máu: thông qua xét nghiệm lấy máu và đo oxy trong mạch (sử dụng thiết bị đo oxy). Xét nghiệm lấy máu cung cấp nhiều thông tin hơn về nồng độ oxy của bạn so với thiết bị đo oxy.
Cách 1: Xét nghiệm lấy máu để đo nồng độ oxy
Các đơn vị cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe như bệnh viện, trung tâm y tế… có thể đo mức SpO2 trong máu của bạn như một phần của các xét nghiệm lớn hơn được gọi là xét nghiệm khí máu động mạch (ABG).
Bên cạnh kiểm tra nồng độ SpO2 là gì, xét nghiệm ABG đo mức oxy và carbon dioxide trong máu của bạn. Xét nghiệm này cũng kiểm tra sự cân bằng axit và bazơ – được gọi là cân bằng pH trong máu của bạn. Việc có quá nhiều hoặc quá ít axit trong máu có thể gây hại cho sức khỏe của bạn.
Cách 2: Đo oxy trong mạch
Máy đo nồng độ oxy trong mạch cũng có thể đo mức độ bão hòa oxy trong máu thông qua một chiếc kẹp nhỏ thường được đặt trên ngón tay hoặc ngón chân. Chỉ số đo oxy chỉ ra bao nhiêu phần trăm máu bão hòa oxy, được gọi là mức SpO2, cũng như nhịp tim của chúng ta.
Đây là một trong những cách thức nhanh chóng và không gây tổn thương để kiểm tra xem mức Oxy trong máu của ai đó có quá thấp hay không. Và bạn có thể đến các trung tâm chăm sóc sức khỏe để đo chỉ số SpO2 hoặc tự mình kiểm tra bằng các sản phẩm có tính năng đo nồng độ Oxy trong máu.
Lý do nên thường xuyên kiểm tra mức độ SpO2 là gì?
Chúng ta cần kiểm tra nồng độ Oxy trong máu ngay lập tức nếu gặp phải các tình trạng cấp tính sau đây:
- Nếu chúng ta gặp khó khăn trong hô hấp. (Lưu ý: Trẻ sơ sinh cũng có thể cần xét nghiệm Oxy trong máu nếu trong tình trạng này).
- Nếu chúng ta bị thương đầu hoặc cổ, điều này có thể ảnh hưởng đến quá trình hô hấp và gây biến động cho chỉ số SpO2 trong máu.
- Nếu chúng ta mắc bệnh Covid-19.
- Nếu chúng ta bị viêm phổi.
- Nếu chúng ta tiếp xúc với khí Carbon Monoxide.
- Nếu chúng ta hít phải khói thuốc.
- Nếu chúng ta bị buồn nôn và/hoặc nôn nhiều lần.
- Nếu chúng ta dùng thuốc quá liều.
Việc kiểm tra nồng độ SpO2 là gì, bao nhiêu cũng quan trọng không kém trong quá trình điều trị các bệnh liên quan đến tim, phổi như:
- Hen suyễn.
- Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD).
- Bệnh xơ nang.
- Bệnh tim.
Việc kiểm tra chỉ số SpO2 cũng sẽ được thực hiện thường xuyên khi ai đó đang điều trị bệnh bằng liệu pháp Oxy để đảm bảo cơ thể nhận được đủ lượng Oxy cần thiết.
Và như đã nhắc đến ở trên, việc kiểm tra mức độ SpO2 trong máu là vô cùng cần thiết để đảm bảo cơ thể chúng ta vẫn đang trong tình trạng tốt nhất, đồng thời cũng kịp phát hiện các dấu hiệu nguy hiểm mà cơ thể báo động thông qua sự thay đổi của chỉ số này.
Làm cách nào để tăng mức Oxy trong máu?
Việc duy trì một mức chỉ số SpO2 trong máu ổn định là điều vô cùng cần thiết và quan trọng để đảm bảo cơ thể của chúng ta vẫn đang hoạt động tốt và không có dấu hiệu nguy hiểm nào. Vậy làm cách nào để duy trì mức Oxy trong máu, hay cách để tăng chỉ số SpO2 là gì khi rơi vào trạng thái bị thiếu Oxy trong máu?
Có một số cách để tăng lượng Oxy trong máu một cách tự nhiên, bao gồm:
Hít thở không khí trong lành
Mở cửa sổ hoặc ra ngoài đi dạo có thể làm tăng lượng Oxy mà cơ thể nhận vào, từ đó làm tăng lượng Oxy trong máu tổng thể của bạn.
Bỏ hút thuốc
Chỉ hai đến ba tuần sau khi bạn bỏ hút thuốc, hệ tuần hoàn của bạn sẽ được cải thiện đáng kể. Sau một đến chín tháng, tình trạng khó thở của bạn sẽ giảm đi. Cả hai khía cạnh này đều góp phần vào khả năng cơ thể bạn hấp thụ nhiều Oxy hơn.
Luyện tập các bài tập thở
Các bài tập thở đơn giản như thở mím môi và thở sâu bằng bụng có thể mở đường thở và tăng lượng Oxy trong máu.
Bạn có thể sử dụng thiết bị đo SpO2 để biết SpO2 là gì, bao nhiêu ngay tại nhà và kiểm tra xem những biện pháp tự nhiên này có hiệu quả với bạn không.
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là nếu bạn có các bệnh lý tiềm ẩn, đặc biệt là bệnh nặng như viêm phổi hoặc ngộ độc khí Carbon Monoxide, những biện pháp tự nhiên này có thể không đủ để cải thiện mức oxy trong máu của bạn đến mức chấp nhận được.
Nếu bạn có dấu hiệu thiếu Oxy trong máu, hãy đến bệnh viện gần nhất càng sớm càng tốt.
Danh sách các sản phẩm đo SpO2
Ngày nay, việc kiểm tra chỉ số SpO2 tại các cơ sở y tế hoặc sử dụng thiết bị đo nồng độ oxy trong máu tại nhà là một trong những lựa chọn phổ biến được nhiều người tin dùng.
Từ năm 2021, câu hỏi “SpO2 là gì và tác động như thế nào?” đã trở thành một trong những vấn đề sức khỏe được cộng đồng quan tâm khi họ bắt đầu ưa chuộng các sản phẩm như Smartwatch và vòng tay thông minh hỗ trợ đo độ bão hòa oxy trong máu.
Các vòng tay thông minh được thiết kế với cảm biến ở mặt dưới, khi đeo lên tay, cảm biến sẽ ghi nhận các thay đổi của cơ thể và đo chỉ số SpO2 chính xác trên màn hình của vòng tay. Dựa trên các chỉ số này, chúng ta có thể theo dõi tình trạng sức khỏe và lên kế hoạch rèn luyện, nghỉ ngơi phù hợp.
Dưới đây là một số sản phẩm hỗ trợ đo SpO2 giúp bạn theo dõi sức khỏe và có giá trị thẩm mỹ như một phụ kiện thời trang hiện đại.
Sản phẩm đo SpO2 – Apple Watch
Apple Watch đã trở thành một sản phẩm quen thuộc với người dùng hiện nay. Với khả năng theo dõi sức khỏe, các sản phẩm vòng tay thông minh của Apple Watch thường có khả năng đo nồng độ Oxy (chỉ số SpO2 là gì) rất hiệu quả và hiển thị kết quả ngay lập tức trên màn hình.
Các sản phẩm đo SpO2 nổi bật của Apple Watch bao gồm: Apple Watch Series 7, Apple Watch Series 7 GPS, Apple Watch S6, Apple Watch S6 LTD…
Đồng hồ thông minh Samsung Galaxy Watch
Chiếc đồng hồ thông minh Samsung Galaxy Watch không chỉ là một món trang sức đẹp mà còn là công cụ hữu ích để theo dõi thời gian và các chỉ số sức khỏe khác nhau của cơ thể.
Các sản phẩm đáng chú ý của Samsung có chỉ số SpO2 là Samsung Galaxy Watch 3 với màn hình Super Amoled 1.2 inch có khả năng theo dõi số bước chân, nhịp tim và đo nồng độ oxy (SpO2). Các chỉ số SpO2 là gì, bao nhiêu sẽ được thông báo qua ứng dụng Zalo, Viber hoặc tin nhắn để người dùng dễ dàng theo dõi.
Đồng hồ thể thao Garmin
Garmin là một trong những thương hiệu nổi tiếng cung cấp thiết bị thể thao chất lượng tại thị trường Việt Nam.
Là một nhà sản xuất thiết bị thể thao, Garmin cũng phát triển các sản phẩm có khả năng theo dõi các chỉ số sức khỏe, bao gồm cả chỉ số SpO2. Một số sản phẩm đo SpO2 tiêu biểu của Garmin bao gồm: Garmin Venu 2 Plus, Garmin Venu SQ, Garmin Lily…
Một số câu hỏi về SpO2
Bên cạnh các thông tin quan trọng như là chỉ số SpO2 là gì, chúng ta sẽ giải đáp chi tiết những câu hỏi liên quan đến chỉ số sức khỏe này.
Chỉ số SpO2 thấp có phải là dấu hiệu mắc Covid 19 không?
Covid 19 ảnh hưởng đến sức khỏe của mỗi người theo nhiều cách khác nhau. Những người nhiễm bệnh có thể có nhiều triệu chứng từ nhẹ đến nặng. Một số (nhưng không phải tất cả) người nhiễm Covid 19 có mức độ oxy trong máu thấp.
Tuy nhiên, chỉ vì bạn có mức SpO2 trong máu bình thường không có nghĩa là bạn không mắc Covid 19 nếu bạn có các triệu chứng khác. Tương tự, bạn có thể có nồng độ chỉ số SpO2 trong máu thấp nhưng không mắc Covid 19.
Cách duy nhất để biết chắc chắn liệu bạn có mắc Covid 19 hay không là đi xét nghiệm. Mặc dù máy đo nồng độ Oxy trong mạch tại nhà hoặc các sản phẩm có Spo2 có thể hữu ích trong một số trường hợp nhất định nhưng nó cũng có những hạn chế và chỉ thể hiện một khía cạnh nhỏ về sức khỏe của bạn. Không thể chỉ dựa vào nồng độ Spo2 là gì, cao hay thấp để xác định chẩn đoán Covid 19.
Các triệu chứng của không đủ SpO2 là gì?
Các triệu chứng của nồng độ Oxy trong máu thấp (thiếu Oxy máu) khác nhau tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng và tùy theo từng người.
Các triệu chứng bao gồm:
- Đau đầu.
- Hụt hơi.
- Tim đập nhanh.
- Ho.
- Thở khò khè
- Lú lẫn.
- Da, móng tay và/hoặc môi có màu hơi xanh.
- Màu đỏ anh đào trên da, móng tay và/hoặc môi của bạn (dấu hiệu ngộ độc Carbon Monoxide).
Kết luận
Theo dõi và nắm bắt Spo2 là gì, đang ở mức cao hay thấp so với mức ổn định là một cách để bạn theo dõi tình trạng sức khỏe của mình. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế cũng cho biết, trừ khi bạn có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ Oxy của cơ thể, thì bạn không cần thiết phải thường xuyên theo dõi mức Oxy trong máu.
Bạn có thể sử dụng các sản phẩm có chỉ số SpO2 để theo dõi chỉ số này, nhưng nó không chính xác bằng xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ Oxy trong máu của bạn. Nếu bạn gặp các triệu chứng về nồng độ oxy trong máu thấp hoặc khó thở, hãy đến các trung tâm chăm sóc sức khỏe càng sớm càng tốt.