SSD là gì? Các loại và khi nào nên dùng SSD?

Bạn đã biết gì về ổ cứng SSD?

SSD hay còn gọi là ổ cứng Solid State Drive, sử dụng bộ nhớ flash như DRAM, FLASH, SRAM để tăng khả năng lưu trữ dữ liệu so với HDD cơ học.

Thành phần chính của SSD là chip flash NAND và bộ điều khiển, cải thiện đáng kể so với HDD về độ bền, tốc độ và tiết kiệm năng lượng.

Lịch sử hình thành ổ cứng SSD

Solid State Drive là loại ổ cứng phổ biến hiện nay. Nhiều người tò mò về lịch sử và phát triển của nó. Ổ cứng Solid State Drive ban đầu được chế tạo từ sắt trong thời kỳ máy tính sử dụng ống chân không, nhưng sau đó bị ngưng sử dụng do vấn đề lưu trữ.

Trở lại vào những năm 70 - 80 của thế kỷ 20, Cray, Amdahl và IBM bắt đầu phát triển lại công nghệ ổ cứng Solid State Drive. Tuy nhiên, giá thành cao khiến ít người có thể sử dụng.

Mãi đến năm 1978, Storage phát triển lại ổ SSD thành công. Đến năm 1980, SSD đã được cải tiến để đáp ứng nhu cầu sử dụng rộng rãi, sử dụng chip DIPRAM và card điều khiển để mô phỏng ổ cứng.

Vào năm 1983, Sharp PC-5000 giới thiệu ổ lưu trữ SSD 128KB. Năm 1996, SSD kết hợp với bộ nhớ flash và ra đời chính thức. Sau đó, SSD trở nên phổ biến hơn và thường được trang bị trong máy tính, giải quyết những hạn chế của HDD trước đây.

Ưu điểm và nhược điểm của ổ cứng SSD

Để đánh giá chất lượng SSD, chúng ta có thể xem xét ưu điểm và nhược điểm như sau:

Ưu điểm

Ổ cứng SSD có tốc độ đọc – ghi dữ liệu nhanh và tránh tình trạng full disk thường gặp ở HDD. Ngoài ra, SSD cải thiện tốc độ khởi động máy tính và chạy phần mềm nhanh hơn đáng kể.

Với thiết kế dạng rắn, ổ SSD giúp di chuyển máy tính mà không lo sợ va đập gây hỏng. Nó hoạt động êm ái, mát mẻ và tiêu thụ ít điện hơn so với các loại ổ cứng khác.

Nhược điểm

Mặc dù SSD có dung lượng gần bằng HDD nhưng vẫn có giá cao hơn nhiều. Hơn nữa, SSD có hạn chế về số lần ghi dữ liệu.

Mỗi lần bạn ghi/xóa dữ liệu sẽ làm tăng điện trở của mỗi ô. Sau một thời gian, ổ cứng sẽ không thể ghi thêm dữ liệu. Tuy nhiên, tuổi thọ của ổ cứng SSD vẫn cao hơn rất nhiều so với HDD, không cần quá lo lắng.

Nguyên lý hoạt động của ổ cứng SSD

SSD sử dụng các ô nhớ để truyền dữ liệu với tốc độ cực nhanh. Các ô nhớ này được chia thành từng phần gọi là trang, có kích thước từ 2KB đến 16KB. Khi nhiều trang được gộp lại, chúng tạo thành một khối.

Ổ đĩa Solid State Drive hoạt động khác với HDD. SSD chỉ ghi dữ liệu trên các trang trống trong cùng một khối thay vì phải ghi đè trực tiếp lên từng trang.

Trên SSD, các trang không được sử dụng sẽ được đánh dấu và dữ liệu trong khối sẽ được xác định và xóa đi. Các trang không còn sử dụng nữa sẽ được đánh dấu trống để lưu trữ dữ liệu mới.

Các loại ổ cứng SSD phổ biến

Hiện nay có 3 dạng SSD được sử dụng nhiều nhất. Mỗi loại có công dụng và phạm vi ứng dụng riêng, vì vậy khi lựa chọn bạn cần xem xét mục đích sử dụng của mình.

Ổ SSD 2.5 SATA

Ổ SSD này có chuẩn cắm và kích thước tương tự ổ HDD của laptop. Với mức giá hợp lý và chất lượng tốt, nó đang trở thành sự lựa chọn phổ biến cho người dùng máy tính.

Ổ SSD M (mPCle, mSATA)

Khi nhắc đến mSATA, nhiều người nghĩ đến ổ SSD có thiết kế nhỏ gọn, thường xuất hiện trên các dòng laptop nhỏ. Cổng mPCle có thiết kế ngoài giống mSATA, nhưng khác biệt về tốc độ truyền dữ liệu và giao diện điện tử. Để sử dụng ổ SSD mSATA trong máy tính, bạn cần chip điều khiển riêng cho mSATA và không thể dùng chip PCI Express.

Ổ SSD M2 (M2 PCle và M2 SATA)

Ổ SSD M2 được ra mắt vào tháng 8/2004 với giao diện hoàn toàn khác so với các loại SSD thông thường. Với thiết kế nhỏ gọn và tốc độ xử lý dữ liệu cực nhanh (khoảng 3500MB/s cho M2 PCle và 550MB/s cho M2 SATA), ổ SSD M2 đã trở thành lựa chọn phổ biến cho nhiều dòng laptop hiện nay.

Khi nào cần sử dụng SSD?

Hiện nay, giá của SSD không còn quá đắt như trước đây, nên nếu có đủ tài chính, bạn nên sử dụng SSD trong mọi trường hợp. Nếu laptop của bạn chưa được trang bị SSD từ đầu, bạn có thể thay thế HDD bằng SSD bất cứ lúc nào.

Theo kinh nghiệm của nhiều người dùng máy tính, họ thường thay đổi ổ SSD trong hai trường hợp sau đây:

• Máy tính bị lỗi đứng, lag, giật do không gian lưu trữ bị đầy.
• Người dùng muốn mở rộng không gian lưu trữ để sao lưu thêm hình ảnh, tài liệu, phần mềm quan trọng,…
• Khi cần sử dụng nhiều phần mềm, dịch vụ yêu cầu tốc độ đọc – ghi cao, ổ SSD là sự lựa chọn hàng đầu.

So sánh SSD và HDD

Để giúp người dùng so sánh và phân biệt giữa hai loại ổ SSD và HDD, dưới đây là các tiêu chí cần thiết để so sánh 2 loại ổ cứng này:

Điện năng tiêu thụ

Ổ HDD tiêu thụ năng lượng nhiều hơn ổ SSD vì phải sử dụng điện để quay đĩa và có cấu tạo cơ học. So với ổ SSD, ổ HDD sử dụng năng lượng gấp 4 lần.

Tốc độ đọc – ghi

Nếu so sánh về tốc độ đọc – ghi và khởi động máy, ổ SSD có tốc độ nhanh hơn. HDD có tốc độ đọc – ghi dữ liệu khoảng 100MB/s, trong khi SSD có tốc độ đọc – ghi lên đến 3500MB/s.

Khi khởi động máy, SSD chỉ mất vài giây. HDD thì mất khoảng 1 phút hoặc hơn. Tốc độ xử lý dữ liệu, chơi game hay thiết kế đồ họa trên máy tính cũng khác biệt rõ rệt giữa hai loại ổ cứng này.

Độ phân mảnh

Khác với ổ HDD, ổ SSD được thiết kế với các chip rời cho phép dữ liệu phân tán đồng đều trên chip. Cấu trúc này không chỉ giữ hiệu năng ổ SSD ổn định mà còn tránh tình trạng phân mảnh dữ liệu. Trong khi đó, ổ HDD sử dụng mặt đĩa quay dẫn đến hiệu năng bị ảnh hưởng và tốn thời gian khi đọc dữ liệu phân tán trên các vùng của đĩa.

Độ ồn

Trong khi ổ HDD hoạt động có thể tạo ra tiếng ồn và rung lắc, ổ SSD lại hoạt động yên tĩnh và mượt mà hơn nhiều. Ổ SSD không gây ra tiếng ồn trong quá trình hoạt động, điều này khác biệt rõ rệt so với ổ HDD thường xuyên phát ra những tiếng ồn khó chịu.

Độ bền

Ổ HDD sử dụng cơ chế quay đĩa và bộ phận cơ khí, dẫn đến nguy cơ hỏng khi laptop va đập hoặc rơi. Trái lại, ổ SSD hoạt động trên cơ sở bộ nhớ điện tử, giảm thiểu rủi ro hư hỏng do các va chạm vật lý. Điều này khiến laptop và máy tính bàn trang bị ổ SSD có độ bền cao hơn so với HDD.

Kích thước

Ổ SSD có kích thước 2.5 inch và độ dày 7mm, gần bằng với thanh RAM hay card wifi. Trong khi đó, ổ HDD có kích thước lớn hơn từ 1.8 đến inch và độ dày khoảng 9.5mm. Nhờ sự phát triển sau này, ổ SSD đã được tối ưu kích thước và trở nên nhỏ gọn hơn nhiều so với HDD.

Giá thành

Về giá thành, ổ HDD có giá rẻ hơn đáng kể so với SSD khi xét cùng mức dung lượng. Ví dụ, ổ HDD dung lượng 1TB có giá từ 1 đến 2 triệu đồng. Trong khi đó, ổ SSD dung lượng tương tự phải bỏ ra từ 4 đến 6 triệu đồng mới có thể sở hữu được.

Mức độ phổ biến

Ổ cứng HDD vẫn được sử dụng phổ biến hơn ổ SSD nhờ vào sự đa dạng về mẫu mã. Trên thị trường, người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm thấy các sản phẩm HDD từ các thương hiệu nổi tiếng như Western Digital, Toshiba, Hitachi, Seagate,... Trái lại, ổ SSD vẫn đang trong quá trình phát triển và mới chỉ được phổ biến gần đây.

Cách kiểm tra tình trạng ổ cứng Solid State Drive

Việc kiểm tra tình trạng của ổ cứng SSD là điều mà người dùng quan tâm khi nghiên cứu về loại ổ cứng này. Dưới đây là 2 bước kiểm tra đơn giản bạn có thể thực hiện:

• Bước 1: Trên Menu Start, nhập từ khóa “Optimize Drives”. Sau đó chọn mục “Defragment & Optimize Drives”.

• Bước 2: Trong hộp thoại Optimize Drives, kiểm tra cột “Media Type”. Nếu bạn muốn kiểm tra ổ SSD, nhấp vào dòng có chữ “Solid State Drive”.

Những điều cần lưu ý khi mua ổ cứng Solid State Drive

Nếu bạn định mua ổ cứng Solid State Drive trong tương lai, hãy lưu ý những yếu tố sau đây:

Chuẩn kết nối của máy tính

Khi mua Solid State Drive, bạn cần kiểm tra chuẩn kết nối của máy tính để không lựa chọn nhầm chuẩn. Ví dụ, nếu máy tính chỉ hỗ trợ chuẩn 2.5 inch, bạn không nên mua ổ SSD chuẩn M.2.

Dung lượng lưu trữ

Đối với những máy tính chỉ có thể lắp được một ổ cứng, việc xác định dung lượng lưu trữ trước khi mua ổ cứng rất quan trọng. Trên thị trường có nhiều loại ổ cứng Solid State Drive với dung lượng đa dạng như 1TB, 512GB, 256GB, 128GB,…

Thiết kế

Bạn có thể lựa chọn thiết kế ổ cứng SSD theo ý thích vì hầu hết các loại ổ cứng hiện nay đều khá tương đồng về mặt thiết kế. Chúng được lắp đặt sâu trong máy tính và không quá dễ nhìn thấy nên bạn không cần quá quan tâm về vấn đề thiết kế khi mua.

Độ bền, tốc độ

Có nhiều loại và mức giá khác nhau của ổ cứng Solid State Drive nên tốc độ và độ bền cũng có sự khác biệt. Trước khi mua, bạn nên xem xét kỹ thông số của từng loại để tránh mua phải ổ cứng không phù hợp.

Giá thành

Trên thị trường hiện có đa dạng mức giá cho các loại ổ cứng Solid State Drive. Tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện tài chính của bạn, bạn có thể nhờ nhân viên cửa hàng tư vấn để chọn loại phù hợp.

Chọn thương hiệu đáng tin cậy

Khi mua ổ cứng Solid State Drive, bạn có thể tham khảo một số thương hiệu nổi tiếng như Intel, Silicon Power, Kingston, Sandisk, Samsung,… Bạn cũng có thể thử nghiệm với các thương hiệu mới nếu chúng có giá cả và chính sách bảo hành hấp dẫn hơn.

Câu hỏi thường gặp về ổ cứng Solid State Drive

Ngoài những thông tin về ổ cứng Solid State Drive đã được đề cập, bạn có thể tham khảo một số câu hỏi sau về loại ổ cứng này:

Tại sao nên lựa chọn ổ cứng SSD cho laptop?

Việc ổ cứng Solid State Drive trở thành lựa chọn ưa thích của nhiều người dùng ngày nay là điều dễ hiểu. Nếu bạn đang tự hỏi về lợi ích của việc sử dụng loại ổ cứng này, câu trả lời chính là tốc độ đọc và ghi dữ liệu cùng hiệu suất vượt trội.

Thay vì lo lắng về việc ổ đĩa sẽ đầy như khi sử dụng ổ cứng HDD truyền thống, bạn có thể trải nghiệm tốc độ khởi động máy, mở ứng dụng và phần mềm một cách nhanh chóng khi sử dụng ổ cứng Solid State Drive.

Ngoài ra, nhờ thiết kế bền vững, bạn có thể di chuyển laptop mà không cần lo lắng về các va đập có thể làm hỏng ổ cứng. Solid State Drive hoạt động một cách êm ái, giảm tình trạng nóng máy và kéo dài thời lượng pin khi sử dụng trong thời gian dài.

Tuy nhiên, giá thành của Solid State Drive thường cao hơn so với HDD, ngay cả khi dung lượng tương đương. Điều này được cho là do số lần ghi hữu hạn của SSD là một điểm yếu, do điện trở của mỗi ô tăng sau mỗi lần ghi hoặc xóa dữ liệu.

Dù vậy, tuổi thọ của ổ Solid State Drive không kém cạnh HDD. Với những ưu điểm mà nó mang lại, Solid State Drive vẫn là lựa chọn phổ biến cho nhiều dòng laptop hiện nay.

Khi nào nên sử dụng ổ cứng SSD?

Dưới đây là những trường hợp cụ thể mà người dùng nên sử dụng ổ cứng Solid State Drive:

• Bạn sẵn sàng chi một số tiền lớn để đổi lấy ổ cứng với hiệu suất cao, độ an toàn, bảo mật và tuổi thọ cao.
• Khi bạn thường xuyên chơi game, thực hiện công việc đồ họa hoặc các tác vụ nặng.
• Bạn mong muốn máy không có tiếng ồn, tản nhiệt hiệu quả và tiết kiệm năng lượng.
• Nếu bạn không cần lưu trữ lượng lớn dữ liệu, ổ cứng Solid State Drive là lựa chọn hiệu quả.
• Đối với những người di chuyển và sử dụng laptop thường xuyên, ổ cứng Solid State Drive là lựa chọn tốt.
• Các công việc đòi hỏi tốc độ xử lý dữ liệu cao như đồ họa, kỹ thuật, kỹ sư hoặc chơi game đều được hỗ trợ tốt bởi ổ cứng Solid State Drive.
• Nếu bạn thích nghe nhạc trên laptop hoặc máy tính, ổ cứng SSD không tạo ra tiếng ồn, tản nhiệt hiệu quả và giúp trải nghiệm nghe nhạc chất lượng cao.

Giá cả ổ cứng Solid State Drive có cao không?

Thực tế, giá bán của ổ cứng Solid State Drive thường cao hơn đáng kể so với các loại ổ cứng thông thường. Tuy nhiên, sự chênh lệch này là do Solid State Drive mang lại nhiều tính năng và hiệu suất vượt trội.

Mặc dù có sự chênh lệch đáng kể về giá cả, nhưng tổng thể giá của Solid State Drive vẫn nằm trong phạm vi phù hợp với đa số người dùng. Các ổ cứng Solid State Drive hiện có mức giá từ vài trăm nghìn đồng đến vài triệu đồng. Giá cả phụ thuộc vào thương hiệu và dung lượng lưu trữ.

Bài viết trên đã chia sẻ đầy đủ thông tin về ổ cứng SSD. Hy vọng mọi người hiểu rõ hơn về cấu tạo và ưu điểm của loại ổ cứng này so với các loại ổ cứng khác trên thị trường. Nếu có điều kiện tài chính tốt, bạn nên sử dụng ổ cứng Solid State Drive vì nó có quá nhiều ưu điểm có thể hỗ trợ bạn sử dụng máy tính hiệu quả và nâng cao năng suất.