Stakeholders là ai? Tất cả những điều thú vị về Stakeholder

Stakeholders là một thuật ngữ phổ biến trong môi trường doanh nghiệp, nhưng vẫn còn nhiều người chưa nắm rõ ý nghĩa của nó. Chủ doanh nghiệp và nhân viên cần hiểu sâu về Stakeholders để phát huy tốt vai trò của mình. Hôm nay, Mytour sẽ giúp bạn khám phá Stakeholder là gì và vai trò của nó trong doanh nghiệp.

Khám phá về Stakeholder

Stakeholder là ai?

Để hiểu đơn giản, Stakeholders có thể là cá nhân, tổ chức hoặc nhóm người có mối quan tâm đến dự án và mong muốn dự án thành công. Những nhóm thường được coi là Stakeholders bao gồm nhà cung cấp, nhà đầu tư bên ngoài, cơ quan quản lý, thành viên tổ chức, nhân viên và khách hàng.

Tất cả các nhóm này đều có khả năng ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp đến sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Họ cũng có thể tác động hoặc bị ảnh hưởng bởi chiến lược kinh doanh và kế hoạch phát triển của dự án. Do đó, việc lựa chọn Stakeholders tham gia vào dự án là một yếu tố quan trọng quyết định thành công của dự án.

Stakeholders trong Procurement

Stakeholder có thể là bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào có lợi ích từ doanh nghiệp hoặc có thể bị ảnh hưởng bởi dịch vụ, dự án hoặc những rủi ro do doanh nghiệp gây ra. Tất cả hoạt động mà tổ chức thực hiện, bao gồm chiến lược, chiến thuật hay quản lý, đều có thể dẫn đến thành công nhờ vào sự đóng góp, hỗ trợ và cam kết từ các Stakeholders quan trọng trong tổ chức đó.

Trong lĩnh vực Procurement, Stakeholder được phân thành hai nhóm:

– Stakeholders nội bộ 

– Stakeholders bên ngoài. 

Chìa khóa trong việc quản lý cả hai nhóm này là xây dựng mối quan hệ và thực hiện các nghiên cứu về chức năng và nhu cầu của họ. Để quản lý hiệu quả hai nhóm Stakeholder này, doanh nghiệp cần chú ý đến việc tạo dựng mối quan hệ đồng thời đáp ứng mong muốn và nhu cầu của cả hai bên.

Stakeholder trong Quản lý Dự án PMP

Trong khuôn khổ PMP, Stakeholder là những cá nhân, nhóm hay tổ chức có thể tác động đến hoặc bị tác động bởi các quyết định, hoạt động và kết quả của dự án, danh mục hay chương trình.

Các Stakeholder trong dự án có thể bao gồm:

Sponsors (Nhà tài trợ): Là cá nhân hoặc nhóm cung cấp sự hỗ trợ về tài chính, nguồn lực hoặc các hỗ trợ khác cho dự án. Các nhà tài trợ chính thức sẽ ủy quyền cho dự án bằng cách ký vào bản điều lệ của dự án.

Khách hàng và người sử dụng (Customers and users): Họ sẽ có trách nhiệm phê duyệt giao phẩm của dự án.

Người bán (Sellers): Là những người cung cấp sản phẩm, thành phần hoặc dịch vụ cho dự án theo hợp đồng đã ký kết.

Các đối tác kinh doanh (Business partners): Sẽ có vai trò và mối quan hệ đặc biệt với dự án, như thực hiện đào tạo, cài đặt hoặc hỗ trợ.

Các nhóm tổ chức (Organizational groups): Là những bên liên quan nội bộ bị ảnh hưởng bởi các hoạt động của nhóm, bao gồm tài chính, vận hành, pháp lý, dịch vụ khách hàng và bán hàng.

Các nhà quản lý giám đốc phòng ban (Functional managers): Quản lý các bộ phận trong tổ chức như tài chính, nhân sự, mua sắm hoặc kế toán, và hỗ trợ cho các hoạt động của dự án.

Các bên liên quan khác (Other Stakeholders):  Những cá nhân hoặc tổ chức đóng góp hoặc quan tâm đến kết quả của dự án, chẳng hạn như các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức tài chính và nhà tư vấn.

Xác định Stakeholders qua Power/Interest Grid

Như đã đề cập, Stakeholders có thể tác động hoặc bị tác động bởi dự án theo cả hai hướng tích cực hoặc tiêu cực. Do đó, để đảm bảo dự án đạt được thành công, giám đốc dự án cần duy trì mức độ hài lòng của tất cả các nhóm Stakeholders, vì sự thành công của dự án phụ thuộc vào sự hài lòng của họ.

Để thực hiện điều này, giám đốc dự án sẽ áp dụng Power/Interest Grid (lưới quyền lực/quan tâm) nhằm xác định và quản lý các Stakeholders. Cụ thể, các bên liên quan sẽ được phân loại theo mức độ quyền lực họ sở hữu và sự quan tâm của họ đến dự án, từ đó xây dựng chiến lược quản lý phù hợp:

• Quyền lực cao/quan tâm cao: cần quản lý chặt chẽ
• Quyền lực cao/quan tâm thấp: chủ yếu cần giữ sự hài lòng
• Quyền lực thấp/quan tâm cao: nên duy trì thông tin đầy đủ
• Quyền lực thấp/quan tâm thấp: thực hiện giám sát

Các loại Stakeholders là gì?

Có nhiều cách để phân loại Stakeholders, tùy thuộc vào đặc điểm và tính chất của từng dự án. Tuy nhiên, phổ biến nhất hiện nay là chia Stakeholders thành hai loại: chính yếu và thứ yếu.

Stakeholder chính yếu 

Stakeholders chính yếu đóng góp tới 80% vào sự thành công hay thất bại của dự án, do đó, các chủ doanh nghiệp luôn cần chú ý đến nhóm đối tượng này. Những người thuộc nhóm này bao gồm cổ đông, nhà cung cấp, khách hàng, chủ đầu tư, và lao động,…

Stakeholders thứ yếu

Mặc dù chỉ tác động gián tiếp đến sự thành công của dự án, nhưng nhiều công ty thường bỏ qua nhóm Stakeholders này và phải đối mặt với những thất bại. Nhóm này bao gồm các cấp chính phủ, hiệp hội, các tổ chức quan trọng và cộng đồng.

Đặc điểm của Stakeholders bên ngoài và bên trong

Stakeholders nội bộ

Stakeholders nội bộ là những cá nhân hoặc tổ chức có cổ phần hoặc đầu tư vào doanh nghiệp, vì vậy họ rất quan tâm đến thành công của dự án, nhằm đảm bảo lợi nhuận cho nhóm này.

Chẳng hạn, cổ đông nắm giữ cổ phiếu của công ty, khi công ty đạt được lợi nhuận, tất cả cổ đông đều hưởng lợi, do đó họ rất quan tâm đến sự thành công của dự án.

Stakeholders bên ngoài

Stakeholders bên ngoài là những cá nhân hoặc tổ chức không có liên kết trực tiếp với doanh nghiệp nhưng bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi trong hoạt động của doanh nghiệp. Nếu họ phải chịu tác động tiêu cực, như ô nhiễm môi trường hay khí thải vượt mức cho phép, chính phủ sẽ can thiệp vào hoạt động của doanh nghiệp, gây ra nhiều khó khăn trong quá trình sản xuất.

Ví dụ, nếu doanh nghiệp không tuân thủ các nguyên tắc xử lý chất thải và xả thải trực tiếp ra sông, khiến nguồn nước bị ô nhiễm nghiêm trọng và ảnh hưởng đến sinh hoạt của cư dân ven bờ, lúc này, người dân sẽ trở thành Stakeholders bên ngoài, góp ý và tố cáo công ty lên chính phủ, dẫn đến nguy cơ đình trệ sản xuất cho công ty.

Stakeholders theo mô hình Agile

Trong các dự án áp dụng Agile, Stakeholders thường đảm nhận các vai trò như khách hàng, người sử dụng và nhà tài trợ.

Đối với khách hàng

Khách hàng thường là những cá nhân hoặc tổ chức có trách nhiệm thanh toán theo hợp đồng để được sử dụng các sản phẩm và dịch vụ của dự án. Không chỉ là khách hàng bên ngoài doanh nghiệp, mà còn có thể bao gồm khách hàng nội bộ như CEO, nhân viên các cấp, cổ đông tùy thuộc vào từng dự án phát triển.

Đối với người dùng

Người dùng là những cá nhân hoặc tổ chức trực tiếp sử dụng sản phẩm và dịch vụ của dự án. Giống như khách hàng, người dùng có thể là bên trong hoặc bên ngoài công ty, tùy thuộc vào đối tượng mà dự án hướng đến. Việc người dùng và khách hàng giống nhau là điều thường thấy trong mô hình Agile.

Đối với nhà tài trợ

Nhà tài trợ có thể là một hoặc nhiều cá nhân, tổ chức cung cấp nguồn lực nhân sự, hỗ trợ tài chính và nhiều yếu tố khác để đảm bảo dự án thành công. Bằng cách ký vào bản điều lệ dự án, nhà tài trợ đã ủy quyền cho dự án hoạt động.

Vai trò của Stakeholder

Trong mỗi dự án, Stakeholders đảm nhận những vai trò khác nhau tùy thuộc vào chức danh, nghĩa vụ và lợi ích của từng bên khi tham gia vào quá trình vận hành dự án. Các dự án có sự tham gia tích cực và hợp tác chặt chẽ giữa các Stakeholders thường có khả năng thành công cao hơn.

Khác với mô hình truyền thống, nơi Stakeholders chỉ có thể thấy sản phẩm khi dự án hoàn thành, ngày nay, họ có thể tham gia vào quá trình phát triển sản phẩm và dịch vụ bằng cách làm việc trực tiếp với nhân viên hoặc đề xuất ý tưởng cải tiến, sửa lỗi.

Nhờ đó, nhiều sản phẩm đạt được mức độ hoàn hảo hơn, tạo ra giá trị đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng. Bên cạnh đó, Stakeholders còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và chi phí sản xuất, đồng thời giảm thiểu rủi ro và nâng cao tỷ lệ thành công của dự án.

Tại sao thành công của dự án lại phụ thuộc vào Stakeholders?

Qua những phân tích ở trên, có lẽ mọi người đã nhận thức được tầm quan trọng của Stakeholders trong bất kỳ dự án nào. Nói một cách ngắn gọn, Stakeholders chính là nền tảng vững chắc cho dự án.

Mỗi Stakeholder đảm nhận những nhiệm vụ riêng như lập kế hoạch cho dự án, xử lý nguyên liệu đầu vào, điều chỉnh sản phẩm đầu ra,… Tất cả những nhiệm vụ này là những mắt xích không thể thiếu, liên kết chặt chẽ với nhau để giúp dự án hoàn thành sớm hơn. Một cá nhân không thể đảm nhiệm hết tất cả các nhiệm vụ này cùng một lúc.

Stakeholders có nguồn lực tài chính mạnh mẽ sẽ tăng cường khả năng thành công cho dự án. Đây là một trong những nguồn lực chủ chốt giúp duy trì hoạt động của dự án và tạo ra động lực vững chắc để đưa dự án đến thành công.

Vì vậy, nếu bạn là chủ doanh nghiệp với một ý tưởng kinh doanh, đừng nên một mình đối mặt với rủi ro. Hãy tập hợp các Stakeholders để cùng nhau hợp tác. Một đội ngũ sẽ dễ dàng vượt qua những khó khăn và thách thức hơn là tự mình đơn độc.

Stakeholder và shareholder có phải là một?

Shareholder là một khái niệm thuộc nhóm Stakeholder, mang nghĩa là cổ đông sở hữu cổ phần của công ty. Trong khi đó, Stakeholder không chỉ bao gồm shareholder mà còn có nhân viên các cấp, các phòng ban, chủ doanh nghiệp, giám đốc điều hành, khách hàng và người tiêu dùng.

Stakeholder Engagement Assessment Matrix là gì?

Ma trận Đánh giá Tham gia của Stakeholder là một công cụ so sánh mức độ tham gia và tương tác hiện tại của các bên liên quan với những mức độ tham gia và tương tác mà họ mong muốn. Ma trận này được sử dụng để phân loại các bên liên quan của dự án thành các nhóm nhỏ hơn dựa trên mức độ phân loại. Sự tham gia và tương tác của các Stakeholder có thể thay đổi tùy thuộc vào từng dự án cụ thể. Các cấp độ phân loại bao gồm 5 cấp độ:

• Unaware (Không biết): Không hề biết về dự án hay những tác động tiềm tàng.
• Resistant (Kháng cự): Nhận thức về dự án và những tác động tiềm năng, nhưng lại phản đối sự thay đổi.
• Neutral (Trung lập): Nhận thức về dự án, không phản đối và cũng không ủng hộ.
• Supportive (Hỗ trợ): Nhận thức rõ về dự án và các tác động tiềm ẩn; sẵn sàng hỗ trợ sự thay đổi.

Leading (Dẫn đầu): Nhận thức sâu sắc về dự án, các tác động tiềm ẩn và tích cực tham gia để đảm bảo thành công cho dự án.

10 Các khái niệm khác về Stakeholder?

Stakeholder có thể được hiểu một cách đơn giản là những bên liên quan. Thuật ngữ này ám chỉ những cá nhân hay nhóm bị ảnh hưởng, dù là tích cực hay tiêu cực, bởi một sáng kiến, dự án, tổ chức hay chính sách nào đó. Họ có thể là những người nằm trong hoặc bên ngoài tổ chức của bạn.

Các bên liên quan thường được nhắc đến trong các doanh nghiệp lớn hoặc các tổ chức chính phủ, đặc biệt trong quản lý dự án quy mô lớn. Tuy nhiên, không chỉ giới hạn ở đó, các bên liên quan còn tồn tại trong bất kỳ loại dự án hay tổ chức nào, bất kể quy mô.

Stakeholder bao gồm những cá nhân có tiếng nói và thậm chí tham gia vào các quyết định, cùng với các nhóm hoặc đại diện cho lợi ích trong dự án. Cụ thể như: các chủ sở hữu; đối tác; giám đốc điều hành; cổ đông; khách hàng; nhóm ngành; người dùng; cơ quan quản lý; tổ chức truyền thông,…

Sau khi hoàn thành bài viết “Stakeholders là gì? Tất cả những điều thú vị về stakeholder”, Mytour hy vọng bạn đã nắm bắt được khái niệm phức tạp này, cũng như nhận thức được vai trò quan trọng của nhóm người này. Hơn nữa, nếu bạn đang tìm kiếm bất động sản để cho thuê hoặc định cư với mức giá hấp dẫn, hãy truy cập Mytour ngay hôm nay.