Buzz
Boeing không chỉ nổi tiếng với những máy bay thương mại mà còn là một trong những tên tuổi lớn trong lĩnh vực hàng không vũ trụ trên toàn cầu. Mọi hoạt động liên quan đến quốc phòng và không gian của hãng đều được quản lý bởi một đơn vị kinh doanh độc lập gọi là Boeing Defense, Space & Security (BDS). Bộ phận này đã chế tạo ra những máy bay quân sự nổi tiếng như oanh tạc cơ B-52, vận tải cơ C-17 và tiêm kích F/A-18 Super Hornet.Trong vài năm qua, BDS đã phát triển cả tàu vũ trụ Starliner. Nếu mọi thứ diễn ra suôn sẻ, Starliner sẽ sớm trở thành một phần quan trọng trong các sứ mệnh tương lai của NASA tới Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) và cũng là tàu vũ trụ thương mại thứ hai có khả năng vận chuyển con người vào quỹ đạo, sau Crew Dragon của SpaceX. Vì hiện tại, Mỹ chỉ có một tàu vũ trụ trong nước là Crew Dragon dành cho các sứ mệnh có phi hành gia tới ISS, nên dự án Starliner được đặt rất nhiều kỳ vọng.
Tàu Crew Dragon (phía trên) và Starliner.
Có thể chở được 7 phi hành gia
Starliner là một loại tàu vũ trụ có khả năng tái sử dụng một phần và có thể vận chuyển phi hành gia. Khoang chở người có thể tái sử dụng tối đa 10 lần, trong khi mô-đun mở rộng phía dưới thì không. Nó được thiết kế chủ yếu cho các sứ mệnh tới ISS, không như Tàu vũ trụ Orion dành cho du hành đến Mặt trăng.
Nhân viên của Boeing đang chuẩn bị tiếp nhiên liệu cho tàu Starliner trước chuyến bay thử vào tháng 5.
Starliner là một loại tàu vũ trụ hình nón cụt với kích cỡ trung bình, đường kính khoảng 4,56 mét và có thể chở tối đa 7 phi hành gia. Mỗi khoang có thể hoạt động tối đa 10 sứ mệnh, do đó khi nói về Starliner, Boeing sử dụng thuật ngữ “có thể tái sử dụng” một cách cẩn thận. Starliner có một mô-đun mở rộng gắn phía dưới và tương thích với nhiều loại tên lửa khác nhau.
Lựa chọn thứ hai sau Crew Dragon
Cho đến năm 2024, chỉ có ba quốc gia là Nga, Mỹ và Trung Quốc có đủ công nghệ để đưa con người lên vũ trụ. Tuy nhiên, các sứ mệnh du hành có người lái của Trung Quốc chỉ giới hạn ở Trạm vũ trụ Thiên Cung. Trong khi đó, Nga và Mỹ có nhiều kinh nghiệm hơn, hai quốc gia từng là đối tác trên vũ trụ trong một thời gian nhờ sự hợp tác sâu rộng liên quan đến Trạm ISS.
Kể từ khi Chương trình Tàu con thoi kết thúc vào năm 2011, NASA đã phải dựa vào tàu Soyuz của Nga để đưa các phi hành gia Mỹ lên ISS. Dù ban đầu NASA dự kiến trong vòng 4 năm kể từ năm 2011 sẽ có một tàu thay thế khác được sản xuất tại Mỹ, nhưng mọi thứ không tiến triển như kế hoạch. Kết quả là trong gần một thập kỷ, NASA vẫn phụ thuộc vào Nga trong các sứ mệnh tới ISS. Tình trạng thiếu tàu này chỉ kết thúc khi tàu Crew Dragon của SpaceX mang phi hành đoàn lên ISS vào ngày 30/5/2020, do đó, khi Starliner tham gia, NASA sẽ có thêm lựa chọn và loại bỏ hoàn toàn sự phụ thuộc.
Starliner hạ cánh tại Bãi thử tên lửa White Sands, bang New Mexico vào năm 2019.
Trễ hẹn của dự án Starliner
Dự án Starliner là một phần của kế hoạch Phi hành đoàn Thương mại của NASA. Bắt đầu từ năm 2014, mục tiêu của chương trình là hợp tác với các công ty tư nhân để phát triển các phương tiện vận chuyển an toàn và hiệu quả chi phí đến và từ ISS. Boeing và SpaceX là hai trong số các công ty được hợp đồng, cả hai đều đặt mục tiêu chứng nhận tàu vũ trụ có người lái vào năm 2017.
Tuy nhiên, dự án Starliner đã gặp phải nhiều trục trặc. Tháng 8/2018, NASA chỉ định phi hành gia sẽ tham gia chuyến bay thử nghiệm có phi hành đoàn (CFT) đầu tiên của Starliner. Nhưng sau đó, CFT đã bị hoãn đến năm 2019 vì các vấn đề trong quá trình phát triển và thử nghiệm. Năm 2019, CFT tiếp tục bị hoãn khi Starliner không thể đến ISS trong một chuyến bay thử nghiệm không người lái (OFT) do phần mềm lỗi.
Vào năm 2021, dự án Starliner vẫn đang chờ đợi cuộc thử nghiệm CFT sau nhiều lần trì hoãn, nhưng nhiều vấn đề kỹ thuật đã làm cho việc này trở nên chậm trễ hơn. Cuối cùng, Boeing và NASA đã dời chuyến bay chứng nhận này tới tháng 5/2024.
Trong chuyến bay thử nghiệm CFT diễn ra vào ngày 6/5/2024, Starliner sẽ cất cánh từ Mũi Canaveral ở Florida, được gắn vào tên lửa Atlas V của United Launch Alliance và cập vào trạm ISS sau khi lên tới quỹ đạo. Các phi hành gia tham gia chuyến bay bao gồm Butch Wilmore và Suni Williams.
Bên trong khoang tàu Starliner.
Hai phi hành gia này sẽ giám sát hoạt động của tàu trong suốt chuyến bay. Sau khi cập bến Trạm ISS, họ sẽ ở đó gần một tuần trước khi hạ cánh về Trái đất. Starliner sẽ thực hiện màn hạ cánh bằng dù được hỗ trợ bằng túi khí tại một địa điểm chưa xác định ở Tây Nam Hoa Kỳ, sau đó NASA sẽ đến cứu họ một cách an toàn.
Một khi được chứng nhận, NASA dự định chính thức sử dụng Starliner cho một số chuyến bay tới ISS. Chuyến đầu tiên dự kiến diễn ra vào năm 2025, khi một nhóm phi hành gia Mỹ sẽ tới ISS và ở đó 6 tháng. Trong tương lai, NASA có kế hoạch thực hiện thêm một số chuyến bay luân phiên nhau giữa Starliner và Crew Dragon. Những con tàu này sẽ thực hiện các chuyến đi thường xuyên tới ISS trước khi trạm ngừng hoạt động sau năm 2030.
Theo CNN.
