Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 4 km, Phủ Tây Hồ tọa lạc tại phường Quảng An, quận Tây Hồ là điểm đến linh thiêng nổi tiếng ở thủ đô. Trong những ngày rằm, lễ, và Tết truyền thống, Phủ Tây Hồ thu hút đông đảo người dân đến dâng hương và cúng bái, mong đón những điều may mắn và bình an. Cùng đồng hành khám phá nguồn gốc và kiến trúc độc đáo của Phủ Tây Hồ qua bài viết dưới đây!
Chuyện Lịch Sử và Nguồn Gốc của Phủ Tây Hồ

Cổng chính của Phủ Tây Hồ (hình ảnh được sưu tầm)
Nằm ở bán đảo lớn của làng Nghi Tàm, nổi bật giữa Hồ Tây, Phủ Tây Hồ là đền thờ Bà chúa Liễu Hạnh, một trong bốn nhân vật truyền thuyết của lịch sử Việt Nam (Sơn Tinh, Thánh Gióng, Chử Đồng Tử, Liễu Hạnh). Truyền thuyết kể rằng bà là công chúa Quỳnh Hoa - con gái của Ngọc Hoàng. Vì làm vỡ chiếc chén ngọc quý của cha, nàng bị đày xuống hạ giới. Trải qua cuộc hành trình khám phá trần gian, nàng đắm chìm trong vẻ đẹp thơ mộng của đảo Tây Hồ và quyết định định cư giữa thiên nhiên tươi đẹp này. Trong thời gian sống ở đây, nàng giúp nhân dân đánh đuổi ác quỷ, an cư lập nghiệp và bảo vệ cộng đồng khỏi những nguy hiểm đe dọa.
Một lần dạo chơi trên hồ, Trạng Nguyên Phùng Khắc Khoan tình cờ ghé qua ngôi nhà nhỏ của Tiên chúa. Cuộc gặp gỡ đã tạo nên một mối quan hệ thân thiết, họ cùng nhau sáng tác thơ, chơi cờ và thưởng thức vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên. Sau khi quay trở lại kinh thành để thăm vua, Trạng Nguyên quay trở lại nhưng Tiên chúa đã rời đi. Để giữ lại kỷ niệm và lòng nhớ, Trạng Nguyên cùng cộng đồng xây dựng đền thờ công chúa Liễu Hạnh. Từ đó, Phủ Tây Hồ được xây dựng và lưu truyền qua thời gian.
Kiến Trúc Độc Đáo của Phủ Tây Hồ
Nhìn từ xa, du khách sẽ ấn tượng với cánh cổng tam quan lớn mạnh, trang trí tinh xảo với ba con đường vào. Kiến trúc chính của phủ bao gồm 3 lớp Tam tòa thánh mẫu, trong đó Phủ chính có quy mô lớn nhất. Ngoài ra, còn có Điện Sơn Trang, lầu Cô, lầu Cậu, phương đình, tiền tế, hậu cung... Điểm đặc biệt ở Phủ là bức tranh lớn với dòng chữ “Thiên tiên trắc giáng” và bức hoành phi tại cửa cung viết: “Mẫu nghi thiên hạ” thể hiện lòng chân thành và sự kính trọng đối với công chúa Liễu Hạnh của Phùng Khắc Khoan và cộng đồng nơi đây.

Ảnh: Sưu tầm
Bước vào phủ, bạn sẽ ngỡ ngàng trước phủ chính rộng lớn, được xây dựng công phu và tráng lệ. Mặt trước phủ chính có cửa tam quan 2 tầng, trên mái đề dòng chữ nổi bật “Tây Hồ hiển tích”. Phần thờ ở phủ chia thành ba lớp tương ứng với tam quan. Lớp thứ nhất thờ Tam phủ công đồng, Tứ phủ vạn linh và Hội đồng các quan. Lớp thứ hai thờ Ngọc Hoàng, Nam Tào và Bắc Đẩu. Cuối cùng lớp thứ ba thờ Tam tòa Thánh Mẫu. Cửa võng ở lớp thứ 3 trang trí đôi câu đối của bà chúa Liễu Hạnh và dòng chữ “Tây Hồ Phong Nguyệt”. Sâu trong phủ, 3 pho tượng nữ thần nổi bật. Mẫu thượng màu xanh tượng trưng cho rừng núi hùng vĩ; mẫu Thoải màu trắng tượng trưng cho dòng nước mát lành; mẫu Địa áo vàng tượng trưng cho đất đai màu mỡ. Phủ thờ ba vị thần để báo đáp công ơn của ba vị mẫu đã tạo ra cội nguồn sống dồi dào, đủ đầy, ấm no. Đặc biệt, tượng mẫu ở cao nhất với nét mặt rạng ngời, đôi mắt tinh anh ban phước an lành và may mắn.

Ảnh: Sưu tầm
Nằm cạnh Tam quan là điện Sơn Trang cổ kính với 3 tầng 8 mái, nơi linh thiêng thờ Quan Âm Bồ Tát. Qua Tam Quan, du khách sẽ ghé thăm phương đình và nhà tiền tế. Ngoài sân phủ, có 2 am thờ nhỏ của lầu Cô và lầu Cậu.
Phủ Tây Hồ giữ gìn nhiều hiện vật cổ có giá trị văn hóa, lịch sử quý báu của đất nước. Với kiến trúc tuyệt vời bao gồm hơn 300 pho tượng đa dạng, hoành phi, câu đối,… phủ Tây Hồ hiện lên với vẻ đẹp tráng lệ, lộng lẫy giữa không gian sông nước mênh mông, bát ngát.
Vùng quanh Phủ Tây Hồ

Khung cảnh quanh phủ Tây Hồ (ảnh sưu tầm)
Nằm bên bờ hồ Tây, Phủ Tây Hồ tựa như cô gái xinh đẹp được nước non ôm trọn. Buổi sáng, ánh nắng bình minh chiếu xuống hồ tạo nên ánh sáng đặc biệt, lung linh, huyền bí. Ngự trên bán đảo nhỏ, Phủ Tây Hồ mang vẻ đẹp êm đềm, tĩnh lặng, khói hương mịt mờ tạo nên một bức tranh tự nhiên như trong cõi tiên.
Bắt đầu từ lúc nào, dọc theo con đường dẫn đến phủ đã xuất hiện vô số quán ăn và quán uống. Dãy phố dài trải đầy cửa hàng bán đồ lễ, cúng bái, cũng như những quán xá nhỏ ven đường cung cấp những món ăn sáng nhẹ nhàng. Tất cả tạo nên bức tranh cuộc sống sinh hoạt tươi đẹp của người dân Việt Nam qua nhiều thế hệ, đậm chất lặng lẽ và âm thầm.

Dạo chơi đến phủ Tây Hồ đầu năm
Phủ Tây Hồ mở cửa từ 5 giờ sáng đến khoảng 7 giờ tối. Trong những ngày lễ và rằm, phủ sẽ mở cửa muộn hơn do lượng người đến dâng hương đông đúc. Đặc biệt vào ngày 13 tháng 8 và mùng 3 tháng 3 âm lịch, ngày lễ của bà chúa Liễu Hạnh, phủ sẽ quá tải với đám đông tìm đến để cầu may mắn và bình an.
Với nguồn gốc linh thiêng và vẻ đẹp độc đáo, Phủ Tây Hồ đã trở thành điểm đến thường xuyên của người dân thủ đô. Nơi mang đến giá trị lịch sử, văn hóa to lớn, vào ngày 13/02/1996, Phủ Tây Hồ đã được Bộ Văn hóa công nhận là Di tích lịch sử quốc gia.
Trong những ngày lễ và Tết, đừng bỏ lỡ việc ghé thăm Phủ Tây Hồ để khám phá vẻ đẹp lịch sử và văn hóa đặc sắc của ngôi phủ nổi tiếng này nhé!