Cấu trúc phân vùng của ổ đĩa đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý thông tin, xác định vị trí bắt đầu và kết thúc của các phân vùng, và còn là mã mà hệ thống sử dụng khi khởi động từ một ổ đĩa có khả năng khởi động.
Nếu bạn đã từng phân vùng và định dạng một ổ đĩa hoặc thiết lập khởi động kép giữa Mac và Windows, bạn sẽ gặp phải 2 cấu trúc chính: Master Boot Record (MBR) và GUID Partition Table (GPT). Hãy cùng tìm hiểu về chúng.
Ưu điểm của chuẩn GPT so với MBR
MBR Partition và GPT Partition khác nhau như thế nào? Hãy cùng điểm qua để bạn có cái nhìn rõ ràng về ưu và nhược điểm của cả hai chuẩn phân vùng ổ đĩa này.
Những hạn chế mà MBR đối mặt
MBR hay còn gọi là Master Boot Record, xuất hiện lần đầu tiên với IBM PC DOS 2.0 vào năm 1983. Tính chất chính của MBR là nó nằm trong sector đầu tiên của ổ đĩa, chứa boot loader của hệ điều hành và thông tin về phân vùng logic của ổ cứng.
Boot loader đóng vai trò quan trọng trong quá trình khởi động hệ điều hành, nó là đoạn mã nhỏ chịu trách nhiệm tải boot loader lớn hơn từ phân vùng khác trên ổ đĩa. Khi cài đặt Windows, các bit ban đầu của boot loader Windows được lưu trữ tại đây. Việc sửa chữa MBR là cần thiết nếu nó bị ghi đè, ngăn chặn Windows khởi động.
Trong cài đặt hệ điều hành Linux, boot loader GRUB thường đặt tại MBR.
MBR tồn tại một số hạn chế, đặc biệt là giới hạn kích thước ổ đĩa lên đến 2TB. Hơn nữa, MBR chỉ hỗ trợ tối đa 4 phân vùng chính. Để tạo nhiều phân vùng hơn, người dùng phải chuyển đổi một phân vùng chính thành 'extended partition' và tạo phân vùng logical bên trong.
Trong một số trường hợp cài đặt Windows 7 trên phân vùng MBR, người dùng có thể gặp phải lỗi 0xc000000F. Cách sửa lỗi này không quá phức tạp, bạn có thể tham khảo hướng dẫn trên trang Mytour.
Sự khác biệt giữa MBR Partition và GPT Partition
Ưu điểm của GPT
GPT là tiêu chuẩn mới hơn, thay thế MBR và liên quan đến UEFI, một phiên bản nâng cấp của BIOS với giao diện và tính năng hiện đại. GPT không chỉ thay đổi cách phân vùng ổ cứng mà còn mang lại trải nghiệm sử dụng hiện đại hơn.
Tên GPT (GUID Partition Table) xuất phát từ việc mỗi phân vùng trên ổ cứng có một định danh toàn cầu duy nhất (GUID) - một chuỗi số ngẫu nhiên, tạo nên sự duy nhất cho từng phân vùng GPT.
GPT không bị hạn chế như MBR. GPT có thể hoạt động trên các ổ đĩa lớn hơn đáng kể, với kích thước phụ thuộc vào hệ điều hành và hệ thống tệp.
GPT cũng cho phép sử dụng không giới hạn số lượng phân vùng. Giới hạn ở đây phụ thuộc vào hệ điều hành của bạn - Windows hỗ trợ lên đến 128 phân vùng trên một ổ đĩa GPT và bạn không cần tạo phân vùng mở rộng để sử dụng chúng.
Trên ổ đĩa MBR, dữ liệu phân vùng và khởi động được lưu trữ tại một vị trí cụ thể. Nếu dữ liệu này bị ghi đè hoặc lỗi, bạn sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề. Ngược lại, GPT lưu trữ nhiều bản sao của dữ liệu này trên đĩa, giúp bạn khôi phục dữ liệu nếu cần thiết.
Ngoài ra, GPT cũng lưu trữ giá trị Cyclic Redundancy Check (CRC) để kiểm tra tính toàn vẹn của dữ liệu. Nếu dữ liệu bị lỗi, GPT sẽ phát hiện vấn đề và cố gắng khôi phục dữ liệu hỏng từ một vị trí khác trên ổ đĩa.
MBR không có phương tiện để xác định liệu dữ liệu của nó có lỗi hay không. Bạn chỉ nhận biết vấn đề khi quá trình khởi động thất bại hoặc phân vùng ổ đĩa biến mất.
Khả năng tương thích
GPT thường đi kèm với một 'protective MBR'. Loại MBR này nói rằng ổ đĩa GPT chỉ có một phân vùng mở rộng trên toàn bộ ổ đĩa. Nếu bạn cố gắng quản lý một ổ đĩa GPT bằng công cụ chỉ đọc MBR, công cụ sẽ thấy một phân vùng duy nhất kéo dài trên toàn bộ ổ đĩa.
MBR protect này giữ cho các công cụ cũ không thể ảnh hưởng đến GPT của ổ đĩa chưa được phân vùng và ngăn chặn việc ghi đè dữ liệu GPT bằng MBR mới. Nói một cách khác, MBR protect bảo vệ dữ liệu GPT khỏi sự ghi đè.
Windows chỉ có khả năng khởi động từ GPT trên UEFI - trên máy tính sử dụng phiên bản 64-bit của Windows 8.1, 8, 7, Vista và các phiên bản máy chủ tương ứng. Tất cả các phiên bản Windows 8.1, 8, 7, Vista đều có thể đọc ổ đĩa GPT và sử dụng chúng để lưu dữ liệu - người dùng không thể khởi động từ GPT nếu không có UEFI.
Nếu bạn muốn chuyển đổi từ MBR sang GPT trên ổ cứng mà không mất dữ liệu, hãy tham khảo cách chuyển MBR sang GPT tại đây
Các hệ điều hành hiện đại khác cũng hỗ trợ GPT. Linux tích hợp sẵn khả năng hỗ trợ GPT. Máy tính Intel của Apple không sử dụng nữa chương trình Apple Partition Table (APT) mà chuyển sang sử dụng GPT.
MBR Partition và GPT Partition có những khác biệt gì?
Nếu bạn lựa chọn thiết lập ổ đĩa, GPT là sự chọn lựa hiện đại và mạnh mẽ, thay thế chuẩn MBR cũ hơn. Tuy nhiên, nếu bạn cần tính tương thích với hệ thống cũ - ví dụ, khả năng khởi động Windows trên ổ đĩa của máy tính sử dụng BIOS truyền thống - thì lựa chọn MBR là hợp lý.
Để hiểu rõ hơn về MBR Partition và GPT Partition, Taimien phí đã giới thiệu bài viết so sánh GPT với MBR để bạn có cái nhìn chi tiết về cách chúng hoạt động và ưu nhược điểm của từng loại phân vùng. Nếu quan tâm, bạn có thể tham khảo bài so sánh GPT với MBR tại đây.
Ngoài ra, trên ổ đĩa còn có một phân vùng khác mang tên System Reserved. Để tìm hiểu thêm về phân vùng System Reserved, bạn có thể đọc bài viết phân vùng System Reserved để có thêm thông tin.