Buzz
Khi chúng ta nghĩ rằng mình đang thực hiện công lý xã hội khi áp dụng quyền 'hủy bỏ' đối với một ngôi sao bị bê bối, có thể chúng ta đang trở thành một phần của hệ thống công lý 'một bên trọng bỏ mặc bên kia'.
Johnny Depp đã có một sự trở lại hoành tráng với bộ phim Jeanne du Barry tại Liên hoan phim Cannes. Sự chào đón nồng hậu của hàng nghìn người hâm mộ - một hình ảnh khó có thể tưởng tượng, nếu nhìn lại quá khứ không lâu trước đây, khi Depp bị Walt Disney từ chối cơ hội tham gia loạt phim Pirates of the Caribbean nổi tiếng và nhiều nhãn hàng lớn quay lưng vì lo ngại về phản ứng tiêu cực từ công chúng. Đó là hình phạt anh chịu sau khi bị cáo buộc bạo hành Amber Heard khi cả hai vẫn là vợ chồng. Cuộc tranh cãi và các vụ kiện giữa họ đã chia rẽ dư luận, với bằng chứng về một mối quan hệ hôn nhân độc hại từ cả hai phía. Câu chuyện bạo hành gia đình của họ đã khiến cả hai chịu tổn thương nghiêm trọng. Tuy nhiên, Depp đã trở lại với ánh sáng bằng sự xuất hiện tại Liên hoan phim Cannes - một bằng chứng cụ thể cho việc anh không bị loại bỏ. Trong khi đó, Heard, tương lai của cô, vẫn mờ mịt.
Ngoài Depp, chúng ta còn có nhiều ví dụ khác trong ngành giải trí quốc tế. Nghệ sĩ hài Louis CK từng phải đối mặt với chỉ trích nặng nề về quấy rối tình dục phụ nữ khi phong trào MeToo đang đạt đỉnh điểm và sau đó phải rút lui một thời gian, nhưng hiện đã trở lại và thậm chí còn giành giải Grammy. Ca sĩ Ryan Adams từng bị buộc tội và thừa nhận hành vi quấy rối bảy phụ nữ, ba năm sau đã quay trở lại với sự nghiệp rực rỡ. Còn diễn viên Shia LaBeouf, người bị bạn gái cũ cáo buộc bạo hành nhiều lần, bây giờ đang chuẩn bị quay phim mới sau khi tỏ ra hối cải và tìm được lối sống mới sau khi trở thành bố.
Trong khi đó, hãy so sánh với những người nổi tiếng nữ trong ngành giải trí ở Anh - Mỹ. Mặc dù chúng ta hiếm khi nghe về những câu chuyện của phụ nữ nghệ sĩ quấy rối, bạo hành hoặc tấn công người khác, nhưng họ vẫn phải đối mặt với sự lãng quên vì nhiều lý do khác nhau. Lindsay Lohan bị cả Hollywood và người hâm mộ bỏ rơi vì nghiện ma túy. Winona Ryder mất đi sự nghiệp vì vụ việc ăn cắp tại siêu thị, điều này xảy ra khi cô đang bị rối loạn tâm thần nặng. Cả hai ngôi sao hàng đầu của Hollywood này đều phải đối mặt với những khó khăn không ngừng để tái lập hình ảnh.
TIÊU CHUẨN KÉP VỀ ĐẠO ĐỨC
Là những người nổi tiếng, dĩ nhiên, các ngôi sao sẽ bị đánh giá. Tuy nhiên, công chúng thường áp đặt tiêu chuẩn kép với nam và nữ trong các mối quan hệ tình cảm và hôn nhân. Leonardo DiCaprio được tôn vinh là hình mẫu nam tính khi liên tục hẹn hò với các siêu mẫu dưới 25 tuổi, trong khi Taylor Swift bị mỉa mai vì số lượng bạn trai và được cho là viết nhạc về họ. Diễn viên Lee Byung Hun gần như không gặp phải vấn đề nào sau khi bị lộ tin nhắn tán tỉnh các cô gái khác trong thời gian vợ mang thai. Trong khi đó, các diễn viên nữ sẽ phải rời khỏi ngành nếu bị phát hiện ngoại tình.
Ở một số trường hợp, nữ giới cũng phải chịu hậu quả khi nam giới phạm lỗi. Người dẫn chương trình Holly Willoughby đã phải rời khỏi chương trình This Morning trên kênh ITV (Anh) sau khi bê bối ngoại tình của đồng nghiệp Phillip Schofield bị phanh phui. Trước đó, công chúng đã chỉ trích cô vì cho qua tình cảm mặc dù biết về vụ ngoại tình này.
Tệ hơn, nữ giới cũng trở thành đối tượng của phong trào tẩy chay khi họ là nạn nhân. Go Hara là một trong những nghệ sĩ nổi tiếng Hàn Quốc đã quyết định kết thúc cuộc sống của mình khi phải đối mặt với sự ghẻ lạnh của dư luận. Trước đó, cô bị bạn trai dọa tung video riêng tư của họ lên Internet để đe dọa. Cô bị cả ngành giải trí lạnh lùng xa lánh, mặc dù cô là nạn nhân. Go Hara chỉ là một ví dụ trong số nhiều trong ngành giải trí, đặc biệt là ở châu Á. Nếu một ngôi sao nữ bị lộ ảnh nhạy cảm, sự nghiệp của cô có thể tan thành mây khói trong chớp mắt và rất ít người có thể tái xuất. Tuy nhiên, đồng thời, nhiều ngôi sao nam bị buộc tội xâm hại, quấy rối tình dục vẫn có thể tiếp tục sự nghiệp sau một thời gian tạm ngừng.
Vì sao lại tồn tại sự bất công này? Lý do nằm ở sự phân biệt sâu sắc từ trước khi văn hóa ngôi sao và Internet xuất hiện. Trong văn chương thế giới, đã có nhiều tác phẩm chỉ ra rằng khi phụ nữ vượt qua ranh giới đạo đức để tìm hạnh phúc cá nhân, họ thường phải chịu sự phê phán từ xã hội và từ chính họ. Trong tiểu thuyết Anna Karenina, Lev Tolstoy đã mô tả Anna, một phụ nữ quý tộc xinh đẹp, quyết định rời bỏ cuộc hôn nhân lạnh lùng để đến với người mà cô yêu, sau đó chịu đựng sự tẩy chay của xã hội và đau khổ tinh thần và cuối cùng tự tử. Trong khi đó, tình nhân của cô vẫn được xã hội quý tộc chấp nhận và có mọi cơ hội để hòa nhập và thành công.
Trái ngược, nam giới có thể nổi tiếng và vẫn được tha thứ cho các vấn đề như sử dụng chất kích thích, rối loạn tâm lý hoặc bạo lực, trong khi phụ nữ thường phải hoàn hảo. Phụ nữ thường được yêu cầu sống một cuộc sống đúng mực, tuân thủ các tiêu chuẩn xã hội và trở thành một hình mẫu đáng ngưỡng mộ. Sự bất kính, sự nóng nảy hoặc thậm chí là hành động nổi loạn thường được liên kết với nam tính và có thể tha thứ dễ dàng hơn nếu người thực hiện là nam giới. Ngược lại, nếu là phụ nữ, họ thường bị coi là mất giá trị và phải chịu nhiều lời phê phán hơn nhiều.
Xã hội nam quyền và bất bình đẳng giới đã tạo ra và duy trì cơ hội cho nam giới nắm quyền trong hầu hết các lĩnh vực xã hội trong nhiều thế kỷ. Những người nắm quyền thường được coi là 'không thể bị tẩy chay', bởi vì họ có được sự ủng hộ và tầm ảnh hưởng quá lớn, khiến cho những người khác không thể nói lên quan điểm của mình.
Bất kể có nổi tiếng hay không, nam giới thường có cơ hội trở lại sự nghiệp sau khi bị gián đoạn bởi bê bối, bởi vì họ thường nhận được sự hỗ trợ từ những người cùng giới. Thậm chí điều này cũng có thể được giải thích thông qua lăng kính của định kiến: khi đàn ông giúp đỡ đàn ông từng gặp vấn đề, họ được coi là những người hùng giúp đỡ anh em; nhưng khi phụ nữ giúp đỡ phụ nữ từng gặp khó khăn, họ thường bị xem là việc ủng hộ sai lầm, thậm chí bị chỉ trích nặng nề.
Văn hóa tẩy chay có ý nghĩa không? Dĩ nhiên là có. Trước khi có các nền tảng truyền thông mới cho phép mọi người phát triển kênh thông tin cá nhân và biểu đạt quan điểm của mình, một người có ảnh hưởng có thể dễ dàng được tha thứ ngay cả khi gây ra bê bối lớn. Văn hóa loại bỏ, ở một khía cạnh nào đó, là biểu hiện của một xã hội công bằng và dân chủ, nơi mọi cá nhân có thể lựa chọn đồng ý, chấp nhận hoặc phản đối, loại bỏ một hiện tượng văn hóa, xã hội.
Tẩy chay và từ chối chấp nhận là cách quần chúng thực thi quyền lực của họ. Những người xây dựng sự nghiệp dựa trên sự ủng hộ của dư luận xã hội cần phải sống và phát ngôn một cách đúng đắn. Bảo vệ đạo đức xã hội không chỉ là trách nhiệm của họ, mà còn là trách nhiệm của tất cả chúng ta.
Tuy nhiên, liệu văn hóa tẩy chay có mang lại công bằng xã hội thực sự như chúng ta tưởng hay không? Đó là một câu hỏi khó có thể tìm ra câu trả lời thỏa đáng. Tìm kiếm công bằng là một hành trình dài và phức tạp, trong đó, sự nhận thức sâu sắc về bất bình đẳng xã hội và các định kiến giới là yếu tố cần thiết để những người đấu tranh có thể đạt được kết quả ý nghĩa như mong đợi.
Chúng ta không nên kỳ vọng rằng nam giới sẽ bị trừng phạt nặng nề hơn nữ giới, cũng không nên kỳ vọng họ sẽ gặp khó khăn hơn để được tha thứ. Sự thay đổi thực sự nằm ở việc chúng ta đánh giá mức độ ảnh hưởng của những bê bối một cách công bằng, không phân biệt nam nữ, và đưa ra hình phạt hoặc sự tha thứ tương xứng với mức độ đó. Đồng thời, chúng ta cũng cần đủ thông minh để nhận biết ai là nạn nhân thực sự trong câu chuyện bê bối để bảo vệ họ trước cơn bão tẩy chay.
Câu hỏi lớn tiếp theo là làm sao chúng ta có thể cung cấp thông tin đầy đủ và thích hợp để công chúng có thể thực thi quyền yêu cầu công bằng của họ một cách công bằng hơn? Có lẽ đó là một hành trình giáo dục lâu dài, yêu cầu sự tham gia của nhiều nhóm, nhiều giới và nhiều nền tảng khác nhau. Đồng thời, điều này cũng đòi hỏi sự thay đổi thực sự trong cấu trúc quyền lực xã hội, để chúng ta đạt được sự bình đẳng giữa giới và đạt được công bằng thực sự.
