Nhũ chấp | |
---|---|
Định danh | |
FMA | 62961 |
Thuật ngữ giải phẫu
[Chỉnh sửa cơ sở dữ liệu Wikidata] |
Sự chuyển hóa dưỡng chất hoặc chất lỏng tiêu hóa là dạng bán lỏng của thức ăn đã được tiêu hóa một phần tại dạ dày, sau đó được chuyển xuống tá tràng qua van môn vị. Nhiều tài liệu thường nhầm lẫn giữa sự chuyển hóa dưỡng chất và nhũ chấp. Sự chuyển hóa dưỡng chất trong tiếng Anh là chyme, tiếng Hán là thực my, còn nhũ chấp trong tiếng Anh là chyle, tiếng Hán là nhũ my. Nhũ chấp là dịch lỏng gồm bạch huyết và các chất béo tự do hình thành ở ruột non, có màu trắng sữa và được vận chuyển qua mạch nhũ chấp, một dạng mạch bạch huyết.
Sự chuyển hóa dưỡng chất hình thành từ quá trình phân giải cơ học và hóa học của viên thức ăn (bolus). Chất lỏng này có thể chứa một phần thức ăn đã tiêu hóa, nước, axit clohydric và các enzyme tiêu hóa khác. Sự chuyển hóa dưỡng chất di chuyển từ từ qua cơ vòng môn vị vào tá tràng, nơi quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng bắt đầu. Thời gian để dạ dày tiêu hóa thức ăn thành sự chuyển hóa dưỡng chất có thể dao động từ 40 phút đến vài giờ, tùy thuộc vào lượng và chất của bữa ăn.
Với độ pH khoảng 2, sự chuyển hóa dưỡng chất khi vừa ra khỏi dạ dày có tính axit mạnh. Để điều chỉnh, tá tràng tiết ra hormone cholecystokinin (CCK) giúp co bóp túi mật, giải phóng dịch mật kiềm vào tá tràng. CCK cũng kích thích tuyến tụy tiết ra enzyme tiêu hóa. Tá tràng, phần đầu của ruột non, sản xuất hormone để kích thích tiết dịch tụy chứa nhiều natri bicarbonate, giúp tăng pH của sự chuyển hóa dưỡng chất lên 7. Sau đó, sự chuyển hóa dưỡng chất tiếp tục di chuyển qua hỗng tràng và hồi tràng, nơi tiêu hóa tiếp tục và phần không hấp thụ được sẽ tiếp tục vào ruột già (đại tràng). Tá tràng được bảo vệ bởi lớp niêm mạc dày và nhờ hoạt động trung hòa của natri bicarbonate và mật, không bị tổn thương bởi tính axit của sự chuyển hóa dưỡng chất.
Khi đạt độ pH 7, các enzyme dạ dày ngừng hoạt động, khiến phần chất dinh dưỡng còn lại tiếp tục bị phân giải bởi vi khuẩn kỵ khí. Những vi khuẩn này không chỉ giúp phân hủy mà còn tổng hợp vitamin B và K, các vitamin này sau đó được hấp thụ cùng các chất dinh dưỡng khác.