Sự đặc biệt của Tranh làng Sình Huế – nét độc đáo của loại hình hội hoạ dân gian

Tranh làng Sình được biết đến là một trong những bảo vật sống có lịch sử dài lâu ở vùng đất kinh kỳ. Dù đã trải qua nhiều biến động của thời gian, tranh làng Sình vẫn tồn tại và được bảo tồn phát triển.

Cùng với tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống ở miền Bắc, tranh làng Sình xứ Huế cũng đóng góp vào sự đa dạng và phong phú của tranh dân gian Việt Nam. Trong chuyến du lịch Huế, không thể bỏ qua việc khám phá làng nghề tranh dân gian làng Sình để trải nghiệm một phần của văn hóa nghệ thuật đặc sắc này.

1. Làng Sình Huế: Tìm hiểu về một di tích văn hóa độc đáo

Làng Sình Huế nằm ở thôn Lại Ân, xã Phú Mậu, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 10km về phía Bắc. Ngôi làng này nằm bên bờ sông Hương, gần ngã ba sông Hương và sông Bồ.

Vào khoảng thế kỷ XV, nhiều người từ các tỉnh lân cận đã đến và thành lập làng Sình. Lúc đó, làng này được biết đến là một trong những trung tâm thương mại sầm uất nhất ở vùng kinh kỳ.

Khi đến làng Sình Huế ngày nay, du khách có thể khám phá nét độc đáo của tranh làng Sình, tham gia lễ hội vật mùng 10 tháng Giêng âm lịch hoặc thưởng thức các món đặc sản như bánh ép, cơm hến, bánh bột lọc, bún bò Huế,...

2. Khám phá nguồn gốc của tranh làng Sình ở Huế

Đặc điểm đáng chú ý nhất của làng Sình là nghề làm tranh truyền thống, hay còn gọi là tranh làng Sình ở Huế. Người ta tin rằng tranh làng Sình ở Huế đã tồn tại từ hơn 400 năm trước.

Ban đầu, khi mới xuất hiện, tranh làng Sình thường được sản xuất để phục vụ nhu cầu tín ngưỡng, thờ cúng, cầu mong một năm mưa thuận gió hòa. Trải qua hàng thế kỷ, chứng kiến nhiều biến động của vùng đất cố đô. Ngày nay, tranh làng Sình còn được sử dụng phổ biến hơn trong việc chào đón Tết, làm quà biếu, trang trí tại nhiều lễ hội truyền thống. Đặc biệt, làng nghề này cũng đã trở thành điểm đến được nhiều du khách trong và ngoài nước ghé thăm mỗi năm.

3. Khám phá sự độc đáo của tranh làng Sình ở Huế

Khi đến thăm làng Sình ở Huế, du khách sẽ được trải nghiệm trực tiếp quá trình tạo ra một bức tranh. Nghe các nghệ nhân làng Sình chia sẻ về lịch sử, đặc điểm độc đáo của loại hình hội họa dân gian này và có thể mua tranh làng Sình làm quà sau chuyến du lịch.

Theo chia sẻ của nghệ nhân Kỳ Hữu Phước, người đã dành hơn 60 năm cho làng nghề này: “Trước đây, loại tranh này thường được sử dụng để thờ cúng, tín ngưỡng với khoảng 50 chủ đề chính. Hầu hết các chủ đề của tranh dân gian làng Sình Huế sẽ tái hiện lại những nét tín ngưỡng cổ xưa, mô tả cuộc sống xã hội, các lễ hội truyền thống ở Huế”.

Các loại tranh thờ trong làng Sình được phân thành những loại sau đây:

• Tranh nhân vật: hình ảnh Bà, ông Điệu, ông Đốc và Tờ bếp
• Tranh đồ vật: quần áo, tiền, dụng cụ gia đình, cung tên, tiền, áo ông/ bà, áo binh (với kích thước khá nhỏ)
• Tranh con vật: vẽ gia súc, voi, hổ, 12 con giáp để dùng trong nghi lễ đốt vàng mã

Về nguyên liệu và cách pha màu cho tranh:

• Giấy in được sử dụng để làm tranh là giấy mộc. Trước đây, giấy này được dân làng Sình thu thập từ Phá Tam Giang ở thị trấn Lăng Cô để thu mộc, loài sò có màu sắc đa dạng, sau đó nghiền thành bột, pha trộn với hồ, sau đó quét lên giấy gió thì mới được coi là loại giấy in tranh đạt chuẩn.
• Bút vẽ cũng được chế tạo kỹ lưỡng, sử dụng nguyên liệu từ những cây dứa mọc tự nhiên ngoài đồng.
• Các tông màu chính để pha màu cho tranh là màu đỏ, đen, tím và vàng, được lấy từ các nguồn tự nhiên như: búp hoa hòe non, hạt mồng tơi, nước lá bàng, tro rơm nếp,...

Mỗi tác phẩm tranh làng Sình được tạo ra từ một khuôn gỗ hoàn chỉnh. Nghệ nhân sẽ sử dụng mực màu đen để tạo khuôn tranh trước trên bản mộc (làm bằng gỗ mít), sau đó sẽ sử dụng giấy in để tạo thành một bức tranh thô.

Tranh làng Sình phải trải qua 7 công đoạn bao gồm: cắt giấy, quét sò điệp, in tranh lên bản mộc, phơi tranh, pha màu, đổ màu và điểm nhãn cuối cùng cho tranh. Các bước này khá phức tạp và đều được thực hiện hoàn toàn thủ công. 

Năm 2007, làng Sình đã được công nhận là di sản văn hóa của dân tộc cần được bảo tồn. Ngày nay, khi đến Huế, nhiều du khách ghé qua làng Sình để khám phá văn hóa hội họa dân gian này.

Nếu bạn đang du lịch tới cố đô, hãy ghé qua để trải nghiệm cách tạo ra những bức tranh nổi tiếng của làng Sình Huế. Bạn cũng có thể ghé thăm các địa điểm du lịch và di tích lịch sử nổi tiếng như chùa Thiên Mụ, Đại Nội Huế, Cung An Định, Lăng Khải Định... và thưởng thức những món ngon như cơm hến, chè Huế, bún bò Huế...

Khám phá tranh làng Sình, điện Hòn Chén, chùa Thiên Mụ, Đại nội Huế,... sẽ là những gợi ý tuyệt vời nhất cho chuyến du lịch đến Huế. Hãy ghi lại những địa điểm này để không bỏ lỡ điều gì nhé! Chúc bạn có một chuyến du lịch đầu năm đáng nhớ tại Huế.

Ngoài ra, khi đi du lịch Huế, du khách nên ghé thăm Hội An vì hai điểm du lịch này cách nhau không xa. Nếu bạn đến Hội An, đừng quên nghỉ tại Vinpearl Resort & Golf Nam Hội An và thưởng thức VinWonders Nam Hội An. Đây là trải nghiệm tuyệt vời về văn hóa và giải trí mà bạn không nên bỏ lỡ.