Ẩm thực gia đình đóng vai trò quan trọng, là đặc trưng của ẩm thực Việt và trải qua sự biến đổi, chuyển hướng theo từng giai đoạn. Hãy cùng khám phá những thay đổi này!
Gia đình, là nơi hình thành cơ bản của xã hội, đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một cộng đồng vững mạnh. Ẩm thực gia đình Việt không chỉ là nơi thưởng thức các món ngon mà còn là nơi tạo nên sự gắn kết, truyền thống của gia đình.
Văn hóa ẩm thực gia đình Việt truyền thống trong xã hội ngày xưa
Người phương Tây thường sống theo lối duy lý, khiến bữa ăn gia đình trở nên ít quan trọng. Ngược lại, người Việt Nam với lối sống duy tình, coi trọng bữa cơm gia đình. Sau một ngày làm việc hay những chuyến đi xa, mong muốn quay về nhà, thưởng thức bữa cơm ấm cúng cùng gia đình là điều không thể thiếu. Mâm cơm là nơi tình thân được củng cố, những câu chuyện vui vẻ được kể đi kể lại, là nét đẹp văn hóa truyền thống được người Việt duy trì qua các thế hệ.
Dân cư Việt Nam, đặc biệt là những người sinh sống ở nông thôn, thường có ẩm thực gia đình đơn giản, phụ thuộc vào điều kiện kinh tế. Thực phẩm chủ yếu đến từ sản vật trồng trọt hoặc đánh bắt trong thiên nhiên. Bữa cơm truyền thống thường bao gồm một món mặn, một món xào và một món canh, đa phần chế biến từ rau củ. Điều độc đáo là cách người Việt ăn canh chấm vào cơm và sử dụng nước mắm với nhiều loại như: mắm cá, mắm tôm, mắm tép, kèm theo bát dưa cà muối.
Những món ăn giản dị nhưng hấp dẫn
Bữa cơm không chỉ là biểu tượng ẩm thực gia đình mà còn thể hiện nét văn hóa giao tiếp và ứng xử của người Việt. Nguyên tắc 'Ăn trông nồi, ngồi trông hướng' thể hiện rõ: Phụ nữ thường ngồi đầu nồi, vừa ăn vừa xới cơm phục vụ gia đình. Nếu cơm không đủ, người ngoài phải nhường nhịn. Mỗi bữa cơm là dịp tình thân gia đình được củng cố, là khoảnh khắc hiểu biết và gắn kết thêm với nhau. Trong bữa ăn, không chỉ đơn thuần là giao tiếp mà còn là cơ hội học hỏi những bài học quý giá từ ông bà, cha mẹ, là nguồn đạo lý làm người.
Ẩm thực gia đình Việt trong thời đại hiện đại
Trong xã hội công nghiệp hóa ngày nay, cuộc sống người ngày càng bận rộn, đặc biệt là ở thành phố lớn. Bữa cơm gia đình trở nên hiếm hoi vì áp lực công việc và mối quan hệ gia đình giảm sút. Đi sớm về muộn không còn lạ với các đôi vợ chồng trẻ. Những bữa ăn nhanh, tiện lợi ngày càng phổ biến mà không còn quan tâm đến bữa cơm gia đình, góp phần làm suy giảm tình cảm gia đình.
Sự lan tỏa của các tiệm ăn nhanh phương Tây góp phần làm suy giảm ẩm thực gia đình truyền thống
Mâm cơm gia đình với không khí quây quần luôn là hình ảnh đẹp và khó quên trong tâm hồn mỗi người Việt. Ở những dịp lễ, tết, giỗ, rằm,... mọi người nhắc nhau về ý nghĩa của việc sum họp, quay về bên mâm cơm gia đình. Mong muốn được đoàn tụ, trải nghiệm cảm giác ấm áp, gần gũi, chia sẻ niềm vui và tình thương. Đó là khoảnh khắc để nhìn thấy sự dạy dỗ của ông bà, sự bảo ban của bố mẹ, và luôn cảm thấy rằng những người thân yêu luôn ở đây, sát cánh trong mọi khó khăn và thăng trầm cuộc đời.
Mâm cơm đoàn tụ, đong đầy hạnh phúc ngày Tết
Đối với mỗi người Việt Nam, gia đình không chỉ quan trọng mà còn là nơi hình thành giá trị truyền thống, định hình con người. Bữa cơm, ẩm thực gia đình là biểu tượng của văn hóa Việt Nam, cần được bảo tồn và phát huy.
_ Ms. An Nhiên _