Khi điều khiển xe ô tô số sàn, việc sử dụng chân ga, côn và phanh phải được phối hợp một cách hài hòa, linh hoạt. Khi giảm tốc độ hoặc dừng lại, việc sử dụng côn và phanh là cần thiết. Một số người sử dụng côn trước rồi mới phanh, trong khi có người lại chọn ngược lại. Vậy, nên dùng côn trước hay phanh trước?
Lựa chọn giữa sử dụng côn trước hay phanh trước?
Côn, hay còn gọi là ly hợp, là một phần của hệ thống truyền động, có nhiệm vụ truyền hoặc cắt truyền động từ động cơ khi cần thiết.
Khi di chuyển ở tốc độ thấp, đặc biệt trong điều kiện đô thị, không cần chuyển số cao. Việc sử dụng phanh động cơ để giảm tốc độ là không cần thiết ở tốc độ này. Thay vào đó, bạn chỉ cần áp dụng phanh dần dần và linh hoạt, điều chỉnh theo tốc độ và khoảng cách.
Chỉ sử dụng côn đến khi xe sắp dừng hoàn toàn để tránh tình trạng máy bị tắt hoặc giật mạnh, gây không thoải mái cho hành khách. Sau khi sử dụng côn, nên chuyển về số N để tránh việc tăng cường mài mòn.
Người mới lái thường lo lắng về việc máy xe bị tắt, vì vậy họ thường áp dụng côn trước rồi mới phanh. Tuy nhiên, điều này là không cần thiết. Nếu không quen, hãy để xe di chuyển và sử dụng phanh cho đến khi cảm thấy xe rung lên, sau đó mới sử dụng côn. Sau một thời gian thực hành, người lái sẽ biết chính xác khi nào nên sử dụng côn mà không gây ra tình trạng máy xe tắt sớm và không làm phiền người ngồi trên xe.
Vậy, nên sử dụng phanh trước hay côn trước? Câu trả lời là sử dụng phanh trước.
Hành động đạp côn trước sau đó mới phanh sẽ tạo ra hiệu ứng như thế nào?
Theo các chuyên gia lái xe an toàn, khi lái xe trên đường, việc ưu tiên sử dụng phanh trước là rất quan trọng. Còn côn chỉ được sử dụng để chuyển số và hỗ trợ giảm tốc độ ở tốc độ rất thấp (như khi điều khiển trong bãi tập lái).
Khi lái xe số sàn, hành động đạp côn sẽ làm ngắt kết nối giữa động cơ và bánh xe, làm cho xe tiếp tục di chuyển theo quán tính. Vì vậy, việc đạp côn trước sẽ làm tăng quãng đường phanh và thời gian dừng, gây ra nguy hiểm trong những tình huống cần phải dừng gấp.
Khi di chuyển ở tốc độ cao và muốn giảm tốc độ hoặc đi xuống dốc, tài xế cần phải chuyển về số thấp hơn để tận dụng lực hãm của động cơ. Sử dụng chỉ phanh và cắt côn có thể gây ra nhiệt độ quá cao của hệ thống phanh, làm mòn phanh nhanh chóng và trong một số trường hợp, có thể dẫn đến mất hệ thống phanh, tình trạng rất nguy hiểm.
Lỗi lầm nguy hiểm khi sử dụng côn trước rồi mới phanh
Hầu hết tài xế mới thường sợ máy xe tắt nên họ thường đạp côn trước rồi mới phanh. Tuy nhiên, điều này không cần thiết. Trong giai đoạn đầu khi chưa quen với việc lái xe, họ nên để xe lăn và sử dụng phanh cho đến khi cảm thấy xe rung lên, sau đó mới đạp côn. Sau một thời gian điều khiển xe, họ sẽ trở nên quen thuộc và biết chính xác khi nào nên sử dụng côn mà không gây ra tình trạng máy xe tắt sớm hoặc quá muộn, đồng thời cũng không tạo ra độ rung gây khó chịu.
Khi lái xe trên cao tốc ở tốc độ cao, bạn vẫn cần sử dụng chân côn nhưng không phải để ngắt kết nối động cơ và bánh xe, mà chỉ để thực hiện việc chuyển số.
Ví dụ: Khi xe đang di chuyển ở tốc độ 80 km/h và muốn dừng lại, bạn chỉ cần đạp phanh mà không cần quan tâm đến côn. Khi tốc độ giảm, bạn mới đạp côn để chuyển sang số thấp hơn, sau đó tiếp tục điều chỉnh phanh và côn để giảm tốc độ đến mức an toàn.
Không nên cắt côn trước khi đạp phanh vì khi cắt côn ở tốc độ cao, xe sẽ mất khả năng khống chế của động cơ và chỉ lăn theo quán tính, làm tăng thời gian và quãng đường phanh, gây ra nguy hiểm trong các tình huống cần dừng gấp.
Trong các tình huống cần dừng gấp, an toàn luôn được ưu tiên hàng đầu. Vì vậy, chỉ cần sử dụng phanh. Thường khi cần dừng gấp, mọi người thường đạp cả phanh và côn cùng một lúc. Nhưng điều này làm giảm hiệu suất của phanh. Vì vậy, chỉ cần đạp phanh mà không cần quan tâm đến việc xe có thể bị tắt máy hay không.
Chuyên gia khuyên rằng, nếu ai vẫn theo phong cách sử dụng côn trước rồi mới phanh, họ cần phải thay đổi để đảm bảo an toàn. Hãy để xe lăn và phanh cho đến khi cảm thấy xe rung lên, sau đó mới đạp côn. Sau một thời gian, bạn sẽ biết chính xác khi nào nên sử dụng côn mà không gây ra tình trạng xe tắt máy sớm.
Cách sử dụng chân côn trên ô tô
Chỉ có xe ô tô sử dụng hộp số sàn mới cần sử dụng chân côn (hay còn gọi là bàn đạp ly hợp). Ban đầu có thể cảm thấy việc này phức tạp, nhưng sau khi làm quen, việc sử dụng chân côn trên ô tô không còn khó khăn nữa.
Khi lái xe số sàn, bạn cần đạp côn trước khi chuyển số hoặc dừng xe.
Trước khi chuyển số, bạn cần đạp côn để ngắt kết nối với động cơ. Sau khi chuyển số, hãy nhả chân côn từ từ để tránh làm xe giật và tắt máy. Khi phối hợp đúng giữa côn và ga, việc di chuyển xe sẽ trở nên mượt mà hơn.
Khi thực hiện thao tác đạp/nhả côn, nếu xe không bị khựng lại hoặc đột ngột tăng tốc, đồng thời tiếng máy hoạt động êm ái và đều đặn, xe vẫn di chuyển bình thường sau khi nhả chân côn, điều đó chứng tỏ bạn đã thực hiện đúng và hiệu quả.
Khi chuẩn bị dừng xe, hãy đạp phanh trước khi đạp côn. Đừng đạp côn quá sớm. Để biết thời điểm đạp côn khi xe chuẩn bị dừng, bạn chỉ cần quan sát và chờ đợi xe có hiện tượng nhẹ nhàng rung lên trước khi đạp côn. Dần dần, bạn sẽ nắm được thời điểm phù hợp để đạp côn trước khi xe rung.