Sử dụng một số phương pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh - Tiếng Việt lớp 9
I. Kiến thức căn bản
1. Để tạo nên văn bản thuyết minh sinh động và hấp dẫn, người ta áp dụng các kỹ thuật nghệ thuật như kể chuyện, tự thuật, đối thoại ẩn dụ, nhân hóa hoặc diễn đạt theo cách mô tả, trình bày
2. Việc sử dụng kỹ thuật nghệ thuật phù hợp giúp làm nổi bật đặc điểm của đối tượng thuyết minh và kích thích sự quan tâm của người đọc.
II. Bài tập thực hành
Bài 1: Đọc đoạn văn sau đây:
Múa lân đã tồn tại từ lâu và rất phổ biến ở các tỉnh miền Nam. Thường diễn ra vào những ngày Tết để chúc mừng năm mới an lành, phồn thịnh. Các đoàn múa lân thường lớn đến hàng trăm người, thường là thành viên của các câu lạc bộ hoặc lò võ địa phương. Lân được trang trí cầu kỳ, với râu nhiều màu sắc, lông mày bạc, mắt to tròn, và thân thể được trang trí với các hoa văn đẹp mắt. Múa lân có những động tác sôi động, mạnh mẽ và bài bản như múa lân ra mắt, múa lân chúc phúc, leo trụ... Thường kèm theo có ông Địa vui nhộn chạy quanh. Thường thì múa lân cũng kết hợp với biểu diễn võ thuật.
Đoạn văn trên thuyết minh về chủ đề múa lân trong ngày Tết. Văn bản cung cấp thông tin khách quan về nguồn gốc, thời gian biểu diễn, cách tổ chức và hoạt động của hội múa lân. Phương pháp thuyết minh chủ yếu được sử dụng. Để làm cho văn bản sinh động, tác giả sử dụng miêu tả để mô tả hình dáng của lân.
Hướng dẫn trả lời:
- Đoạn văn trên là thuyết minh về phong tục múa lân trong dịp Tết
- Văn bản cung cấp thông tin chi tiết về nguồn gốc ra đời, thời gian diễn ra, cách tổ chức và hoạt động của hội múa lân
- Để tạo nên hình ảnh sinh động, tác giả sử dụng phương pháp miêu tả:
+ Miêu tả hình dáng lân: Lân được trang trí công phu, với râu nhiều màu sắc, lông mày bạc, mắt lộ to, và thân thể được trang trí với các hoa văn đẹp mắt
+ Sử dụng phương pháp liệt kê: các loại hình múa lân (Múa lân sôi động với các động tác khỏe khoắn, bài bản: lân chào ra mắt, lân chúc phúc, leo cột… )
- Để làm cho văn bản hấp dẫn, sống động, cần có miêu tả, kể chuyện… và sử dụng các kỹ thuật nghệ thuật (so sánh, ẩn dụ, hoán dụ…) điều chỉnh