Buzz
Nhóm nghiên cứu đã áp dụng công nghệ AI để phục hồi các ký tự trên cuộn giấy cổ bị tổn thương do sự phun trào của núi lửa Vesuvius vào năm 79 sau Công Nguyên, gây thiệt hại nghiêm trọng cho thành phố Pompeii.
Bức tranh miêu tả vụ phun trào của núi lửa Vesuvius năm 79 sau Công nguyên. Ảnh: AR
Ngọn núi lửa Vesuvius tại Pompeii (Italy) phun trào vào năm 79 sau Công nguyên đã tàn phá thành phố Pompeii và Herculaneum cũng như tài sản quý giá của cư dân, trong đó có thư viện Villa de Papyri.
Các nhà khảo cổ học kỳ vọng khám phá thêm thông tin từ thư viện cổ độc nhất vô nhị từ thời Hy Lạp- La Mã, với sự hỗ trợ của công nghệ AI giúp đọc văn bản ẩn giấu trong cuộn giấy bị cháy đen và chôn vùi sau khi núi lửa Vesuvius phun trào hơn 1.900 năm trước.
Thư viện Villa de Papyri lưu giữ hàng trăm cuộn giấy cổ, thuộc sở hữu của bố vợ của Julius Caesar - nhà lãnh đạo La Mã đã bị ám sát vào năm 44 trước Công nguyên.
Các cuộc khai quật thế kỷ 18 đã phát hiện hơn 1.000 cuộn giấy, nhưng với mực đen khó đọc trên giấy bị carbon hóa và nhiều cuộn giấy bị hỏng khi cố gắng mở ra.
Đến nay, các nhà khoa học chỉ mới khám phá một số đoạn văn. Một số tác phẩm bằng tiếng Latin đã được xác định, nhưng hầu hết cuộn giấy viết bằng tiếng Hy Lạp liên quan đến triết học Epicurus.
Cuộn giấy bị cháy đen, chôn vùi dưới lớp tro sau vụ phun trào. Ảnh: The New York Times
Những đoạn thuộc cuốn On Nature của Epicurus và các tác phẩm của nhà triết học ít biết đến, Philodemus, với nhiều chủ đề như tư duy tiêu cực, âm nhạc, kỹ năng thuyết phục và sự chết.
Có ý kiến cho rằng thư viện này có thể là bộ sưu tập tác phẩm của Epicurus. Tuy nhiên, hơn 600 cuộn giấy, chủ yếu tại Thư viện quốc gia Naples và một số ở Anh và Pháp, vẫn còn nguyên vẹn và chưa được mở ra. Nhiều cuộn papyrus có thể vẫn nằm ở tầng dưới của tòa nhà và chưa được khám phá. Việc đọc những cuộn giấy này vẫn là nhiệm vụ khó khăn, do đó nhóm nghiên cứu đã công bố bản quét và tổ chức cuộc thi Vesuvius Challenge vào năm 2023.
Cuộc thi đã vinh danh việc trích xuất văn bản từ bản quét CT cao cấp của một cuộn giấy được chụp tại Diamond, trung tâm nghiên cứu quốc gia ở Oxfordshire, Vương quốc Anh.
Những chữ đã được giải mã. Ảnh: The New York Times
Vào ngày 5/2, Nat Friedman, giám đốc công nghệ người Mỹ và là nhà tài trợ sáng lập cho cuộc thi, đã thông báo rằng một nhóm gồm ba sinh viên chuyên ngành công nghệ thông tin bao gồm Youssef Nader từ Đức, Luke Farritor từ Mỹ và Julian Schilliger từ Thụy Sĩ, đã nhận giải thưởng 700.000 USD sau khi giải mã hơn 2.000 ký tự tiếng Hy Lạp từ cuộn giấy.
Các nhà nghiên cứu giấy cói đã phát hiện văn bản từ cuộn giấy cháy đen và rất bất ngờ trước kết quả này.
Robert Fowler, chuyên gia tiếng Hy Lạp tại Đại học Bristol và Chủ tịch Hiệp hội Herculaneum, nhận định: “Điều này đánh dấu một bước tiến lớn trong nghiên cứu. Có hàng trăm cuộn giấy đang chờ được khám phá'.
Tiến sĩ Federica Nicolardi, một chuyên gia về giấy cói tại Đại học Naples Federico II, cho biết: “Đây mở đầu cho một cuộc cách mạng trong nghiên cứu giấy cói Herculaneum và triết học Hy Lạp. Đây là bộ sưu tập duy nhất từ thời La Mã cổ đại mà chúng ta biết đến'.
