Việt Nam chủ yếu nhập khẩu các loại xe tải từ Trung Quốc. Tuy nhiên, xe dưới 9 chỗ chủ yếu được nhập từ các nước ASEAN để hưởng lợi thuế nhập khẩu 0%. Sự giảm cầu của các loại xe tải từ Trung Quốc đã dẫn đến giảm lượng xe nhập từ Trung Quốc vào Việt Nam, khiến chúng khó cạnh tranh với thuế 0% của ASEAN.
- Các hãng xe ô tô nào vẫn bền vững sau nhiều năm sử dụng?
Ngoài những nguyên nhân trên, Bộ Công Thương cũng đề cập đến sự phụ thuộc vào việc Việt Nam đã sản xuất được dòng xe tải nhẹ và một phần dòng xe tải nặng. Doanh nghiệp không còn hứng thú với việc nhập hàng vì thuế trước bạ với xe tải đã tăng lên 6 đến 7,25% tại một số địa phương.
Theo số liệu của Bộ Công Thương, lượng xe hơi nhập khẩu tăng gần 229% so với cùng kỳ năm 2018, đạt 95.929 xe và ghi nhận mức tăng kỷ lục trong tháng 8 năm nay. Xu hướng giảm nhập xe từ Trung Quốc vẫn tiếp tục trong những tháng đầu năm, tuy nhiên số lượng xe nhập về Việt Nam giảm một nửa trong tháng 8, trong khi trước đó vào tháng 7, khoảng 600 ô tô được nhập về.
Để tận dụng lợi thế thuế nhập khẩu 0%, Việt Nam luôn ưu tiên ASEAN là thị trường nhập khẩu chính, chiếm tới 90% tổng lượng ô tô nhập khẩu cả nước. Trong khi đó, việc nhập khẩu từ một số thị trường truyền thống như Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc đang giảm mạnh.
Theo thống kê của Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương), có khoảng 11.800 xe ô tô được nhập từ Trung Quốc vào năm 2017, nhưng chỉ còn 1.565 xe vào năm 2018, giảm tới 87%. Mặc dù thị trường Trung Quốc không ngừng giảm từ đầu năm 2018, nhưng do phải chịu thuế nhập khẩu cao từ 47-70% theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN và Trung Quốc - ACFTA, nên giá nhập từ ASEAN với ưu đãi thuế 0% khiến xe nhập từ Trung Quốc gặp khó khăn về giá.
Theo dự báo của Cục Công Nghiệp (Bộ Công Thương), xu hướng nhập khẩu ô tô có thể tiếp tục tăng trong các năm tới. Số liệu 3,4 tỷ USD trong năm nay đã là minh chứng cho điều này. Một chủ salon kinh doanh xe nhập khẩu từ Trung Quốc cho biết xu hướng tăng nhập khẩu xe Trung Quốc, đặc biệt là dòng xe dưới 9 chỗ, có thể trở lại vào cuối năm nay. Cụ thể, sau quá trình nâng cấp nhà máy để đáp ứng tiêu chuẩn Euro 6 của Chính phủ, các mẫu xe này có thể được nhập khẩu nhiều hơn sau tháng 9.
Trước lo ngại về lượng xe nhập khẩu lớn, Cục Công nghiệp đề xuất không áp thuế tiêu thụ đặc biệt với phần giá trị tạo ra trong nước cho xe dưới 9 chỗ ngồi trong 5-10 năm tới. Cơ quan này cũng đề xuất ban hành các chính sách mới sớm nhằm hỗ trợ thúc đẩy các dự án thu hút đầu tư từ các tập đoàn đa quốc gia, kèm theo chuyển giao công nghệ, làm chủ công nghệ trong nước và các dự án về sản xuất và lắp ráp ô tô của các doanh nghiệp lớn tại Việt Nam.