Buzz
(Mytour) Sự khác biệt giữa công đức và phước đức có vẻ không quá lớn và thậm chí bề ngoài dường như không khác nhau là mấy, thế nhưng hiểu rõ và tìm cách biến đổi, cuộc đời bạn sẽ đi vào một trang mới hoàn toàn.
1. Sự khác biệt giữa công đức và phước đức
Nhìn chung, trong các kinh sách, khái niệm giữa công đức và phước đức không có sự khác biệt rõ rệt. Cả hai đều mang ý nghĩa của một hành động tốt lành, một việc thiện, một việc mang đức tính.
Cùng một hành động có thể dẫn đến hoặc phước đức hoặc công đức. Nếu chúng ta làm việc với ý định hướng tới sự phước lành sau này thì đó được gọi là phước đức, nếu chúng ta làm việc mà giảm bớt lòng tham thì đó là công đức.
| Phước đức | Công đức | |
| Đối tượng | Cầu điều lành cho chính bản thân hoặc cho gia đình mình. | Hồi hướng lợi ích cho chúng sinh, muôn loài. |
| Việc làm
| Những việc thiện được làm ở bên ngoài hình tướng như bố thí, cúng dường, từ thiện, giúp ích cho mọi người… | Những việc tập trung khía cạnh nội tâm, dùng trí sáng suốt, thấu rõ sự thật, tu tập để tự cải thiện mình và làm giảm thiểu những ham muốn, giận hờn, si mê. |
| Giới hạn | Phước đức bao gồm tài vật của cõi người, trời, mang lại hạnh phúc, giàu sang, thông thái,... nên chỉ tạm bợ và còn trong vòng luân hồi sanh tử. | Công đức siêu việt khỏi luân hồi sanh tử để dẫn đến Phật quả. |
| Thời hạn | Phước đức hữu lậu nghĩa là xài sẽ hết. | Công đức vô lậu nghĩa là dùng mãi cũng không hết cho tới ngày thành Phật. |
Cùng một hành động, nếu ta hướng tâm về quả báo trần tục, ta được gọi là có phước đức; nhưng nếu chúng ta làm việc với quyết tâm giảm bớt tham lam, vì lợi ích của mọi người, chúng ta đạt được công đức. Ngoài ra, dù phước báo ở bên ngoài có hỗ trợ nhiều cho sự tu tập tâm linh, nhưng không thể vì vậy mà có công đức.Tổ Huệ Năng đã từng nói: “Xây dựng chùa, cúng dường chỉ là tu phước, không thể dùng phước làm công đức được. Công đức nằm ở Pháp thân, không phải ở phước báo. Chính trong chánh pháp đã có công đức'.
Bởi vì hầu hết chúng ta không phân biệt được công đức và phước đức, cho dù tổng hợp nhiều phước, chúng ta không dành thời gian tu tập trí tuệ, vì vậy thường xuyên cảm thấy phiền não.
Bởi vì hầu hết chúng ta không phân biệt được công đức và phước đức, cho dù tổng hợp nhiều phước, chúng ta không dành thời gian tu tập trí tuệ, vì vậy thường xuyên cảm thấy phiền não.
Thực tế là không ít người chăm chỉ làm từ thiện, giúp đỡ người khác nhưng vẫn thường cảm thấy không hài lòng. Thậm chí, có những người vẫn khắc khe với những công đức đã làm hoặc bị người khác chỉ trích, dẫn đến gia tăng sự phiền não.
Mặc dù tu tập phước báo bên ngoài là điều tốt, nhưng chưa đủ để giúp ta thoát khỏi chuỗi đau khổ của luân hồi. Chỉ khi biết tu tập công đức mới có thể vượt qua được sự sinh tử.
Hiểu sự khác biệt giữa công đức và phước đức không phải để so sánh xem cái nào tốt hơn cái nào kém, mà là để biết rằng khi ta chưa làm được điều gì lớn, hãy bắt đầu từ những việc nhỏ. Ban đầu có thể ta làm những việc tốt vì bản thân, vì gia đình, nhưng dần dần khi đã có đủ hiểu biết, ta sẽ dành tâm trí và lòng tốt cho mọi người.Không ai có thể biết ngay cách tạo ra công đức, mọi điều diễn ra từ từ như việc xây dựng nền móng cho một tòa nhà cao tầng. Ban đầu có thể chỉ là từng viên gạch nhỏ xếp lại, nhưng theo thời gian đó có thể trở thành một tòa nhà chọc trời. Vì vậy, những công việc nhỏ như tu phước cũng không nên coi thường, bởi chúng là cơ sở cho việc xây dựng công đức sau này.Dù sao đi nữa, chúng ta vẫn chỉ là những con người không hoàn hảo sống trong thế gian này, việc bỏ đi lòng tham, ham muốn không phải là điều dễ dàng. Vì vậy, ban đầu chúng ta có thể làm những việc tốt, có ít nào đó mong chờ, hy vọng được đền đáp, nhưng khi chúng ta làm mọi việc tự nhiên, chúng ta sẽ dần quên điều này và hành động để giúp đỡ người khác trở nên tự nhiên hơn, khi đó chúng ta có thể gọi là công đức. Nhìn chung, cả phước đức và công đức phải được tu tập cùng nhau.
2. Câu chuyện điển hình phân biệt công đức và phước đức
Vào thời vua Lương Võ Đế, ông rất kính trọng đạo Phật và luôn dành tiền để xây dựng chùa, xây tháp, in sách kinh điển và hỗ trợ các Tăng Ni xuất gia tu hành. Suốt một thời gian dài, ông đã làm nhiều việc phước đức khác nhau.
Đúng vào thời điểm này, Đức Phật đã từ Ấn Độ sang Trung Quốc để truyền bá pháp môn. Vua Lương nghe tin rất vui mừng, mời Đức Phật vào cung và tổ chức một buổi tiệc linh đình. Trong buổi tiệc, vua Lương tự hào kể với Đức Phật rằng ông đã làm nhiều việc tốt cho Tam Bảo:
Đúng vào thời điểm này, Đức Phật đã từ Ấn Độ sang Trung Quốc để truyền bá pháp môn. Vua Lương nghe tin rất vui mừng, mời Đức Phật vào cung và tổ chức một buổi tiệc linh đình. Trong buổi tiệc, vua Lương tự hào kể với Đức Phật rằng ông đã làm nhiều việc tốt cho Tam Bảo:
- Thưa Hòa Thượng, trong thời gian vừa qua, Trẫm đã làm rất nhiều việc như in kinh, tạc tượng, xây dựng chùa tháp, và hỗ trợ các Tăng Ni xuất gia rất nhiều. Liệu có phải là công đức không?
Tổ bình thản trả lời:
- Không phải là công đức.
Nhà vua rất ngạc nhiên trước câu trả lời này của Tổ, vì đã bỏ ra không ít tiền cho những công việc này. Vua Lương tiếp tục hỏi thêm:
- Vậy thưa Hòa Thượng, xin được hỏi: Thế nào là công đức?
Tổ trả lời:
- Tự tánh thanh tịnh, yên bình trong sáng, không để lòng mình vướng bận những việc hữu thế, hữu lậu khi tìm cầu đạt.
Từ đây có thể hiểu rằng những việc tốt mà vua Lương cố gắng làm chỉ tạo ra phước đức, không phải công đức. Bởi vì những việc đó chỉ là bề ngoài, trong lòng Ngài vẫn mong cầu sự khen ngợi, tưởng thưởng, được công nhận... Điều này có nghĩa là tâm không được thanh tịnh nên dù có làm vô vàn việc tốt ngoài kia nhưng không có công đức nào.
Trong kinh A-hàm ghi lại lời dạy của đức Phật: “Có người chạy nhanh trên đường và vì chạy nhanh, cảm thấy mệt mỏi, nghĩ rằng phải chậm lại. Khi đã chậm lại, nhưng vẫn thấy mệt, nghĩ là nên dừng lại. Khi đã dừng lại, vẫn cảm thấy mệt, quyết định ngồi xuống. Khi đã ngồi xuống, vẫn cảm thấy mệt, nằm xuống ngủ. Khi đã ngủ rồi, thì có thể hồi phục sức khỏe”.
Điều này dạy chúng ta rằng hầu hết chúng ta để tâm mình chạy loạn xạ khắp nơi và nghĩ rằng điều đó là đáng làm, cần làm. Thế nhưng điều đó chỉ khiến ta mệt mỏi thêm, không có lợi ích gì. Chỉ khi tâm mình dừng lại, thì lúc đó mới đạt được sự thanh tịnh, an lạc, tạo ra công đức.
3. Cách biến phước đức thành công đức
Cùng là hành động bố thí nhưng một người mong muốn sự giàu có, thịnh vượng trong tương lai, việc làm và tâm ý đó tạo ra phước đức. Trái lại, người khác cũng hành động bố thí nhưng không có mong đợi và điều kiện, việc đó trở thành công đức. Vì vậy, điều quan trọng nhất là tâm trí của mỗi người.
Việc làm của người trước đây trở thành phước đức, còn việc làm của người sau trở thành công đức chỉ khác nhau ở tâm ý của họ. Vì vậy, để biến đổi phước đức thành công đức, chúng ta chỉ cần mở rộng tâm ý từ bản thân đến với mọi loài sống xung quanh chúng ta.
