1. So sánh lớp vỏ Trái Đất với thạch quyển
Câu hỏi: Sự khác biệt giữa lớp vỏ Trái Đất và thạch quyển là gì?
Đáp án:
Sự khác biệt giữa lớp vỏ Trái Đất và thạch quyển phản ánh sự đa dạng và phức tạp của cấu trúc hành tinh chúng ta. Vỏ Trái Đất, lớp ngoài cùng của hành tinh, bao gồm các tầng đá cứng với độ dày từ 5 đến 70km. Nó được chia thành vỏ lục địa và vỏ đại dương, mỗi loại có đặc điểm và tính chất riêng. Vỏ Trái Đất hình thành từ sự tích tụ của các tảng đá trầm tích, tầng granit và tầng badan, tạo nên một môi trường vật lý phong phú và đa dạng.
Ngược lại, thạch quyển bao gồm cả vỏ Trái Đất và một phần mỏng của manti trên, với độ dày khoảng 100km. Sự kết hợp này tạo ra một môi trường địa chất phức tạp, phản ánh sự tương tác giữa các lớp địa chất khác nhau. Ranh giới dưới cùng của thạch quyển tiếp xúc với quyển mềm, nơi có tính chất quánh dẻo và thể hiện sự chuyển động không ngừng của vỏ Trái Đất.
Tóm lại, sự khác biệt giữa vỏ Trái Đất và thạch quyển không chỉ thể hiện ở cấu trúc vật lý mà còn phản ánh sự đa dạng và phức tạp của các quá trình địa chất và sự tương tác của các lớp địa chất trên hành tinh của chúng ta.
2. Các khái niệm về thạch quyển và thuyết kiến tạo mảng
2.1. Thạch quyển
Thạch quyển, một phần quan trọng trong cấu trúc địa chất của Trái Đất, không chỉ bao gồm lớp vỏ Trái Đất mà còn một lớp cứng mỏng của manti phía trên. Với độ dày khoảng 100 km, thạch quyển được tạo thành từ nhiều loại đá khác nhau, tạo ra một môi trường địa chất phong phú và đa dạng.
So với vỏ Trái Đất, thạch quyển có một số đặc điểm nổi bật. Vỏ Trái Đất, lớp ngoài cùng của hành tinh, chủ yếu là các lớp đá cứng, có độ dày từ 5 đến 70 km và được chia thành vỏ lục địa và vỏ đại dương. Cấu trúc của vỏ Trái Đất bao gồm các tầng đá trầm tích, tầng granit và tầng badan, tạo nên một môi trường địa chất phong phú. Giới hạn giữa vỏ Trái Đất và manti là mặt Mô-hô, một điểm biên giới quan trọng.
Thạch quyển, ngoài lớp vỏ Trái Đất, còn bao gồm một lớp cứng mỏng của manti phía trên, tạo ra một cấu trúc đặc biệt với độ dày ấn tượng. Ranh giới dưới của thạch quyển tiếp xúc với quyển mềm, nơi có tính chất quánh dẻo, tạo điều kiện cho sự phát triển và biến đổi địa chất của hành tinh chúng ta.
Tóm lại, sự khác biệt giữa thạch quyển và vỏ Trái Đất không chỉ là về cấu trúc vật lý mà còn thể hiện sự đa dạng và phức tạp trong quá trình hình thành và phát triển của hành tinh chúng ta.
2.2. Thuyết kiến tạo mảng
Thuyết kiến tạo mảng không chỉ đơn thuần mô tả sự di chuyển của các mảng, mà còn giải thích các hiện tượng tự nhiên như động đất và núi lửa. Những hiện tượng này thường gắn liền với sự di chuyển mạnh mẽ của các mảng kiến tạo trên bề mặt Trái Đất.
Trái Đất không phải là một nơi yên tĩnh; nó liên tục thay đổi dưới tác động của các mảng kiến tạo. Trên hành tinh này, nhiều mảng lớn và nhỏ hoạt động tạo ra một hệ thống địa chất phức tạp. Mỗi mảng không chỉ thuộc về lục địa hoặc đáy đại dương mà còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình hình thành và biến đổi địa chất của Trái Đất.
Sự chuyển động của các mảng kiến tạo là một quá trình phức tạp, không chỉ đơn thuần là dịch chuyển trên lớp quặng dẻo của manti, mà còn bao gồm va chạm, đẩy nhau hoặc kéo dài. Khi hai mảng lục địa gặp nhau, sức ép cực lớn có thể hình thành dãy núi cao vút từ việc nén ép vỏ lục địa.
Một ví dụ điển hình là dãy núi Hi-ma-lay-a, kết quả của sự va chạm giữa mảng lục địa Ấn Độ và Á Âu. Tương tự, khi mảng đại dương va chạm với mảng lục địa, vỏ đại dương có thể chìm dưới vỏ lục địa, tạo ra các đặc điểm như vực biển sâu và dãy núi cao.
Ví dụ khác là sự va chạm giữa mảng Na-xca và mảng Nam Mỹ, đã tạo ra vực biển Pê-ru – Chi-lê và dãy núi An-đét. Khi hai mảng kiến tạo tách rời nhau, có thể xuất hiện các vết nứt lớn và dãy núi hình thành dọc theo các vết nứt này, thường kèm theo hiện tượng động đất hoặc núi lửa.
Các vùng tiếp xúc giữa các mảng kiến tạo thường là những khu vực hoạt động địa chất mạnh mẽ, nơi có thể xảy ra động đất và núi lửa. Hiểu biết về các quá trình này không chỉ giúp chúng ta nắm bắt sự hình thành và biến đổi của Trái Đất mà còn là cơ sở quan trọng để dự đoán và giảm thiểu các thảm họa tự nhiên.
3. Bài tập áp dụng
CÂU 1:
Độ dày của thạch quyển là bao nhiêu?
A. 50 km.
B. 70 km.
C. 100 km.
D. 150 km.
Đáp án chính xác là: C
CÂU 2:
Nhìn chung, khu vực tiếp xúc giữa các mảng kiến tạo thường
A. là những vùng không ổn định, nơi xảy ra hoạt động địa chất như động đất và núi lửa.
B. là những khu vực rất ổn định.
C. có diện tích nhỏ và kéo dài theo chiều kinh tuyến.
D. tạo ra các dãy núi trẻ, cao và mạnh mẽ.
Đáp án chính xác là: A
CÂU 3:
Theo hình 6.2 trong sách giáo khoa, dãy núi Andes ở Nam Mỹ được hình thành từ sự va chạm giữa hai mảng kiến tạo nào?
A. Mảng Nam Mỹ và mảng Bắc Mỹ.
B. Mảng Nam Mỹ và mảng Nazca.
C. Mảng Nam Mỹ và mảng Thái Bình Dương.
D. Mảng Nam Mỹ và mảng Phi.
Đáp án chính xác là: B
CÂU 4:
Nhật Bản, một quốc gia thường xuyên chịu ảnh hưởng của động đất và núi lửa, nằm ở đâu theo hình 6.2 trong sách giáo khoa?
A. Mảng Âu - Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Ấn Độ - Ô-xtrây-li-a.
B. Mảng Âu - Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Phi.
C. Mảng Âu - Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Philippines.
D. Mảng Âu - Á, mảng Philippines, mảng Phi-líp-pin.
Đáp án chính xác là: C
CÂU 5:
Thạch quyển bao gồm
A. phần vỏ lục địa và vỏ đại dương.
B. các tầng badan, trầm tích, và granit.
C. lớp manti trên cùng và vỏ Trái Đất.
D. vỏ Trái Đất và lớp manti.
Đáp án chính xác là: C
CÂU 6:
Nhật Bản, một quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề từ động đất và núi lửa, nằm ở đâu theo hình 6.2 trong sách giáo khoa?
A. Mảng Âu - Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Ấn Độ - Ô-xtrây-li-a.
B. Mảng Âu - Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Phi.
C. Mảng Âu - Á, mảng Thái Bình Dương, mảng Philippines.
D. Mảng Âu - Á, mảng Philippines, mảng Phi-líp-pin.
CÂU 7:
Nhìn chung, các khu vực nơi các mảng kiến tạo tiếp xúc thường
A. là những khu vực không ổn định, nơi xảy ra các hoạt động kiến tạo, thường đi kèm với động đất và núi lửa.
B. rất ổn định.
C. có diện tích nhỏ và kéo dài theo chiều kinh tuyến.
D. tạo ra các dãy núi trẻ, cao và mạnh mẽ.
Trên đây là toàn bộ nội dung bài viết của Mytour liên quan đến bài tập: Phân biệt sự khác nhau giữa vỏ Trái Đất và thạch quyển. Chúng tôi xin cảm ơn quý độc giả đã theo dõi bài viết của chúng tôi!