Trong cuộc sống, sự ngượng ngùng thứ hai đôi khi là dấu hiệu cho thấy các tín hiệu cảnh báo trong giao tiếp và hành vi giữa con người.
1. Sự Ngượng Ngùng Thứ Hai là gì?
Sự Ngượng Ngùng Thứ Hai chỉ là cảm giác xấu hổ khi chứng kiến một tình huống khó xử hoặc oái ăm của người khác. Cảm giác này không phải là miệt thị hay châm biếm. Thay vào đó, nó thể hiện sự đồng cảm của bạn với người khác.
Sự Ngượng Ngùng Thứ Hai thường được liên kết với cảm giác khó chịu - một cảm giác không thoải mái hoặc sợ hãi trước một sự việc hoặc vật gì đó.
2. Nguồn Gốc của Sự Ngượng Ngùng Thứ Hai
Sự Ngượng Ngùng Thứ Hai là một khái niệm tâm lý học, còn được biết đến như là ngượng ngùng thay mặt, được đưa ra lần đầu tiên vào thế kỷ 19 bởi triết gia người Đức Theodor Lipps. Thuật ngữ 'Fremdscham' (ngượng ngùng thứ hai trong tiếng Đức) được cho là một phần của khái niệm “Einfuhlung” (thấu cảm).
Các nghiên cứu tâm lý học hiện đại cũng đã củng cố thêm ý kiến này, khi sự ngượng ngùng thứ hai được cho là bắt nguồn từ khả năng thấu cảm (empathy). Khả năng lắng nghe và hiểu được cảm xúc của người khác được xem là một trong những đặc điểm quan trọng của con người.
3. Tại sao sự ngượng ngùng thứ hai trở nên phổ biến?
Sự Ngượng Ngùng Thứ Hai trở nên phổ biến do việc chia sẻ trên mạng xã hội về những khoảnh khắc bạn cảm thấy 'muối mặt' thay cho người khác. Sau đó, mọi người bắt đầu chia sẻ những tình huống 'oái oăm' mà họ đã phải đối mặt, với cảm giác xấu hổ không biết làm sao để xử lý.
Ví dụ gần đây nhất, trong những ngày qua, câu trả lời trong buổi họp báo của ca sĩ Hoàng Thuỳ Linh tại Vietnamese Concert đã khiến nhiều người trên mạng cảm thấy 'muối mặt' thay cho cô.
Cụ thể, trong buổi phỏng vấn, Hoàng Thuỳ Linh bị một phóng viên hỏi về khả năng biểu diễn live và việc hợp tác với nhạc sĩ Hồ Hoài Anh trong concert lần này. Thay vì trả lời trực tiếp, cô đã sử dụng những hình ảnh ám chỉ và câu trả lời được cho là mang tính “dạy bảo” và “phê phán'.
Ngay sau đó, không ít người trên mạng chia sẻ cảm giác xấu hổ thay cho Hoàng Thuỳ Linh trước cách cô trả lời báo giới. Đồng thời, họ cũng lên án thái độ tự cao của cô trước truyền thông.
Trong cuộc sống, sự ngượng ngùng thứ hai đôi khi là dấu hiệu cho thấy các tín hiệu cảnh báo trong giao tiếp và hành vi giữa con người. Như trong trường hợp của Hoàng Thuỳ Linh, phản ứng của công chúng cho thấy sự kiêu căng đến mức đáng xấu hổ có thể thay đổi quan điểm của chúng ta ngay lập tức.
Tuy nhiên, ở phía khác, việc một người thường xuyên cảm thấy sự ngượng ngùng thứ hai có thể ảnh hưởng đến các vấn đề lo âu, trầm cảm, và sự kiệt sức tinh thần. Cảm giác xấu hổ cho người khác khiến chúng ta dễ bị lo lắng quá mức trong các tương tác xã hội và lo sợ bị rơi vào tình huống tương tự.
Vì khi đặt mình vào hoàn cảnh của người khác, bạn sẽ chú ý hơn đến những tình huống khó xử hoặc oái oăm. Để tránh bị dính vào tình huống tương tự, bạn thường cố gắng che giấu cảm xúc và lo sợ bị đánh giá. Điều này khiến não bộ tự động kích hoạt cơ chế đối phó với căng thẳng, khiến bạn luôn trong tình trạng 'căng như dây đàn'.
4. Sử dụng sự ngượng ngùng thứ hai như thế nào?
English:
A: Oh my god! What is she doing?
B: She’s singing so loudly. I’m feeling second-hand embarrassment so I will leave the room now.
Vietnamese:
A: Ôi trời ơi! Cô ấy đang làm gì vậy?
B: Cô ấy đang hát to quá. Tao cảm thấy xấu hổ giùm nên tao sẽ ra khỏi phòng.