Buzz
Trên những miếng đất trống ở sa mạc Namibia, ở phía Nam châu Phi đã từ lâu đã xuất hiện rất nhiều vòng tròn kỳ lạ có đường kính lên đến vài mét. Nguyên nhân gây ra hiện tượng này đã khiến các nhà khoa học đau đầu suốt nhiều thập kỷ.
Hiện tượng những vòng tròn bí ẩn
Trong nhiều năm qua, từ 80 đến 140 km xa bờ biển của sa mạc Namibia đã xuất hiện hàng triệu vòng tròn kỳ lạ. (Ảnh: CNN)
Trong nhiều năm, từ 80 đến 140 km xa bờ biển của sa mạc Namibia đã xuất hiện hàng triệu vòng tròn kỳ lạ. Đáng chú ý, xung quanh những vòng tròn này, cỏ cây vẫn mọc tươi tốt. Đã có nhiều giả thuyết được đưa ra về quá trình hình thành của những vòng tròn này.
Các vòng tròn bí ẩn là những miếng đất hình tròn có bán kính dao động từ 2m đến 15m được bao quanh bởi cỏ khô và kéo dài lên đến gần 1.800 km trên hoang mạc Namibia. Ban đầu, những vòng tròn này chỉ xuất hiện dọc theo sa mạc Namibia. Không lâu sau đó, các vòng tròn bí ẩn tương tự đã được phát hiện gần thị trấn khai thác mỏ Newman ở Tây Úc.
Các vòng tròn là những miếng đất hình tròn có bán kính dao động từ 2m đến 15m được bao quanh bởi cỏ khô. (Ảnh: CNN)
Cư dân ở Namibia tin rằng, yêu tinh đã tạo ra những vòng tròn này. Nhiều người thậm chí không dám bước vào những vùng đất bí ẩn này. Họ gọi chúng là 'vòng tròn thần tiên' hoặc 'vòng tròn rơi từ trên trời xuống'. Số lượng vòng tròn này đang ngày càng tăng. Theo thông tin, các 'vòng tròn thần tiên' nhỏ có thể tồn tại trung bình 24 năm, trong khi những vòng tròn lớn hơn có thể tồn tại tới 75 năm. Mặc dù những hình tròn này xuất hiện giữa cỏ, nhưng không có cỏ bên trong chúng.
Nhiều nhà khoa học đã đến nơi để nghiên cứu chúng từ những năm 1970. Và họ đã đưa ra các giả thuyết như sau.
Giải mã bí ẩn
Các nhà khoa học đã đưa ra nhiều giả thuyết về sự hình thành của các vòng tròn thần tiên này. (Ảnh: CNN)
Vào tháng 3/2013, nhà sinh học Norbert Juergens của Đại học Hamburg (Đức) đã đưa ra giả thuyết rằng loài mối Psammotermes allocerus sống thường xuyên ở khu vực sa mạc có thể là nguyên nhân gây ra những vòng tròn thần tiên. Theo đó, mối cát đã phá hủy hệ thống rễ của cây trong vòng tròn, khiến cho cây chết khô. Giả thuyết cũng cho rằng, mối đã xâm nhập và chiếm đóng lẫn nhau; trong khi đó, những mối cùng kích thước khi gặp nhau sẽ không thể tiêu diệt lẫn nhau, do đó tạo ra vùng đệm 'quốc tế' ở giữa chúng.
Tuy nhiên, một nghiên cứu tại Úc vào năm 2016 không tìm thấy mối liên hệ rõ ràng nào giữa mối và hiện tượng này. Cụ thể, nhóm nghiên cứu đã đào tổng cộng 154 hố với chiều dài 12km. Kết quả cho thấy, trên nền đất có tỷ lệ đất sét tương tự với đất ở bên trong vòng tròn. Họ cũng không tìm thấy con đường mối đào. Do đó, có thể hiểu, loài mối dường như không phải là nguyên nhân dẫn đến những vòng tròn này.
Giả thuyết đầu tiên là những vòng tròn này do loài mối sa mạc gây ra. (Ảnh: CNN)
Để đảm bảo hơn, nhóm các nhà khoa học đã sử dụng drone để đánh dấu vị trí của từng khu vực trên bản đồ, xem những nơi mà thảm cây bị mối tấn công rõ ràng nhất. Họ phát hiện ra một số chi tiết đáng ngạc nhiên, như là kích thước của những vòng tròn bí ẩn này. Sử dụng hình ảnh từ Google Earth, họ nhận thấy rằng, những vòng tròn ở Úc, mặc dù nhỏ hơn, nhưng có cấu trúc tương tự. Từ đó, họ đưa ra giả thuyết thứ hai.
Các nhà khoa học ở Úc cho rằng, những vòng tròn thần tiên này là kết quả của sự cạnh tranh giữa các loài thực vật do nguồn nước tại Namibia vô cùng khan hiếm. Do đất ở sa mạc nghèo dinh dưỡng và ít mưa, nó đã tạo ra sự cạnh tranh giữa các loài cây trong sa mạc. Cụ thể, các loại cây mạnh mẽ hơn bên ngoài vòng tròn đã hấp thụ hết chất dinh dưỡng và khiến cho nhiều loài cây con, cây non bên trong vòng tròn héo khô, úa tàn và không thể phát triển được nữa.
Sau khi khai quật vòng tròn, các nhà khoa học thấy rằng các loại cây cỏ ở đây đang cạnh tranh khốc liệt. (Ảnh: CNN)
Các nhà khoa học tại đại học Göttingen, Đức cũng đạt được kết quả nghiên cứu tương tự. Họ đã đo độ ẩm của đất liên tục để chứng minh rằng cỏ xung quanh vòng tròn làm cạn kiệt nước bên trong vòng, gây chết cỏ. Nhóm chuyên gia đã lắp đặt nhiều cảm biến độ ẩm đất trong và xung quanh các vòng tròn thần tiên để đo hàm lượng nước từ mùa khô năm 2020 đến cuối mùa mưa 2022. Dữ liệu chỉ ra rằng khoảng 10 ngày sau mưa, cỏ trong các vòng tròn bắt đầu chết và hầu hết khu vực bên trong vòng tròn không còn cỏ nảy mầm. 20 ngày sau mưa, cỏ trong vòng tròn chết hẳn và chuyển sang màu vàng úa, trong khi cỏ xung quanh vẫn xanh tươi.
Cuối cùng, bí ẩn của những vòng tròn 'rơi từ trên trời' đã được giải đáp. (Ảnh: CNN)
Khi so sánh rễ của cỏ trong vòng tròn với cỏ bên ngoài, nhóm nghiên cứu nhận thấy rằng rễ của cỏ trong vòng tròn dài bằng hoặc thậm chí dài hơn rễ bên ngoài. Điều này cho thấy cỏ đang cố gắng phát triển rễ để tìm kiếm nước, nhưng vẫn không thể cạnh tranh được với cây ở bên ngoài vòng.
Các nhà khoa học cũng kết luận rằng, đây là bằng chứng cho hiện tượng 'tối ưu hóa đàn đông' - khi các loài thực vật đơn lẻ kết hợp lại thành một tập thể để phát triển.
