Sử thi (phiên âm : Sử ca) là một loại hình văn học truyền thống phát triển và phổ biến ở Bắc Âu.
Thuật ngữ
Sử thi là thuật ngữ phổ biến nhất, còn có søga (Føroyar), soge (Na Uy) đều mang ý nghĩa 'sử thi' hoặc 'huyền thoại'. Người Thụy Điển cũng sử dụng thuật ngữ
Sử thi được học giả thường chia thành một số chủ đề như sau :
- Thần thoại cổ (fornaldarsögur)
- Hoàng đế (konungasögur)
- Đạo sĩ (heilagramannasögur, biskupasögur)
- Hiệp sĩ (riddarasögur)
- Văn hóa dân gian (Íslendingasögur, samtíðarsögur, samtímasögur)
Lịch sử
Văn học truyền thống Bắc Âu xuất phát từ thời Tiền Cơ Đốc, được lưu truyền qua hai thể loại edda và saga, trong đó edda thường được nhớ đến như những bài thơ ngắn được sử dụng trong giới quyền quý, còn saga dành cho giai cấp bình dân với cấu trúc phức tạp hơn.
Ban đầu, edda là kỷ niệm về các giai điệu biểu diễn, trong khi saga là những câu chuyện huyền thoại kể lại trong những ngày nghỉ dài đánh bay cảm giác cô đơn và chán nản. Thời kỳ hoàng kim của saga là khi nó được sử dụng rộng rãi như một hình thức tường thuật cá nhân. Nội dung thường bao gồm các anh hùng chinh phục thiên nhiên, các vị thần và quái vật huyền bí trong rừng núi và biển cả. Do đó, saga được xem là hình thức sáng tạo và truyền bá thần thoại sôi động nhất của Bắc Âu.
Saga bắt đầu lan rộng ra khỏi Bắc Âu nhờ vào những cuộc thám hiểm của người Viking vào thế kỉ IX-XI. Văn hóa saga dần suy tàn khi các triều đình Bắc Âu dần chuyển sang Công giáo. Saga mất dần sự ảnh hưởng của mình với sự lan rộng của đạo giáo và chấm dứt hoàn toàn sau đại dịch Black Death vào thế kỉ XIV.
Cho đến nửa sau thế kỉ XIX, nhờ vào nỗ lực của nhạc sĩ Richard Wagner và một số văn sĩ, saga bắt đầu thu hút sự quan tâm trở lại và đánh thức lại truyền thống thần thoại Bắc Âu.
Văn hóa
Ngày nay, saga là đề tài nghiên cứu hấp dẫn trong giới học thuật về sự phát triển ngôn ngữ ở Bắc Âu, đồng thời cung cấp cái nhìn tổng quát về phong tục tập quán của các dân tộc Bắc Âu từ thời kỳ đầu lịch sử.