Buzz
Dàn ý
1. Mở bài
- Giới thiệu tác giả và tác phẩm: “Lưu biệt khi xuất dương” là một tác phẩm đặc sắc của Phan Bội Châu.
- Giới thiệu chủ đề: Vẻ đẹp lãng mạn và mạnh mẽ của nhân vật trữ tình nổi bật qua bài thơ.
2. Thân bài
- Vẻ đẹp lãng mạn và mạnh mẽ của nhân vật trữ tình được thể hiện qua tư tưởng mới mẻ và những khát vọng lớn lao:
- Quan điểm mới mẻ về chí làm trai (hai câu đầu): phải làm điều phi thường, mạnh mẽ. Mỗi người phải tự định đoạt tương lai của mình, trở thành chủ động trước thời thế.
=> Ý chí mạnh mẽ của người đàn ông mọi thời đại.
- Con người trong vũ trụ và ý thức trách nhiệm lớn lao: thực hiện những điều lớn lao, giúp ích cho đất nước, lưu danh cho đời sau.
- Khát vọng mạnh mẽ về cuộc ra đi đầy thách thức: con người hòa quyện với thiên nhiên, trở thành tâm điểm của bức tranh. Khí thế của con người lan tỏa ra muôn trùng sóng bạc, hòa cùng nhịp đập trái tim sôi sục.
- Quan niệm, tư tưởng và tầm vóc của con người đã tạo nên vẻ đẹp lãng mạn và mạnh mẽ của nhân vật trữ tình. Khát vọng mãnh liệt như dòng chảy trong toàn bộ bài thơ.
- Vẻ đẹp lãng mạn và mạnh mẽ được xây dựng bởi những nét nghệ thuật đặc sắc:
+ Giọng thơ sôi nổi, nhiệt thành, lúc thì thiết tha, lúc thì mãnh liệt.
+ Hình ảnh thơ lãng mạn và hùng vĩ. Những hình ảnh lớn lao xuất hiện xuyên suốt bài thơ như “càn khôn”, “trăm năm”, “non sông”, “biển Đông”, “muôn trùng sóng bạc”… đã chắp thêm cánh cho ước vọng mạnh mẽ, táo bạo.
3. Kết bài
- Tóm tắt lại nội dung
Bài mẫu
Xuất dương lưu biệt không chỉ là một tác phẩm hay, mà còn là cột mốc quan trọng đánh dấu cuộc đời hoạt động cứu nước sôi nổi của Phan Bội Châu. Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh tác giả tạm biệt bạn bè để lên đường ra nước ngoài. Xuất dương lưu biệt là bản hùng ca về chí nam nhi mang vẻ đẹp lãng mạn và hào hùng.
Bài thơ giống như tiếng gầm của con hổ về rừng, con cá kình ra biển khơi, con đại bàng sải cánh, mặc dù phía trước còn nhiều khó khăn và nguy hiểm, nhưng chúng có niềm hạnh phúc được tự do. Sau thời gian tham gia các phong trào yêu nước không đạt hiệu quả, Phan Bội Châu đã tìm ra con đường cứu nước mới để giúp Việt Nam hùng mạnh như các nước Đông Á. Năm 1905, ông rời xa bạn bè sang Nhật để tìm sự trợ giúp. Xuất dương lưu biệt là lời thề quyết tâm trước khi ông ra đi.
Làm trai há phải lạ trên đời.
Há để càn khôn tự chuyển dời.
Câu thơ thể hiện quan niệm chí nam nhi của Phan Bội Châu, nhấn mạnh làm trai phải lập công trạng. Chúng ta thấy sự tương đồng với ý thơ trong bài Thuật hoài của Phạm Ngũ Lão:
Nam nhi vị liễu công danh trái
Tu thỉnh nhân gian thuyết Vũ hầu
Cách nghĩ của Phan Bội Châu khác với tư tưởng thiên mệnh của người xưa, đặt con người ngang hàng với càn khôn (trời đất). Ông muốn con người tự làm chủ vận mệnh, thay vì dựa vào ý trời.
Thời lai đồ điếu thành công dị.
Vận khứ anh hùng ẩm hận đa.
Bằng cách so sánh con người với càn khôn, Phan Bội Châu thể hiện sự tự tin, lạc quan. Ông muốn thoát khỏi quan niệm thiên mệnh để thực hiện chí nam nhi của mình. Sau khi so mình với càn khôn, tác giả lại so sánh với đồng loại:
Ưu bách niên trung tri hữu ngã
Khởi thiên tải hậu cánh vô thùy
(Trong trăm năm cần có tớ. Sau này muôn đời, há không ai?)
Ông tự coi mình xuất chúng, không chịu lẫn vào đám đông. Phan Bội Châu đánh giá cao vai trò cá nhân anh hùng, nhưng cũng không cho rằng cá nhân là duy nhất.
Đã mang tiếng ở trong trời đất
Phải có danh gì với núi sông.
Phan Bội Châu đặt số phận đất nước ngang bằng số phận mỗi người. Nước mất đồng nghĩa với nhục, và người anh hùng phải đứng lên rửa nhục. Quan niệm này thể hiện sự phê phán gay gắt đối với sách vở thánh hiền vô dụng.
Sự đổi mới tư tưởng là bước đệm cho hành động:
Muốn vượt biển đông theo cách gió
Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi.
Hai câu cuối thể hiện ý chí mạnh mẽ của Phan Bội Châu, muốn ra đi bất chấp mọi khó khăn. Không có lo âu, cũng không nghĩ đến lữ thứ xa xôi. Nhiệt huyết cứu nước đã lấn át tất cả.
Sóng gió trong hành trình của Phan Bội Châu không chỉ là những khó khăn thực tế, mà còn là thử thách cho ý chí và lòng quyết tâm.
Vẻ đẹp lãng mạn và hào hùng của nhân vật trữ tình thể hiện qua chí làm trai. Đây là khát vọng độc lập tự do của những chí sĩ yêu nước thời xưa.
Phan Bội Châu là người thổi luồng sinh khí hào hùng vào lịch sử văn học, gắn kết lý tưởng cao đẹp của nhà nho chân chính với lý tưởng cách mạng của người cộng sản.
