Sức khỏe và những dấu hiệu cảnh báo về huyết áp của bạn

1. Huyết áp là chỉ số gì?

Huyết áp (HA) là áp lực của dòng máu khi lưu thông qua các động mạch. Khi tim co bóp, áp lực đạt đến mức cao nhất được gọi là huyết áp tâm thu; khi tim giãn ra, áp lực giảm xuống mức thấp nhất được gọi là huyết áp tâm trương.

Việc quan tâm đến huyết áp là biện pháp hiệu quả để bảo vệ sức khỏe của bạn.

2. Mức bình thường là bao nhiêu?

Để xác định mức độ chính xác, thường nên đo vào buổi sáng, đôi khi cần đo nhiều lần trong ngày đặc biệt. Mức độ này có thể thay đổi do cảm xúc, căng thẳng, lo âu hoặc thậm chí sau khi vận động hay ăn uống,... Do đó, bạn cần nghỉ ngơi ít nhất 30 phút trước khi đo. Ngoài ra, cũng cần lưu ý khoảng cách giữa hai lần đo, sự chênh lệch quá lớn có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe không ổn định.

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, mức giới hạn bình thường ở người lớn như sau:

• Tâm thu (áp lực máu tối đa): 90 - 139 mmHg.

• Tâm trương (áp lực máu tối thiểu): 60 - 89 mmHg.

Trong trẻ em: 

• Huyết áp tâm thu = 80 + 2n (n là số tuổi của trẻ).

• Huyết áp tâm trương = số đo huyết áp tâm thu/2 + 10 (hoặc 20).

Bảo vệ sức khỏe bằng cách duy trì huyết áp ở mức an toàn cho sự ổn định

3. Các dấu hiệu khi gặp phải tình trạng tăng huyết áp

Tăng huyết áp xảy ra khi chỉ số áp lực máu tâm thu đạt 140 mmHg và/hoặc tâm trương đạt 90 mmHg, gây căng thẳng cho tim và mạch máu. Đồng thời, có thể dẫn đến các biến chứng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim và phình động mạch,… Các biến chứng khác có thể gây ra suy thận mạn và các vấn đề liên quan đến mắt,...

Các mức độ của tăng huyết áp

=> Ở những người cao tuổi, thường xảy ra hiện tượng chỉ số huyết áp tâm thu cao, trong khi chỉ số huyết áp tâm trương vẫn ổn định bình thường, gọi là tăng huyết áp tâm thu đơn độc.

Nhận diện dấu hiệu:

• Nhịp tim: tim đập nhanh không đều, gây cảm giác đánh trống ngực thường xuyên.

• Đau đầu: áp lực tăng trong mạch máu ảnh hưởng đến áp lực trong sọ, gây đau đầu không thể giảm bớt dù đã sử dụng thuốc. Một số trường hợp có thể đau nặng, cần cấp cứu ngay lập tức. 

• Đỏ mặt: hiện tượng mạch máu trên mặt giãn nở. Dù không phải là dấu hiệu điển hình, nhưng đây có thể là cảnh báo chỉ số huyết áp không bình thường.

• Thị lực: áp lực cao có thể gây tổn thương mạch máu ở mắt, gây ra các vấn đề như bệnh võng mạc và trong trường hợp nặng hơn có thể dẫn đến mất thị lực hoàn toàn. Các dây thần kinh thị giác cũng có thể bị ảnh hưởng nếu tình trạng tăng huyết áp kéo dài.

• Một số dấu hiệu khác: thở nhanh, buồn nôn, khó thở, mất ngủ,…

Dấu hiệu đau đầu có thể xuất hiện đột ngột và thường xuyên

4. Cách bảo vệ sức khỏe hiệu quả nhất là gì?

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

• Giảm muối: lượng muối cao dẫn đến cần nhiều nước, tăng áp lực mạch máu. Nên chế biến thực phẩm ít gia vị (muối, nước mắm, bột canh,…).

• Bổ sung protein đúng cách: chọn thịt ít mỡ, hải sản, sữa ít béo,… hoặc protein thực vật như đậu nành, đậu phộng, hạt chia,… hạn chế cholesterol và axit béo bão hòa không lành mạnh như mỡ động vật, thực phẩm chế biến sẵn,…

• Chất xơ: nên ăn nhiều rau xanh như rau muống, cải xoăn, rau chân vịt,… Các loại rau này cung cấp kali, magie tốt cho áp lực máu không bình thường.

• Tinh bột: thay thế tinh bột chế biến bằng ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, yến mạch, gạo nếp,…

• Những lưu ý khác: uống đủ nước, hạn chế cà phê, rượu bia, thuốc lá, cân đối cân nặng nếu béo phì,...

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe một cách hiệu quả

Rèn luyện thể lực để nâng cao sức khỏe

Thường xuyên vận động là phương pháp rất tốt để cải thiện sức khỏe, hỗ trợ phòng ngừa và điều trị các bệnh liên quan đến huyết áp. Tùy thuộc vào từng giai đoạn và mức độ, bạn có thể áp dụng các hoạt động như đi bộ, leo núi, đạp xe, khiêu vũ,… Nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ hoặc huấn luyện viên để lựa chọn phương pháp phù hợp nhất.

Hoạt động hàng ngày

Điều chỉnh nhiệt độ phòng một cách nhẹ nhàng để tránh thay đổi đột ngột, không để phòng quá lạnh so với bên ngoài. Khi thời tiết lạnh, hãy giữ ấm cơ thể hoặc hạn chế ra ngoài nếu có thể.

Chấp hành đúng chỉ định của bác sĩ trong điều trị tăng huyết áp là rất quan trọng. Việc điều trị kéo dài đòi hỏi sự kiên nhẫn và có thể gặp phải các tác dụng phụ như hoa mắt, chóng mặt,... Bệnh nhân cần chấp hành nghiêm túc để đạt hiệu quả tốt nhất trong điều trị.