
Arkad không chỉ được biết đến là người giàu nhất ở xứ Babylon, mà còn được ngưỡng mộ bởi tính cách hào phóng và rộng lượng. Với gia đình và cả những người nô lệ trong nhà, Arkad thường rộng lượng tặng tiền bạc, giúp họ sống cuộc sống sung túc và thoải mái. Mặc dù vậy, tài sản của ông vẫn tiếp tục tăng lên mỗi năm, khiến cho Arkad trở nên giàu có hơn mỗi ngày.
Vì những lý do này, một số người bạn của Arkad từ thời thơ ấu đã đến gặp ông và nói:
– Arkad à! Sao cậu luôn may mắn hơn chúng tôi thế? Cậu đã trở thành người giàu nhất ở xứ Babylon, còn chúng tôi vẫn phải đối diện với cuộc sống nghèo khó hàng ngày. Cậu luôn mặc những bộ trang phục sang trọng, ăn những món ăn ngon và lạ, trong khi chúng tôi chỉ có thể mặc quần áo cũ kỹ và ăn những thức ăn đơn giản qua ngày.
– Vâng, đúng vậy! – Arkad đáp. – Trước đây, chúng ta hoàn toàn giống nhau. Chúng ta cùng được giảng dạy bởi một người thầy, cùng chơi những trò chơi hồi nhỏ. Sau đó, chúng ta trưởng thành và tự lập để sống tự chủ, nuôi sống bản thân và gia đình. Nhưng các bạn không cố gắng hết mình. Các bạn không học những nguyên tắc để làm giàu, hoặc không tuân thủ những nguyên tắc đó, vì vậy nghèo khó vẫn bám theo mãi. Liệu đó có phải là lý do khiến các bạn không có những thứ mà tôi có, mặc dù chúng ta xuất phát từ điểm giống nhau?
Arkad ngưng một lát, tiếp tục nói:
– Chính khi mới trưởng thành, tôi đã suy nghĩ về những người giàu có. Họ làm gì để trở nên giàu có? Sự giàu có có tự đến hay chúng ta phải tìm kiếm nó?... Trong cuộc sống, tôi thấy nhiều người tiêu pha tài sản của mình một cách phung phí, cuối cùng hối tiếc khi mất hết tài sản; hoặc có người sống trong sợ hãi mất hết tiền dành dụm, vì họ không biết cách kiếm tiền. Vì vậy, họ luôn kiêng nhẫn chi tiêu, và cuối cùng trở nên túng thiếu trong số tiền của họ. Họ cũng lo sợ bị cướp và càng lún sâu hơn vào cảm giác nghèo nàn. Thực ra, họ sống không khác gì những người nghèo khó khác. Tuy nhiên, qua quan sát, tôi thấy một số người khác ngày càng có nhiều tiền bạc, mặc dù họ tiêu tiền một cách hào phóng. Tôi không biết làm thế nào họ có thể luôn giữ được nhiều tài sản như vậy, nhưng sự giàu có của họ luôn được duy trì, cuộc sống của họ vẫn phong phú, hạnh phúc và họ vẫn được mọi người tôn trọng.
Khi nhận ra điều này, tôi quyết định phải đạt được mọi điều tốt đẹp trong cuộc sống. Tôi không thể chấp nhận cuộc sống nghèo khổ, chỉ biết ghen tị nhìn người khác hưởng thụ cuộc sống. Tôi cũng không thể tự an ủi bản thân, cho phép mình sống trong cảnh khốn khổ và tiêu tiền không mối mạng. Ngược lại, tôi muốn trở thành một vị khách quý tộc trong những bữa tiệc của những gia đình giàu có ở Babylon.
– Khi hiểu ra điều này, tôi quyết tâm phải đạt được mọi thứ tốt đẹp trong cuộc sống. Tôi không thể tha thứ cho một cuộc sống nghèo khó, chỉ nhìn người khác đang sung sướng. Tôi cũng không thể tự an ủi mình, cho phép mình sống trong cảnh khốn khổ và chỉ ăn mặc qua ngày. Ngược lại, tôi muốn trở thành một vị quý khách trong những bữa tiệc của những gia đình giàu có ở Babylon.
Chúng ta đều bắt đầu từ gia đình nghèo khó và đông anh em, không có di sản thừa kế, cũng không hy vọng gặp được vợ giàu có. Vì thế, với một chút sáng suốt, tôi nhận ra rằng để thành công, tôi cần dành thời gian và học hỏi thêm kinh nghiệm sống.
Dù mọi người đều có cùng một lượng thời gian, nhưng một số đã lãng phí nó đi. Bởi vì, cùng với thời gian đó, bạn có thể làm việc và trở nên giàu có.
Bạn có nhớ lời của thầy thông thái đã dạy chúng ta không? Thầy nói rằng có hai cách học: một là học từ người khác - thông thường ít kiến thức; hai là qua trải nghiệm, bạn sẽ học được cách tìm kiếm điều chưa biết, khám phá kinh nghiệm và hiểu biết trong thế giới.
Vậy là tôi quyết định tìm cách làm giàu và khi tìm ra, tôi phải làm nó, và làm tốt. Chúng ta đã khôn ngoan khi tìm ánh sáng mặt trời để sưởi ấm, vì vậy tại sao không tìm kiếm sự thông thái để học hỏi nữa!
Tôi chắc rằng các bạn cũng biết, khi trẻ tôi làm công khắc chữ trên thẻ đất sét. Một ngày nọ, Algamish, người cho vay tiền, yêu cầu tôi sao chép Điều Luật Thứ Chín. Ông ấy cần bản sao đó trong hai ngày tới, và nếu tôi hoàn thành đúng thời hạn, ông ta sẽ thưởng tôi.
Tôi đã cố gắng hết sức, nhưng đạo luật quá dài, khi ông Algamish trở lại, công việc vẫn chưa xong. Ông ấy tức giận, thậm chí muốn đánh tôi vì tôi không hoàn thành công việc và chỉ là một công nhân bình thường. Nhưng tôi đã nhanh trí đề nghị với ông ấy: “Thưa ông Algamish! Ông là người giàu có. Nếu ông chỉ cho tôi cách trở nên giàu có như ông, thì đêm nay tôi sẽ hoàn thành việc này lên tấm thẻ đất sét. Ngày mai, khi mặt trời mọc, ông sẽ có được điều mình muốn”.
Ông Algamish ngạc nhiên, sau đó mỉm cười và đáp: “Cháu là một công nhân thông minh! Nhưng thôi, ta chấp nhận, xem đây như là một cuộc thương lượng có lợi cho cả hai bên”.
Cả đêm đó, tôi thức để khắc chữ, dù lưng tôi mệt mỏi, mùi của dầu đèn khiến đầu tôi đau đớn và hai mắt mờ mịt nhìn không rõ chữ. Nhưng cuối cùng, tôi rất vui vì đã hoàn thành công việc khi bình minh về.
“Bây giờ ông hãy giữ lời hứa”, tôi nói với ông Algamish khi ông đến lấy tấm thẻ đất sét.
“Cháu đã thực hiện nhiệm vụ của mình một cách xuất sắc, chàng trai trẻ!”, ông Algamish nói với tôi một cách thân thiện. “Còn ta, ta sẵn sàng giữ lời hứa. Ta sẽ chia sẻ với cháu những điều cháu muốn biết. Ta đã già rồi, và người già thường muốn chia sẻ hiểu biết của mình với những người trẻ tuổi như cháu.”
Sau chốc suy nghĩ, ông Algamish tiếp tục: “Những suy nghĩ của tuổi trẻ là những tia sáng rất mạnh mẽ và xa rộng! Chúng sẽ hướng dẫn và dẫn dắt chúng ta trên con đường của cuộc sống. Hãy nhớ kỹ những điều ta nói, vì nếu bạn bỏ qua sự thật ta sắp truyền đạt, thì công sức bạn bỏ ra để hoàn thành công việc khắc chữ cũng chỉ là vô ích”.
Nhìn tôi với ánh mắt nhẹ nhàng và bình tĩnh, ông Algamish nói nhấn mạnh từng từ: “Ta đã tìm ra con đường giàu có khi quyết định để một phần của thu nhập cho bản thân. Hãy học theo, vì đây là bí mật của sự giàu có”.
Khi ông Algamish kết thúc, ánh mắt của ông nhìn thẳng vào tôi mà không nói thêm bất cứ điều gì. Tôi cảm thấy như bị ánh mắt đó xuyên thấu tâm can của mình.
“Chỉ vậy à?”, tôi ngạc nhiên và không kìm được sự thất vọng. “Đúng vậy. Nhưng đủ để biến một người làm thuê thành một người cho vay tiền đấy!”, ông trả lời.
“Nhưng mọi thứ mà bạn kiếm được có phải là của bạn không?”, tôi hỏi tiếp.
“Không hẳn vậy đâu!”, ông Algamish phản đối. “Hãy suy nghĩ xem, làm thế nào bạn có thể sống ở Babylon mà không chi tiêu gì cả? Chắc chắn bạn phải trả tiền cho thợ may, thợ làm dép. Rồi tiền cho thức ăn và các vật dụng gia đình nữa! Vậy thì số tiền bạn kiếm được trong tháng vừa qua còn là của bạn không? Và thu nhập hàng năm, bạn giữ được bao nhiêu? Nếu bạn đã phải chi hết mọi khoản như vậy, nghĩa là bạn không còn một xu dành cho bản thân. Vậy làm sao để giàu có được! Do đó, dù bạn làm công nhân nghèo khó, hãy tiết kiệm. Nếu bạn chỉ dành một phần mười của thu nhập hàng tháng, hãy suy nghĩ xem sau mười năm, tổng số tiền tiết kiệm sẽ là bao nhiêu?”
Bằng cách tính toán nhanh nhẹn, tôi đáp: “Gần bằng thu nhập hàng năm của tôi”.
“Bạn chỉ đúng một nửa”, ông Algamish nói. “Mỗi đồng tiền bạn tiết kiệm cũng là một người làm việc cho bạn. Mỗi xu mà đồng tiền đó tạo ra sẽ kiếm tiền cho bạn. Nếu bạn muốn giàu có, mọi đồng tiền của bạn phải tạo ra lợi nhuận, làm bạn giàu lên, và giàu lên mãi mãi.”
“Bạn nghĩ ta đang lừa dối bạn à?”, ông Algamish tiếp tục. “Nhưng thực ra, ta trả công cho bạn gấp nghìn lần công sức bạn bỏ ra nếu bạn hiểu và áp dụng lời khuyên của ta. Một phần mười của thu nhập cần phải được giữ cho bản thân, dù bạn kiếm được nhiều hay ít đi chăng nữa. Hãy chi tiêu cẩn thận và không vượt quá số tiền còn lại. Sự giàu có giống như một cây xanh mọc từ một hạt giống. Đồng tiền bạn tiết kiệm là hạt giống của cây giàu có. Gieo hạt càng sớm, bạn sẽ thu hoạch càng nhanh. Nếu bạn chăm sóc, tưới nước đều đặn, sớm muộn gì cây cũng sẽ cho bạn bóng mát.”
Nói xong, ông Algamish lấy tấm thẻ đất sét và rời đi.
Tôi đã suy nghĩ rất kỹ về những gì ông Algamish đã nói. Đó có vẻ rất hợp lý! Vì vậy, tôi quyết định thử làm. Mỗi khi nhận tiền công, tôi luôn giữ lại một phần mười và để riêng. Kỳ lạ thay! Tôi không còn thiếu tiền như trước nữa. Khi thấy số tiền tiết kiệm ngày càng tăng lên, đôi khi tôi muốn chi tiêu một chút, nhưng tôi biết phải kiềm chế lại.
Đúng một năm sau, ông Algamish quay lại và hỏi tôi: “Cháu ơi, trong năm vừa qua, cháu đã dành số tiền hàng tháng cho bản thân chưa?”.
Tôi trả lời một cách tự hào: “Vâng ạ, cháu đã làm đúng như vậy”.
“Đó là điều tốt đẹp”, ông Algamish đáp lại với nụ cười hạnh phúc. “Vậy còn số tiền đó, cháu đã làm gì?”
“Cháu đã cho ông chủ lò gạch Azmur mượn số tiền đó. Ông ấy dự định đến Phoenicia, một nơi rất xa, để mua những món trang sức quý hiếm và sau đó bán chúng với giá cao hơn. Ông ấy hứa sẽ chia lợi nhuận với cháu.”
“Chao ôi! Người xưa đã nói đúng, những kẻ khờ khạo cũng cần phải học hỏi!”, ông Algamish thốt lên. “Tại sao cháu lại tin vào ý kiến của ông chủ lò gạch trong việc mua đồ trang sức? Cháu có thể đi hỏi người làm bánh mì về vị trí của những ngôi sao không? Không! Chắc chắn rằng cháu nên tìm đến những nhà chiêm tinh nếu cháu là một người suy tư. Khi để ông chủ lò gạch đi mua đồ trang sức, số tiền cháu dành dụm có thể đã bay mất! Chàng trai trẻ ơi, cháu đã cắt đứt rễ của cây giàu có của mình. Cháu cần phải trồng lại một cây khác, và nếu lần này cháu muốn lời khuyên về đồ trang sức, hãy tìm kiếm những người bán đồ trang sức. Nếu muốn biết về cừu, hãy hỏi những người chăn cừu. Cháu không cần phải trả tiền cho lời khuyên, nhưng cháu cần lắng nghe và chọn lọc lời khuyên có giá trị nhất. Nếu không, cháu sẽ phải trả giá cho sai lầm của họ bằng số tiền mà cháu tích luỹ được.”
Như dự đoán của ông Algamish, người Phoenicia đã lừa ông Azmur mua chuỗi hạt giả còn thủy tinh. Nhờ lời khuyên của Algamish, tôi tiếp tục tiết kiệm tiền. Bây giờ, việc này trở thành thói quen hàng ngày và tôi thực hiện nó không còn khó khăn như trước.
Một năm sau, ông Algamish quay lại và hỏi: “Từ khi ta gặp cháu đến nay, công việc của cháu đã tiến triển thế nào?”.
“Cháu vẫn giữ số tiền dành riêng cho mình đều đặn ạ!”, tôi trả lời. “Và số tiền đó, cháu đã gửi cho ông Aggar, thợ làm khiên, để ông mua đồng. Mỗi bốn tháng, ông trả tiền lời cho cháu.”
“Rất tốt! Vậy cháu đã làm gì với tiền lời đó?”
“Tôi đã tổ chức một bữa tiệc lộng lẫy và mời rất nhiều người tham dự. Tôi cũng đã mua cho mình một chiếc áo chúng màu đỏ tím. Một ngày nào đó, tôi sẽ mua một con ngựa để cưỡi”, tôi nói.
Nghe như vậy, ông Algamish cười to và nói: “Cháu đã tổ chức bữa tiệc bằng số tiền cháu đã tiết kiệm ư! Vậy cháu trông cậy họ sẽ giúp gì cho cháu đấy? Tôi đảm bảo với cháu rằng họ không thể giúp được gì cho cháu. Vì thế, trước tiên cháu phải tạo ra một quân đội tiền vàng để làm nô lệ kiếm thật nhiều tiền cho cháu. Sau đó, cháu có thể tổ chức nhiều bữa tiệc mà không làm ảnh hưởng đến tài sản của mình”.
Hai năm sau đó, tôi gặp lại ông Algamish. Lần này, tôi thấy gương mặt của ông có nhiều nếp nhăn hơn và đôi mắt trĩu xuống. Có vẻ ông đã quá già. Ông Algamish nhìn thấy tôi và nói: “Arkad! Cháu đã đạt được sự giàu có như cháu từng mơ ước chưa?”.
Tôi trả lời: “Chưa đạt được mục tiêu của cháu, nhưng tôi đã tích luỹ được một số tiền kha khá và hiện đang kiếm thêm. Số tiền của tôi ngày càng tăng lên rất nhiều, ông ạ”.
“Arkad à!”, ông ấy nói. “Cháu đã học những bài học làm giàu rất tốt. Cháu đã học cách tiêu ít hơn số tiền kiếm được, tìm lời khuyên từ những người giàu kinh nghiệm và biết cách làm vàng mang lại lợi nhuận. Bây giờ, cháu đã biết cách kiếm tiền, giữ tiền và sử dụng tiền hiệu quả nhất. Vì thế, cháu đã sẵn sàng nhận trách nhiệm. Nay ta đã già, nhưng con trai ta chỉ biết tiêu pha, không có ý định kiếm tiền. Tài sản của ta rất lớn, nhưng ta không thể tiếp tục trông coi được nữa. Nếu cháu muốn đến Nippur thay thế ta trong công việc ở đó, ta sẽ coi cháu như là một đối tác và sẽ chia sẻ tài sản với cháu sau này”.
Tôi đã đến Nippur và tiếp nhận việc quản lý các đồn điền của ông Algamish ở đó. Tài sản của ông thực sự rất lớn, và nhờ áp dụng ba quy tắc làm giàu mà tôi đã học được, số tài sản ấy ngày càng gia tăng. Khi ông Algamish qua đời, tôi đã nhận được phần tài sản của ông ấy như đã thỏa thuận.
Khi Arkad kể xong câu chuyện, một trong những người bạn của chúng tôi lên tiếng:
– Cậu thật may mắn khi được ông Algamish coi như người thừa kế.
– Tôi chỉ may mắn ở chỗ tôi đã có tham vọng làm giàu trước khi gặp ông Algamish. Trong suốt bốn năm trước khi làm quản lý cho ông, tôi đã quyết tâm để dành một phần mười thu nhập của mình, và sau một lần thất bại, tôi đã học được nhiều kinh nghiệm quý báu.
– Cậu đã giữ vững ý chí mạnh mẽ sau khi mất hết số tiền tiết kiệm trong năm đầu tiên. Không phải ai cũng làm được như cậu đâu! – Một người khác lên tiếng.
– Ý chí mạnh mẽ! – Arkad đáp lại với một nụ cười nhẹ nhàng. – Các bạn nghĩ rằng sức mạnh ý chí có thể giúp nâng một vật mà ngay cả lạc đà cũng không mang nổi sao? Theo tôi, ý chí mạnh mẽ chỉ đơn giản là kiên định theo đuổi mục tiêu công việc. Để làm được điều đó, khi tôi đặt ra một nhiệm vụ, tôi phải xem mình có khả năng hoàn thành nó hay không.
Chẳng hạn như, khi tôi đặt mục tiêu phải đến ba thành phố khác nhau trong một năm để tìm khách hàng, tôi nhất định phải làm như vậy. Nếu chỉ tìm được khách hàng ở hai nơi, tôi sẽ nỗ lực để nơi thứ ba cũng thành công, không thể tự nhủ rằng sẽ để sang năm. Tôi cũng không cho phép mình thay thế khách hàng ở thành phố thứ ba bằng việc mở rộng khách hàng ở hai thành phố đầu tiên. Không thể nói một đằng làm một nẻo. Khi đã đặt ra mục tiêu, tôi nhất định phải hoàn thành. Vì vậy, tôi rất thận trọng khi đặt mục tiêu, nhưng một khi đã có thì nhất quyết phải hoàn thành.

Một người bạn khác lên tiếng:
– Có thể những điều cậu nói là sự thật, nhưng nếu ai cũng làm như vậy thì liệu có đủ giàu có cho tất cả mọi người không?
– Ở đâu cũng có thể làm giàu và sự giàu có luôn đủ cho những người không ngừng nỗ lực. – Arkad đáp lại. – Nếu một người giàu xây nhà, thì vàng của anh ta không biến mất mà được chia sẻ cho người làm gạch, thợ xây, người bán nội thất… Sự giàu có phát triển theo những con đường kỳ bí, không ai tiên đoán được giới hạn của nó. Vì vậy, nếu mọi người làm việc nhiều hơn, sẽ tạo ra nhiều con đường để vàng chảy vào túi mình.
– Thời gian trôi nhanh và chúng tôi không còn trẻ nữa, nhưng vẫn chưa đạt được gì cho cuộc sống. Cậu có thể cho chúng tôi lời khuyên để trở nên giàu có như cậu không? – Một người bạn chân thành hỏi.
– Tôi khuyên các bạn học theo sự khôn ngoan của Algamish: “Hãy giữ lại cho mình một phần mười tổng số tiền kiếm được”. Nhớ điều này vào mỗi buổi sáng, buổi trưa và buổi tối trước khi ngủ. Phần giữ lại không dưới một phần mười và phải sắp xếp chi tiêu hợp lý để không vượt quá số tiền còn lại. Chẳng bao lâu, các bạn sẽ cảm thấy thú vị khi có tài sản riêng. Điều này sẽ khuyến khích các bạn kiếm tiền nhiều hơn và làm tài sản sinh sôi.
Các bạn cần tạo ra nguồn thu nhập dồi dào để bảo đảm cuộc sống tương lai. Hãy nhìn vào những người già và nhớ rằng một ngày nào đó, các bạn cũng sẽ già như họ. Hãy cẩn trọng khi đầu tư, đừng vì tham lam mà đầu tư vào những dự án lợi nhuận lớn bất thường, vì có thể mất hết tiền và hối tiếc sau này.
Để giàu có, các bạn phải sáng suốt lựa chọn và không bỏ lỡ cơ hội kiếm tiền. Hãy tham khảo ý kiến của những người khôn ngoan giàu kinh nghiệm, đặc biệt là những người quản lý tiền bạc hàng ngày. Nhờ họ chỉ dẫn để tránh sai lầm như tôi khi giao tiền cho Azmur mua trang sức, đá quý. Lợi nhuận nhỏ nhưng chắc chắn vẫn tốt hơn lợi nhuận lớn nhưng không an toàn.
Ngoài ra, hãy tận hưởng cuộc sống trong khả năng của mình, đừng quá keo kiệt hay tiết kiệm đến mức bủn xỉn. Dù có thể dành dụm nhiều hơn một phần mười, nhưng các bạn nên hài lòng với tỷ lệ này. Các bạn xứng đáng có mức sống tương xứng với thu nhập, đừng tiết kiệm đến mức bỏ qua những điều thú vị trong cuộc sống.
Những người bạn của Arkad lắng nghe chăm chú, sau đó cảm ơn và ra về. Tuy nhiên, không phải ai cũng có cảm xúc giống nhau. Một số người im lặng vì không hiểu được câu chuyện của Arkad. Số khác lại tức giận, cho rằng Arkad nên chia sẻ sự giàu có của mình với những bạn bè kém may mắn hơn.
Tuy nhiên, một số người bắt đầu nhận ra những điều mới mẻ từ cuộc trò chuyện này. Họ hiểu rằng Algamish quay lại cửa hiệu khắc chữ nhiều lần để quan sát Arkad – chàng thanh niên đang nỗ lực vươn lên từ nghèo khó. Khi Arkad tìm ra con đường thành công, anh sẽ có một vị trí xứng đáng chờ đợi. Không ai có thể làm thay Arkad điều này. Mỗi người phải tự mình hiểu và sẵn sàng nắm bắt cơ hội đến với mình.
Những người có suy nghĩ như vậy thường đến thăm Arkad và được ông đón tiếp niềm nở. Arkad sẵn sàng cho những lời khuyên khôn ngoan và hướng dẫn họ cách đầu tư tiền bạc một cách an toàn nhất để sinh lợi.
Bước ngoặt trong cuộc đời của những người này đến khi họ nhận ra rằng những lời khuyên và bài học giá trị trong kinh doanh đã từ Algamish truyền đến Arkad, và bây giờ, từ Arkad truyền đến họ.
Mytour trích đăng | Nguồn ảnh: Sưu tầm