Buzz
Nga đã tiết lộ những đoạn video cho thấy sức phá hủy đáng sợ của các hệ thống pháo phản lực phóng loạt (MLRS) TOS-1A khi tấn công vào các mục tiêu ở Ukraine. Các vụ nổ đã xảy ra gần Novomykhailivka và Lyman, đều thuộc vùng Donetsk ở Donbas. Video cho thấy sóng xung kích khổng lồ được tạo ra bởi đạn nhiệt áp (thermobaric) kèm theo nhiều vụ nổ xảy ra cùng lúc.
TOS-1A là một biến thể của hệ thống TOS-1 được phát triển từ cuối thời kỳ Chiến tranh lạnh và được thiết kế để tấn công các vị trí kiên cố của địch cũng như các đoàn xe bọc thép và vận tải trên địa hình mở. TOS-1 là một hệ thống pháo phản lực phóng loạt (MSLR) gồm bệ phóng BM-1 có 30 ống phóng 220 mm có thể phóng đầu đạn thermobaric, lắp trên khung gầm xe tăng T-72. Hệ thống TOS-1 có thể xả hết 30 quả rocket trong chỉ 15 giây. Biến thể TOS-1A tương tự TOS-1 nhưng có 24 ống phóng, tầm bắn cải tiến đến 10 km và nâng cấp về máy tính tính toán đạn đạo.
TOS-1 Buratino đã được sử dụng bởi quân đội Liên Xô trong cuộc chiến ở Afghanistan giai đoạn từ 1979 đến 1989. Phiên bản TOS-1A Solntsepyok đã tham gia trận chiến đầu tiên tại Iraq và được quân đội Iraq sử dụng trong chiến dịch tái chiếm thị trấn Jurf al-Sakhar từ tay ISIL vào tháng 10 năm 2014.
Điều khiến cho TOS-1 đáng sợ là loại tên lửa mang theo đầu đạn nhiệt áp, còn được gọi là đầu đạn nổ nhiên liệu-khí (FAE). Hỗn hợp nhiên liệu-khí này bao gồm nhiên liệu cháy như thuốc nổ đen và các chất oxi hóa thông thường như ethylene oxide và propylene oxide. Khi phát nổ, nó sử dụng khí oxy trong không khí xung quanh để tạo ra một vụ nổ nhiệt độ cực cao, với năng lượng của vụ nổ lớn hơn và tác động kéo dài hơn so với đầu đạn nổ thông thường. Do tính chất hút sạch không khí xung quanh, đầu đạn nhiệt áp còn được biết đến với cái tên 'bom chân không', tạo ra sự thay đổi đột ngột về áp suất.
Tên lửa mang đầu đạn nhiệt áp có 2 khối nổ riêng biệt. Khi tiến gần mục tiêu, khối nổ đầu tiên sẽ phát nổ, giải phóng nhiên liệu thường ở độ cao nhất định, tạo ra một đám mây nhiên liệu lớn. Khối nổ thứ hai sẽ kích nổ làm cháy đám mây nhiên liệu này.
Hiệu ứng đầu tiên của đầu đạn nhiệt áp là tạo ra sóng nổ áp suất cao trong một thời gian dài, tạo ra một môi trường gần như chân không. Áp suất tăng nhanh chóng, lên đến 427 lb/inch vuông (30 kg/cm2) có thể làm rách vỡ các vật liệu mềm như vỏ máy bay, bề mặt radar, hoặc làm tổn thương mô phổi của con người. Tường và các bề mặt bên trong khu vực tác động không che chắn sẽ phản xạ và gia tăng hiệu ứng rách vỡ này. Sức tàn phá đối với con người càng cao hơn trong các không gian hạn chế như hầm, đường hầm, hoặc bunker…
Hiệu ứng thứ hai là nhiệt độ cực cao, có thể lên đến 2500 - 3000 độ C, với ngọn lửa siêu nóng duy trì trong một khoảng thời gian dài trên một diện tích rộng lớn. Cơ chế tiêu diệt các mục tiêu sống của đầu đạn nhiệt áp bao gồm cả sóng nổ và hiệu ứng chân không làm vỡ phổi người trong khu vực ảnh hưởng. Nếu nhiên liệu cháy nhưng không nổ, những nạn nhân có thể bị bỏng nặng và tổn thương phổi nặng do hít phải khí nóng và nhiên liệu cháy. Người ở ngoại ô của vùng tác động cũng có thể gặp tổn thương nội tạng, như thủng màng phổi hoặc mù loà.
Tại sao Nga cần triển khai loại vũ khí tàn phá này tại Ukraine? TOS-1A cùng với đầu đạn nhiệt áp là loại vũ khí hủy diệt mạnh mẽ để tấn công các lực lượng đối phương ẩn nấp trong hầm, hang động. Các đơn vị Ukraina đang sử dụng các công trình phòng thủ và hệ thống hầm để bảo vệ tại Donbas, do đó, một loại vũ khí như TOS-1A sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phá vỡ các hệ thống phòng thủ chặt chẽ của đối phương.Mặc dù nhiều lời chỉ trích cho rằng việc Nga sử dụng TOS-1A là một tội ác chiến tranh, song thực tế, không có bất kỳ luật quốc tế nào cấm việc sử dụng vũ khí nhiệt áp, FAE hay bom chân không chống lại các mục tiêu quân sự trên chiến trường nói chung. Tuy nhiên, việc áp dụng loại vũ khí này vào dân thường thì bị nghiêm cấm theo Công ước về vũ khí thông thường (CCW) của Liên Hợp Quốc.Nguồn thông tin: The Drive; Military Watch Magazine
