Sức mạnh sau sự phát triển vượt bậc của GSM: Áp lực đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp 'kỳ lân' của tỷ phú

“Khi mới khởi đầu, để chuẩn bị cho một hoặc hai tỉnh thành có thể mất cả tháng, nhưng hiện tại, chỉ trong một tháng có thể mở rộng được 4-6 tỉnh, thành” – CEO toàn cầu của GSM, Nguyễn Văn Thanh chia sẻ

Vào ngày 14/4/2023, mạng xã hội tại Việt Nam bị phủ kín bởi sắc xanh cyan của một hãng taxi mới mang tên Xanh SM. Đó là ngày CTCP Di chuyển xanh và thông minh GSM chính thức ra mắt hãng Taxi hoàn toàn điện đầu tiên tại Việt Nam sau 1 tháng thử nghiệm trên các tuyến đường của Hà Nội.

GSM được thành lập bởi Chủ tịch Tập đoàn Vingroup Phạm Nhật Vượng chỉ trong một tháng rưỡi trước ngày ra mắt. Là một trong 3 cổ đông sáng lập, ông Vượng đã sử dụng 50,8 triệu cổ phiếu VIC của Vingroup để đầu tư cho GSM. Sau 2 lần tăng vốn, vốn điều lệ hiện tại của GSM vượt qua con số 5.947 tỷ đồng, trong đó Vingroup giữ 5%.

Nguyễn Văn Thanh – CEO toàn cầu của GSM sinh năm 1992. Anh từng làm Phó tổng giám đốc của VinBus, sau đó là Phó tổng giám đốc VinFast phụ trách xe máy điện, trước khi chuyển sang ‘startup’ của tỷ phú giàu nhất Việt Nam, với mục tiêu tạo ra một thương hiệu Việt Nam có tầm quốc tế trong lĩnh vực vận tải.

Chỉ trong vòng 8 tháng, Xanh SM đã thiết lập nhiều kỷ lục trong ngành vận tải hành khách, từ ô tô đến xe máy. Nhưng vào tháng cuối năm, ‘startup’ này vẫn kịp tung ra một ‘cú đấm’ mới trong lĩnh vực giao hàng.

Đầu tháng 12, GSM ra mắt Xanh Express - dịch vụ giao hàng bằng xe máy điện, triển khai ngay tại 5 tỉnh, thành phố đang thực hiện dịch vụ Xanh SM Bike là Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Bình Dương và Đồng Nai.

“Xanh Express đặt mục tiêu vào khách hàng C2C giao hàng ngay lập tức, sau đó là các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ.– Nguyễn Văn Thanh chia sẻ tại văn phòng trụ sở của GSM ở Long Biên (Hà Nội).

Theo CEO của GSM, lĩnh vực taxi có thể không đối mặt nhiều đối thủ lớn, nhưng lĩnh vực 2 bánh – bao gồm cả vận chuyển hành khách và giao hàng – lại cực kỳ cạnh tranh và nhạy cảm. Ít nhất có 5 doanh nghiệp lớn đang chiếm ưu thế trong lĩnh vực này và đa số là các doanh nghiệp nước ngoài, như Shopee, Grab, Ahamove, Be, Gojek.

Trong hoàn cảnh như vậy, lợi thế đầu tiên của XanhExpress là sử dụng thương hiệu của dịch vụ taxi Xanh SM cũng như chất lượng dịch vụ. Dịch vụ giao hàng không tốt cũng sẽ ảnh hưởng đến trải nghiệm của khách hàng và gây ảnh hưởng đến doanh thu của shop bán hàng, vì vậy việc chọn đối tác giao hàng không chỉ đơn giản là tìm kiếm một nhà cung cấp nào đó thông qua quảng cáo.

Lợi thế thứ 2 là đội ngũ tài xế xe máy của Xanh SM đã và đang là lực lượng ‘đáng gờm’ trên thị trường. Với kế hoạch mở rộng đội xe lên tới 90.000 chiếc, đội ngũ này không chỉ có sức mạnh về số lượng mà còn là đội ngũ được đào tạo chuyên nghiệp và có kinh nghiệm.

Lợi thế thứ 3 của Xanh Express là giá cả. Theo thông báo, giá cước giao hàng của Xanh Express là 14.000 đồng cho 2km đầu tiên, từ km tiếp theo giá cước là 5.000 đồng/km. Mức giá này tương đương, thậm chí thấp hơn một chút so với các ứng dụng giao hàng khác trên thị trường.

Ngoài ra, đơn vị này cũng tuyên bố chính sách bồi hoàn cho tài xế khi gặp phải 'bom hàng'.

“Tôi tin rằng khách hàng sẽ ủng hộ một dịch vụ giao hàng có khả năng bảo vệ tài xế đầy đủ. Theo ước tính của chúng tôi, số lượng người 'bom hàng' chiếm dưới 1% tổng số người sử dụng dịch vụ hàng ngày. Vì vậy, đây không phải là một vấn đề mà chúng tôi cần lo lắng. Quan trọng hơn, chúng tôi cho rằng cần phải tạo ra một tiền đề về văn hóa giao hàng hợp lý” – Nguyễn Văn Thanh nhấn mạnh.

Thực tế, việc giao hàng đã trở thành điều bất ngờ với thị trường, nhưng theo CEO của Xanh SM, từ khi thành lập công ty, họ đã xác định rõ các bước triển khai dịch vụ.

“Chúng tôi đang tiến nhanh hơn nhiều so với kế hoạch ban đầu” – Nguyễn Văn Thanh phát biểu.

Khi những chiếc xe màu xanh cyan xuất hiện, với chính sách tuyển dụng tài xế khắt khe, thu nhập và chế độ phúc lợi vượt trội, quy định bảo quản xe nghiêm ngặt... đã trở thành chủ đề gây tranh cãi. Và không lạ khi rất nhiều nghi ngờ được đặt ra về GSM: liệu họ sẽ phải chi tiêu bao nhiêu để cạnh tranh với Grab, liệu đó chỉ là cách để tiêu thụ xe cho VinFast…?

“Kể từ khi thành lập, GSM đã phải đối mặt với nhiều tin đồn. Đối với nghi ngờ về việc tiêu thụ xe cho VinFast, hãy nhìn ra thế giới và xem họ đang làm gì?” – Nguyễn Văn Thanh đặt câu hỏi.

Theo CEO GSM, mô hình liên kết hoặc đầu tư vào các startup chạy dịch vụ giao hàng là phổ biến, ví dụ như Ola ở Ấn Độ. Quan trọng hơn, liệu triển vọng của lĩnh vực này có lớn không.

“Hiện tại, các startup còn tồn tại trong lĩnh vực này đều có giá trị tỷ đô. Uber gần 130 tỷ đô, Grab 13 tỷ USD, Kakao Mobility trước IPO định giá 6 tỷ đô. Ola hơn 8 tỷ đô. Đó là câu trả lời cho việc có tiềm năng không. Vì tiềm năng, đây là điều đáng làm, không phải là để tiêu thụ xe cho VinFast” – Nguyễn Văn Thanh nhấn mạnh.

Điều đáng kinh ngạc, ứng dụng Taxi Xanh SM đã đạt 100.000 lượt tải trong ngày đầu ra mắt và hiện đã có triệu lượt tải về từ cả CH Play và App Store. Luôn dẫn đầu bảng xếp hạng ứng dụng di động trong danh mục Du lịch, và luôn nằm trong top bảng xếp hạng ứng dụng miễn phí trên iOS. Chỉ mất 38 ngày để hiện thực hóa một dự án nghìn tỷ, 51 ngày để tuyển dụng 1.700 nhân viên tại 2 thành phố lớn nhất Việt Nam.

Chính 4 tháng sau khi khai trương dịch vụ taxi, GSM tiếp tục ra mắt Xanh SM Bike - Đây là dịch vụ xe ôm công nghệ thuần điện đầu tiên tại Việt Nam.

Sau hơn 7 tháng hoạt động, GSM đã có tới 30.000 nhân sự, trong đó hơn 14.000 người là tài xế taxi. Dự kiến, đội xe sẽ đạt mốc 30.000 ô tô điện và 60.000 xe máy điện trong vài tháng tới.

Số lượng xe và tài xế của GSM hiện đã ngang hoặc nhiều hơn so với các doanh nghiệp taxi truyền thống. Ví dụ, Mai Linh, một trong những hãng taxi lớn nhất Việt Nam, tính đến hết năm 2022, Mai Linh có hơn 13.000 xe và gần 17.000 nhân sự, trong đó có gần 15.000 tài xế. Mai Linh hiện đã mở rộng ra 26 tỉnh thành và mới mở rạp ở thủ đô Viên Chăn, Lào vào tháng 11 năm 2023, dự kiến trong năm 2024, GSM sẽ mở rộng sang các quốc gia khác trong khu vực.

“Chúng tôi không đi một mình, mà đi cùng với một hệ sinh thái có nhiều đối tác và những người có chung chí hướng” - CEO Nguyễn Văn Thanh nói.

“Lí do chính mà chúng tôi có thể phát triển nhanh như vậy là do tinh thần sáng tạo từ các nhà sáng lập. Chủ tịch Phạm Nhật Vượng là một người làm việc rất quyết liệt và nhanh nhẹn. Tinh thần này đã lan tỏa xuống đội ngũ sáng lập ban đầu, khiến chúng tôi nhất quán rằng: Nếu làm thì làm cho đến cùng, làm lớn, làm thành công và làm nhanh để chứng minh rằng thị trường cần sản phẩm của chúng tôi” - CEO Nguyễn Văn Thanh nói.

Những người không quen với phong cách này có thể sẽ gặp khó khăn vì mọi việc diễn ra quá nhanh và liên tục, nhân sự không có nhiều thời gian để thích nghi. Nhưng nhờ uy tín của Chủ tịch và các nhà sáng lập, GSM đã nhanh chóng thu hút được những nhân sự tài năng và quyết đoán.

Cách làm của GSM để tiến nhanh là chia nhỏ từng phần và nhân bản chúng. Sau khi hoàn thành một công việc một hoặc hai lần, GSM có thể đóng gói quy trình, tiêu chuẩn và cách thức tuyển dụng tài xế. Sau đó, họ ủy quyền cho các khu vực, nhân bản ra vài bộ máy để tự chạy và chạy rất nhanh. Do đó, thay vì chỉ mục tiêu 5, 6 tỉnh thành tại Việt Nam trong năm nay, GSM đã mở rộng đến 30 địa phương.

“Trước kia, chỉ có 1 nhóm làm việc nên chỉ mở được 6 tỉnh, thành. Nhưng hiện tại, chúng tôi có 5 nhóm nên việc mở rộng ra 30 tỉnh, thành cũng không còn là khó khăn” – Thanh chia sẻ.

Bên cạnh đó, GSM đang nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng, Chính phủ và các địa phương. Theo Thanh, sự ủng hộ này đến từ việc GSM mang lại lợi ích cho cộng đồng và người dân thông qua việc thúc đẩy du lịch, đóng góp vào ngân sách, sử dụng lao động địa phương và GSM còn thực hiện chính sách của chính phủ về Net Zero.

Mô hình hoạt động của GSM đang chứng minh được hiệu quả khi doanh thu trên mỗi xe liên tục tăng sau mỗi tháng.

Một điều không thể phủ nhận, chất lượng dịch vụ thực sự là điểm khác biệt mà GSM đã tạo ra trên thị trường.

Trước khi đón khách, tài xế thường gọi điện thoại thông báo: “Xin chào, tôi là tài xế XanhSM. Tôi đang trên đường đến đón bạn, xin vui lòng chờ một vài phút”. Lần đầu tiên khách hàng Việt Nam được trải nghiệm sự cẩn trọng của tài xế trước khi mời lên xe. Không còn gặp phải những tình huống khó chịu khi phải đi từ xa đến nơi đón.

Tuy nhiên, là một startup chưa đầy một năm, khi phát triển với tốc độ như vậy, GSM không tránh khỏi những hạn chế. Nguyễn Văn Thanh cho biết, khó khăn đầu tiên là GSM chưa thể đáp ứng được mong đợi của tất cả người dùng, đặc biệt là về số lượng xe trong giờ cao điểm, đặc biệt là ở các thành phố lớn.

Một số tài xế phản ánh rằng thu nhập từ Xanh SM không đạt như mong đợi. Nguyễn Văn Thanh nói rằng, thu nhập của tài xế Xanh SM bao gồm lương cơ bản và phần thưởng từ doanh thu. Xanh SM cung cấp một khoản hỗ trợ lương cho tài xế trong 6 tháng đầu tiên, sau đó chỉ có lương cơ bản và thưởng doanh thu. Tài xế có hoàn toàn quyền quyết định thu nhập của mình thông qua thưởng doanh thu.

“Nhìn vào con số 30.000 nhân sự của Xanh SM, tôi nghĩ rằng Việt Nam hiếm có một tổ chức nào trong vòng khoảng 7 tháng mà có số lượng nhân viên nhiều như vậy, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế hiện tại.” – Nguyễn Văn Thanh chia sẻ.

CEO cũng thừa nhận rằng, khi tăng tốc với tốc độ nhanh, dù đã thực hiện mọi điều cẩn thận, vẫn sẽ có những sự cố không thể tránh khỏi đảm bảo 100% chất lượng dịch vụ.

“GSM chỉ có thể nỗ lực đảm bảo làm tốt nhất có thể” - Nguyễn Văn Thanh nhấn mạnh.

“Chúng tôi là đối tác chiến lược của Vingroup, VinFast, Vinhomes và Vinpearl” – CEO GSM nói –“Khi trở thành đối tác chiến lược, chúng tôi và họ cùng tận dụng những dịch vụ mà mỗi bên có thể cung cấp, tạo ra sự cộng tác đồng đều, không có sự ưu tiên hay ưu đãi đặc biệt.”

Tuy nhiên, rõ ràng, việc là đối tác và có cùng Chủ tịch HĐQT với Vingroup - Tập đoàn tư nhân hàng đầu Việt Nam, đã giúp GSM có sự hỗ trợ mạnh mẽ về nguồn lực.

Dù đi kèm với đó là áp lực không nhỏ.

Nguyễn Văn Thanh chia sẻ: “Chúng tôi thường nói đùa rằng các startup cố gắng để trở thành kỳ lân trong khi chúng tôi sinh ra đã là kỳ lân, vì thế bài toán của chúng tôi phải lớn hơn rất nhiều và tốc độ cũng phải nhanh hơn nhiều lần”.

Với sự phát triển nhanh chóng của công ty như vậy, yêu cầu đối với những thành viên trong đội ngũ ban đầu cũng phải tăng tốc để đảm bảo rằng họ có thể quản lý được công ty, nếu không sẽ buộc công ty phải tìm kiếm những người có năng lực hơn để thay thế.

Ngoài ra, ngay từ khi công bố thành lập, GSM đã thu hút sự chú ý lớn từ phương tiện truyền thông, điều này vừa là cơ hội vừa là áp lực. Điều này là cơ hội vì GSM không cần phải chi tiêu nhiều tiền cho quảng cáo để quảng bá thương hiệu. Nhưng cũng là áp lực vì công ty sẽ được theo dõi nhiều hơn so với các startup khác, yêu cầu phải cẩn thận hơn trong mọi việc.

Trước khi GSM xuất hiện, thị trường taxi ở Việt Nam đã có hơn 200 hãng hoạt động. Trong số đó, Vinasun và Mai Linh là hai hãng taxi truyền thống lớn nhất. Sau đó là sự gia nhập của các dịch vụ gọi xe công nghệ như Grab, Gojek, Be...

Theo báo cáo của công ty nghiên cứu thị trường Mordor Intelligence, thị trường taxi và dịch vụ gọi xe công nghệ ở Việt Nam đã đạt giá trị 0,96 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến ​​đạt 2,61 tỷ USD vào năm 2028, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm (CAGR) là 22,1% trong giai đoạn dự báo.

Trong đó, thị trường taxi truyền thống đã đạt giá trị 0,41 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến ​​đạt 0,79 tỷ USD vào năm 2028, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm (CAGR) là 10,25% trong giai đoạn dự báo.

Thị trường dịch vụ gọi xe công nghệ đã đạt giá trị 0,55 tỷ USD vào năm 2023 và dự kiến đạt 1,82 tỷ USD vào năm 2028, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm (CAGR) là 32,60% trong giai đoạn dự báo.

CEO của GSM nhận định rằng thị trường taxi vẫn còn nhiều triển vọng, với tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực, sẽ thu hút thêm một lượng người dùng mới.

Ngoài ra, chỉ có khoảng 23 xe ô tô trên mỗi 1000 người ở Việt Nam. Tỷ lệ này cao gấp đôi, đôi ba, thậm chí năm lần so với các nước láng giềng. Theo CEO của GSM, số lượng người sử dụng xe sẽ tăng lên trong tương lai, điều này đồng nghĩa với việc nhu cầu đi xe ô tô cũng sẽ tăng lên.

“Từ năm 2018 (khi ứng dụng Be ra mắt), thị trường taxi ở Việt Nam chưa chứng kiến sự xuất hiện đáng chú ý nào thêm” - Nguyễn Văn Thanh nhận định.

Thị trường vẫn phân mảnh giữa taxi công nghệ và taxi truyền thống. Trong vòng 5 năm, có đủ thời gian cho thị trường xuất hiện những điều mới mẻ, và theo Nguyễn Văn Thanh, sự ra đời của GSM phản ánh xu hướng toàn cầu và cam kết của Việt Nam về mục tiêu Net Zero vào năm 2050.

Mô hình của GSM thực ra không khác gì mô hình taxi truyền thống về mặt vận hành, chỉ khác biệt ở 3 yếu tố: Phương tiện - Công nghệ - Dịch vụ.

Về phương tiện, GSM sử dụng xe VinFast hiện đại, thông minh và hoàn toàn là xe điện, mang lại trải nghiệm vượt trội như không gây tiếng ồn, không mùi khói, không bụi.

Yếu tố thứ hai là công nghệ. Người dùng có thể đặt xe qua số tổng đài của hãng, đặt xe tại các điểm đỗ taxi hoặc qua ứng dụng thông minh của hãng.

Cuối cùng là dịch vụ, GSM cam kết kiểm soát chất lượng dịch vụ tốt nhất thông qua đội ngũ tài xế được đào tạo chuyên nghiệp, lịch sự và yêu nghề.

Với những điểm độc đáo đó, Nguyễn Văn Thanh khẳng định XanhSM là một trong những hãng có tỷ lệ khách hàng quay trở lại sử dụng cao nhất trong ngành.

'Chúng tôi không xem các hãng taxi truyền thống hoặc taxi công nghệ khác là đối thủ mà coi họ là đối tác, cùng thúc đẩy cho cuộc cách mạng xanh tiến triển và nâng cao tiêu chuẩn của ngành' - Thanh nói.

Theo đó, GSM tập trung vào các chiến lược phát triển bền vững có trách nhiệm với cộng đồng, bao gồm đào tạo đội ngũ tài xế trở thành đại sứ Xanh để thay đổi diện mạo giao thông, cung cấp dịch vụ Xanh và Văn minh cho khách hàng; Thực hiện phong cách sống Xanh, tiết kiệm nhiên liệu (chuyển từ xăng sang điện) và tối ưu hóa hiệu suất hàng ngày, giảm số km trống để di chuyển trên đường phục vụ nhu cầu thực sự, tránh lãng phí.

Sự xuất hiện của GSM đã góp phần giảm 1,4 triệu kg CO2 thải trực tiếp vào môi trường, tương đương với việc trồng hơn 600.000 cây xanh, gần 200ha rừng. Công ty cũng khởi xướng và đồng sáng lập Quỹ vì Tương lai Xanh cùng với Tập đoàn Vingroup.

Bài viết: Huyền Trang

Ảnh: Việt Hùng, GSM

Thiết kế: Hương Xuân