1. Suy giảm canxi máu là gì?
Suy giảm canxi máu là tình trạng xảy ra khi cơ thể thiếu canxi do hấp thu kém hoặc cung cấp không đủ.
Canxi đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sống của con người
Những nhóm người sau thường bị thiếu hụt canxi và có nguy cơ bị suy giảm canxi máu cấp tính:
-
Thiếu vitamin D, bị cắt bỏ phần ruột, sử dụng nhiều thuốc lợi tiểu hoặc mắc phải hội chứng giảm hấp thu canxi mãn tính dẫn đến kém hấp thu canxi.
-
Người bị tăng phosphat máu, giảm albumin máu, sử dụng kháng sinh nhóm aminosid,…
-
Người bị rối loạn nội tiết: tăng tiết calcitonin, suy tuyến cận giáp trạng,…
Canxi tham gia vào rất nhiều quá trình và hoạt động sống của cơ thể, điển hình là vai trò dẫn truyền thần kinh, hoạt động co cơ, giải phóng hormone và đông máu. Do đó, thiếu hụt canxi ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, tùy thuộc vào mức độ thiếu hụt mà sức khỏe sẽ bị đe dọa khác nhau.
Tình trạng suy giảm canxi máu cấp tính thường đi kèm với một loạt vấn đề sức khỏe có thể đe dọa tính mạng người bệnh hoặc gây ra những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Sự suy giảm canxi máu ảnh hưởng đến hoạt động co cơ của chân
2. Bác sĩ tư vấn: Làm gì khi bị suy giảm canxi máu?
Để cấp cứu thành công bệnh nhân suy giảm canxi máu, cần nhận biết chính xác dấu hiệu và thực hiện các bước điều trị đúng đắn như sau:
2.1. Nhận biết bệnh nhân suy giảm canxi máu
Biểu hiện của việc hạ canxi máu khá đặc trưng:
Triệu chứng ban đầu
Ban đầu, bệnh nhân sẽ bị tê môi, lưỡi và các ngón tay, ngón chân, khiến họ không thể nói chuyện hay thực hiện các hoạt động bình thường. Sau đó, sẽ có hiện tượng co thắt các cơ tay, được gọi là 'bàn tay co quắp' khiến các ngón tay không thể mở ra được. Nếu hiện tượng co thắt này xảy ra ở chân, sẽ gây ra hiện tượng ‘dầu bàn đạp”, khiến bàn chân duỗi ra như trong tư thế đạp xe.
Triệu chứng phát triển
Sau khi triệu chứng ở tay chân xuất hiện, hạ canxi máu sẽ gây co thắt các vùng cơ mặt và toàn thân, gây đau đớn nghiêm trọng. Nếu các cơ hô hấp bị ảnh hưởng, bệnh nhân sẽ bị khó thở, nghiêm trọng hơn là có thể xảy ra co giật toàn thân hoặc khu trú.
Các biểu hiện của hạ canxi máu sau kích thích
Ở những người có nguy cơ hạ canxi máu, thường xảy ra khi có kích thích quá mức như cãi nhau, buồn bã, mệt mỏi, sốt, tức giận, căng thẳng,...
Hạ canxi máu thường xảy ra khi bị kích thích quá mức
Khi gặp những triệu chứng này, đặc biệt là ở những người có tiền sử hạ canxi máu, cần sơ cứu ngay lập tức.
2.2. Sơ cứu bệnh nhân bị hạ canxi máu
Sơ cứu đúng và kịp thời sẽ giúp bệnh nhân hạ canxi máu phục hồi sức khỏe, giảm nguy cơ biến chứng sức khỏe. Thực hiện sơ cứu như sau:
-
Đỡ người bệnh, để bệnh nhân giữ bình tĩnh, dưa vào nơi thoáng mát để nghỉ ngơi và ổn định tâm trạng.
-
Vỗ nhẹ vào hai bên má người bệnh để giữ cho bệnh nhân tỉnh táo, tránh ngất lịm. Nếu bệnh nhân đã ngất, cần giữ ấn huyệt nhân trung (huyệt nằm giữa mũi và miệng) để người bệnh tỉnh lại.
-
Bổ sung canxi cho bệnh nhân bằng dạng sủi, nên kiểm tra đồ đạc của người bệnh vì người hạ canxi thường cần bổ sung canxi hàng ngày. Pha viên canxi sủi vào cốc nước, đợi thuốc tan hết rồi đưa bệnh nhân uống, trong trường hợp xuất hiện tình trạng cứng hàm, cần dùng thìa bón vào miệng người bệnh. Nếu bệnh nhân ở tình trạng lơ mơ, vỗ vào hai bên má để người bệnh tỉnh lại và cho uống thuốc.
Nếu không bổ sung canxi kịp thời, bệnh nhân hạ canxi máu có thể nguy hiểm đến tính mạng do cơ co thắt không được kiểm soát. Nếu người bệnh không mang theo thuốc hoặc viên uống sủi bổ sung canxi, cần liên hệ và đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Cần thông báo cho bác sĩ về tình trạng của người bệnh để chuẩn bị và bổ sung canxi sớm nhất có thể.
Bổ sung canxi dưới dạng viên sủi cho bệnh nhân hạ canxi máu
3. Phương pháp phòng ngừa hạ canxi máu
Đối với những người thiếu canxi, đặc biệt là người cao tuổi, phụ nữ mang thai hoặc có chế độ ăn ít canxi, cần phải điều trị bằng cách bổ sung canxi. Điều trị thiếu canxi không phức tạp, chủ yếu là bổ sung canxi qua thực phẩm hỗ trợ và thực phẩm tự nhiên, tuy nhiên các chuyên gia khuyên rằng không nên tự mua thuốc bổ sung canxi.
Bác sĩ cần phải chẩn đoán tình trạng sức khỏe và mức độ thiếu hụt canxi để bổ sung phù hợp. Các loại canxi bổ sung thường được khuyến cáo bao gồm canxi citrate, canxi carbonate hay canxi photphat. Ngoài ra, cần bổ sung canxi thông qua các thực phẩm tự nhiên trong chế độ ăn hàng ngày như sữa tươi, sữa chua và các sản phẩm từ sữa khác, rau xanh sậm màu, ngũ cốc, cá hồi, nước cam, trứng,…
Ngoài ra, tiếp xúc với ánh sáng mặt trời (áng sáng trước 9 giờ sáng là tốt nhất) sẽ giúp bổ sung Vitamin D cần thiết cho cơ thể, ngăn ngừa hạ canxi máu. Các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, đồ uống có cồn cũng sẽ cản trở cơ thể hấp thu canxi nên cần hạn chế.
Bổ sung canxi để ngăn ngừa tình trạng hạ canxi máu
Đối với những người có nguy cơ hạ canxi máu tiềm tàng, ngoài việc điều trị và bổ sung canxi một cách tích cực, cần tránh các kích thích từ bên ngoài vì chúng có thể gây ra các cơn hạ canxi máu cấp tính nguy hiểm. Người thân của bệnh nhân cũng cần nắm rõ về bệnh để có thể sơ cứu hiệu quả khi người bệnh có dấu hiệu hạ canxi máu, điều này rất quan trọng để phòng ngừa biến chứng và bảo vệ sức khỏe của người bệnh.