Buzz
Ngày 9/3/2023 Sẽ Mãi Là Ngày Định Mệnh Của Ngân Hàng Silicon Valley, Khi Chỉ Trong Vòng Một Ngày, Khách Hàng Đã Đến Rút Tổng Cộng 42 Tỷ USD, Khoản Tiền Gửi Của Họ Ở Ngân Hàng Này.Màn Rút Tiền Hàng Loạt Ấy Khiến Thanh Khoản Của SVB Vỡ Hoàn Toàn. Việc SVB Tuyên Bố Không Còn Khả Năng Thanh Khoản Biến Ngân Hàng Này Trở Thành Định Chế Tài Chính Lớn Nhất Sụp Đổ Kể Từ Sau Khủng Hoảng Kinh Tế Năm 2008.
Trái với những dự báo lạc quan, thị trường chứng khoán đang trải qua những biến động không lường trước. Cảnh báo mới đây từ các ngân hàng địa phương tại Mỹ đã khiến nhiều nhà đầu tư phải cảnh giác. Không chỉ có SVB, mà ngay cả các tên tuổi lớn như Signature Bank cũng đang phải đối mặt với áp lực từ cơ quan quản lý tài chính.Ngày 20/3, thế giới tài chính tiếp tục chứng kiến sự cứu vãn cho Credit Suisse thông qua thương vụ mua lại. Đây là một bước đi quan trọng nhằm ngăn chặn nguy cơ suy thoái toàn cầu. Hành động này cũng gửi đi thông điệp vững chắc về sự ổn định của hệ thống tài chính.
Tình hình của Silicon Valley Bank khiến nhiều người phải tự hỏi, làm thế nào một ngân hàng có quy mô nhỏ có thể tạo ra tác động lan truyền khắp toàn cầu. Điều này nhắc chúng ta về nguyên lý cơ bản: mọi khả năng xấu nhất có thể xảy ra. Bắt đầu từ một vị trí khá ổn định, SVB từng được xem là một trong những ngân hàng thương mại hàng đầu tại Mỹ. Với danh sách khách hàng đa dạng, họ là điểm đến tin cậy của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ. Có thể kể đến các tên tuổi lớn như Airbnb, Cisco, hay Pinterest, đều từng là đối tác của SVB.Thời kỳ từ 2020 đến hết năm 2021 được xem là thời điểm hoàng kim của ngành công nghệ, khi nhu cầu sử dụng các sản phẩm công nghệ tăng cao. Điều này đã đem lại cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực này. Đồng thời, với lãi suất cho vay thấp từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, việc mở rộng kinh doanh trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
SVB đã đóng một vai trò quan trọng trong việc cung cấp vốn cho các doanh nghiệp trong ngành công nghệ, giúp chúng phát triển mạnh mẽ hơn.Về cách hoạt động của SVB, không chỉ là nơi gửi tiền của khách hàng mà còn là nơi họ tìm kiếm cơ hội đầu tư và sinh lời từ tiền gửi của họ. Họ có thể cho vay hoặc đầu tư lại tiền này để tạo ra lợi nhuận.
Đến giữa năm 2022, tình hình trở nên tồi tệ khi lạm phát tại Mỹ leo thang, đạt mức cao nhất vào tháng 6/2022. Điều này khiến giá trị của trái phiếu giảm sút. Tính đến cuối năm 2022, SVB nắm giữ một lượng lớn trái phiếu chính phủ, tạo ra áp lực về thanh khoản.
Đầu năm 2023, để đối phó với tình trạng rút tiền, SVB buộc phải bán hết trái phiếu trước đáo hạn, ghi nhận lỗ 1.8 tỷ USD. Ngày 8/3/2023, họ tiếp tục bán khoản đầu tư trị giá 21 tỷ USD và bổ sung vốn bằng việc bán cổ phiếu.Sau đó, các giám đốc quỹ đầu tư mạo hiểm liên tục khuyên nhà đầu tư rút tiền khỏi SVB, tạo ra sự hoảng loạn trên thị trường khi được lan truyền mạnh mẽ trên Twitter.Như một hậu quả không thể tránh khỏi, vào buổi sáng ngày 9/3, việc rút tiền của khách hàng SVB đã gây ra sự cố nghiêm trọng, làm sập hệ thống máy chủ của ngân hàng và làm thâm hụt 958 triệu USD. Giá cổ phiếu SVB rơi tự do từ 267.83 USD vào ngày 8/3 xuống chỉ còn 106.04 USD vào ngày 9/3, trước khi bị ngừng giao dịch vào ngày 10/3.Đồng thời, vào ngày 10/3, chính phủ Mỹ đã phải can thiệp, đưa SVB vào sự quản lý của FDIC. Tiền gửi của khách hàng đặt dưới sự kiểm soát chặt chẽ, khiến nhiều người lo ngại. Đa phần các khoản tiền gửi vượt quá giới hạn bảo hiểm của FDIC, gây ra nhiều bất an trong cộng đồng người gửi tiền.
Tóm lại, cơn bão đổ bộ vào SVB là kết quả tổng hợp của nhiều yếu tố tiêu cực, gây ra sự sụp đổ của ngân hàng.
Những vấn đề tại Credit Suisse không phải là do SVB sụp đổ trực tiếp, mặc dù có phần ảnh hưởng. Thực ra, tình trạng hiện tại của Credit Suisse là kết quả của các quyết định sai lầm của lãnh đạo ngân hàng trong suốt 15 năm qua, từ sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008 đến năm 2023.Trong thời gian đó, mảng đầu tư của Credit Suisse liên tục gặp phải các vấn đề, bao gồm các scandal về rửa tiền ở Bulgaria và tham nhũng ở Mozambique, cũng như việc đầu tư vào các quỹ của Lex Greensill và Archegos Capital Investment của Bill Hwang.Từ tháng 10/2022, đã có những đồn đoán về việc Credit Suisse sẽ phá sản. Điều này đã dẫn đến việc nhận cứu trợ trị giá 111 tỷ Franc Thụy Sĩ. Tuy nhiên, vào tháng 3/2023, sự cố tại SVB đã làm giảm chỉ số S&P Banks 22% chỉ trong 2 tuần, khiến cổ phiếu của các ngân hàng quốc tế sụp đổ.
Lời bình luận từ chủ tịch của ngân hàng quốc gia Saudi Arabia, ông Ammar Al Khudairy, người sở hữu 10% cổ phần của Credit Suisse, đã gây ra làn sóng hoảng loạn mới trên thị trường. Cổ phiếu của Credit Suisse giảm giá 31% chỉ trong ngày 15/3, khiến thị trường rơi vào tình trạng lo ngại. Lãnh đạo Credit Suisse nhận ra họ đang đối mặt với một quả bom nổ chậm khi trái phiếu trở thành chứng khoán rủi ro.Sau nhiều cuộc đàm phán, vào ngày 20/3, UBS đã chấp nhận sáp nhập với Credit Suisse với giá 3,2 tỷ USD trong một thương vụ được gọi là “màn cứu trợ khẩn cấp”. Sự hợp nhất của hai ngân hàng đầu tư lớn nhất Thụy Sỹ có thể tạo ra nguy cơ về cạnh tranh trong tương lai.Hiện vẫn còn quá sớm để kết luận liệu ngành ngân hàng toàn cầu đã cách ly hoàn toàn khỏi cơn bão hay chưa. Điều này diễn ra trong bối cảnh FED đang có dấu hiệu muốn tăng lãi suất lên 5%, thậm chí có thể đạt đến 5.5% trong năm nay.
Quay về với Silicon Valley Bank. Có lẽ mọi người nghĩ rằng mọi thứ đều nằm ngoài tầm kiểm soát của ngân hàng. Nhưng thực sự không phải như vậy. Tình hình ở SVB đã phản ánh đầy đủ nhược điểm của hệ thống ngân hàng Mỹ. Nếu không có sự rối ren trên thị trường và không có sự hoảng loạn từ phía nhà đầu tư, thì SVB vẫn có khả năng duy trì thanh khoản nếu mọi người kiên nhẫn chờ đợi.Câu chuyện quan trọng ở đây là những biện pháp mà CEO SVB, ông Gregory Becker, đã thực hiện trong quá khứ để giảm bớt sự hạn chế từ phía chính phủ Mỹ, tạo điều kiện kinh doanh linh hoạt hơn.Sau cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008, Đạo luật Dodd-Frank được Mỹ áp dụng, yêu cầu các ngân hàng có hơn 50 tỷ USD phải tuân thủ các quy định mới, bao gồm việc phát triển kế hoạch để xử lý tiền gửi của khách hàng trong trường hợp xảy ra sự mất thanh khoản. Tuy nhiên, nhờ vào những nỗ lực của Becker và các nhà hoạt động lập pháp khác, từ năm 2018 và 2019, cả Quốc hội lẫn các cơ quan quản lý liên bang của Mỹ đã nới lỏng các quy định, đặc biệt là đối với các ngân hàng nắm giữ khối tài sản từ 100 đến 250 tỷ USD.Từ đó đến nay, SVB hoạt động mà không có kế hoạch dự phòng, cho đến gần ngày xảy ra sự kiện rút tiền hàng loạt vào ngày 9/3, họ mới bắt đầu bán cổ phiếu để đảm bảo thanh khoản. Nhưng việc bán cổ phiếu lại chỉ làm thêm mất lòng tin vào thị trường, vì SVB đang lao xuống đáy vực một cách vội vã.
Do không có kế hoạch dự phòng trong trường hợp mất thanh khoản, các nhà quản lý tại FDIC cũng phải tìm cách vận hành ngân hàng này theo cách thử và sai kể từ ngày 10/3.Sự sụp đổ của SVB gây ra một vấn đề đạo đức trong kinh doanh. Nhiều người sẽ kết luận rằng, việc người gửi tiền có khả năng rút tiền và việc ngăn chặn điều đó của các nhà quản lý sẽ tốt hơn nếu loại bỏ trần bảo hiểm tiền gửi và thu phí bảo hiểm tiền gửi từ các ngân hàng. Tuy nhiên, nếu có đủ vốn và một kế hoạch rõ ràng, thì người gửi tiền không bao giờ phải hoảng loạn như ngày 9/3.
Nếu phải thu đủ bảo hiểm tiền gửi, có khi điều đó lại có thể dẫn đến hậu quả ngược lại khi các ngân hàng sẽ tìm cách đầu tư một cách liều lĩnh hơn, sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao để tăng lợi nhuận hứa hẹn với khách gửi tiền. Ngược lại, người dân hoặc nhà đầu tư thấy lãi suất cao thì dễ bị cuốn hút, nhưng lại không có lý do cụ thể để rời bỏ ngân hàng vì sự liều lĩnh trong quá trình đầu tư.Về phần FED, sau khi chứng kiến SVB sụp đổ do tốc độ tăng lãi suất chóng mặt, chẳng kém gì những năm 1980 - 1982, họ đang đứng trước quyết định phải giảm lãi suất, lo ngại rằng con số này có thể khiến nhiều ngân hàng khác gặp nguy hiểm tương tự. Các nhà đầu tư tuần trước từng đặt ra dự đoán rằng lãi suất của FED sẽ chạm ngưỡng 5.5% trong năm nay, và kỳ vọng rằng trong vòng 6 tháng tiếp theo, lãi suất sẽ giảm dần. Tuy nhiên, điều này luôn tiềm ẩn nguy cơ về sự gia tăng của tỷ lệ lạm phát. Đây chính là lý do khiến FED đã liên tục tăng lãi suất trong vòng 1 năm trở lại đây.
