Tác động của di cư đối với nền kinh tế

Trên thế giới hiện đại hóa toàn cầu ngày nay, con người liên tục di chuyển và di cư với quy mô lớn, có thể nhận thấy qua những tác động của toàn cầu hóa và hội nhập. Thị trường toàn cầu ảnh hưởng sâu rộng đến quá trình diễn ra ở thị trường quốc gia. Những tác động tích cực của những xu hướng này hiếm khi được nhấn mạnh. Vì vậy, bài viết này sẽ cùng thảo luận về các tác động tích cực của di cư đối với nền kinh tế của cả nước đi và nước đến.

Tác động kinh tế của di cư đối với cả nước đi và nước đến

Di cư là một hiện tượng quan trọng được hình thành và tác động bởi các lực lượng lao động mạnh mẽ và sự chuyển đổi kinh tế. Di cư không phải là điều mới và đã tồn tại suốt lịch sử nhân loại. Trong nhiều thế kỷ, một số lượng lớn dân cư đã di chuyển ra khỏi nơi cư trú của họ. Theo Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM), người di cư là những người rời khỏi nơi cư trú thường xuyên của họ, bất kể có xảy ra trong nước hay vượt quốc gia, tạm thời hay vĩnh viễn và vì nhiều lý do khác nhau. Báo cáo của IOM năm 2023 cho biết số lượng người di cư quốc tế ước tính hiện nay là khoảng 281 triệu người, tương đương với 3,6% dân số toàn cầu.

Hơn 90% dân số di cư trên thế giới rời quê hương một cách tự nguyện chủ yếu vì lý do kinh tế (“những người di cư kinh tế” quyết định rời khỏi quê hương để tìm kiếm việc làm). 10% còn lại là người tị nạn và người xin tị nạn đã bỏ trốn sang các nước khác để tránh xung đột và áp bức.

Di cư quốc tế không thể tránh khỏi những thách thức nghiêm trọng, gây áp lực lớn lên các dịch vụ công và nguồn lực nhà nước, tình trạng quá tải, rào cản ngôn ngữ và khác biệt văn hóa, cùng với mức độ ô nhiễm gia tăng, căng thẳng chủng tộc và phân biệt đối xử. Tuy nhiên, di cư cũng mang lại những tác động tích cực đáng kể đối với kinh tế và xã hội của đất nước đón tiếp.

Người nhập cư thúc đẩy sản lượng và việc làm trong nước đón tiếp, mở ra cơ hội mới cho lao động bản địa, cung cấp kỹ năng cần thiết cho sự phát triển kinh tế, đồng thời khơi gợi những ý tưởng mới, kích thích thương mại quốc tế và góp phần tích cực vào cân bằng tài chính dài hạn. Hòa nhập người nhập cư vào thị trường lao động là chìa khóa để tối đa hóa sự đóng góp của họ vào sản xuất và phát triển, giảm bớt gánh nặng tài chính công và hạn chế tác động tiềm tàng lên tỷ lệ phạm tội. Mở rộng lực lượng lao động, tăng cường đa dạng văn hóa, và lấp đầy khoảng cách kỹ năng trên thị trường lao động là những tác động tích cực chủ yếu của di cư đối với các nước đón tiếp.

Ngoài ra, di cư còn có tác động tích cực lên các nước xuất xứ, giảm thiểu tỷ lệ thất nghiệp và sự cạnh tranh trong công việc. Việc giảm số dân tạo ra nhu cầu ít hơn về tài nguyên thiên nhiên và dịch vụ như thực phẩm, nước, giáo dục và chăm sóc sức khỏe. Ngoài ra, các quốc gia gốc còn được hưởng lợi từ những người nhập cư trở về sau khi họ hấp thụ được những kỹ năng và kiến ​​thức mới từ nước đón tiếp.

Đáng chú ý, di cư tạo ra dòng tiền chuyển về, là nguồn thu nhập quan trọng cho nhiều gia đình nghèo mặc dù tác động kinh tế toàn cầu của chúng không hoàn toàn rõ ràng. Di cư cũng giúp tăng cường thương mại quốc tế, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và chuyển giao công nghệ. Với các nhà hoạch định chính sách ở nước xuất xứ, chiến lược tối ưu là giảm thiểu tình trạng mất lao động có kỹ năng cao và tận dụng dòng vốn tài chính và công nghệ bằng cách mở rộng các cơ hội kinh doanh và việc làm, cùng với việc tạo ra những cơ hội mới.

Tóm lại, di cư quốc tế có thể có tác động tích cực đáng kể, đóng góp quan trọng vào tính linh hoạt của thị trường lao động thông qua việc giảm bớt các rào cản trong di chuyển. Ví dụ, người nhập cư chiếm 47% tổng số lực lượng lao động tăng thêm ở Hoa Kỳ và 70% ở châu Âu trong thập kỷ qua. Họ cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của nhiều lĩnh vực sản xuất khác nhau. Ngoài ra, người nhập cư còn phải chịu thuế và đóng góp xã hội nhiều hơn để hưởng các lợi ích từ những gì họ nhận được. Về mặt tăng trưởng kinh tế, di cư có thể giúp tăng quy mô dân số trong nhóm tuổi lao động và đóng góp vào sự phát triển lực lượng lao động có kỹ năng cao và chuyển giao công nghệ.

Một trong những quan niệm sai lầm phổ biến về di cư là nó gây gánh nặng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, nghiên cứu gần đây của IMF đã chứng minh rõ ràng rằng di cư thường thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và năng suất ở các nước tiếp nhận. Theo báo cáo, người nhập cư trong các nền kinh tế tiên tiến có tác động tích cực đến sản lượng và năng suất, cả trong ngắn hạn và trung hạn. Mỗi tăng 1% trong lực lượng lao động nhập cư so với tổng số việc làm sẽ dẫn đến tăng sản lượng gần 1% trong năm thứ năm. Sự gia tăng năng suất này là nhờ vào việc đa dạng hóa kỹ năng lao động mà cả người lao động bản xứ và người nhập cư mang đến thị trường lao động.

Xu hướng di cư toàn cầu

Năm 2023, trên thế giới có khoảng 280 triệu người di cư, được định nghĩa là những người không sống ở quốc gia mà họ sinh ra. Trong suốt sáu thập kỷ qua, tỷ lệ người di cư trong dân số toàn cầu vẫn duy trì khoảng 3%. Tuy nhiên, tỷ lệ người nhập cư trong các nền kinh tế tiên tiến đã tăng từ 7% lên 12%, cho thấy sự quan trọng ngày càng tăng của di cư đối với các quốc gia này.

Về phía trước, các chuyên gia tiếp tục dự đoán rằng áp lực từ di cư lên các nền kinh tế tiên tiến sẽ tiếp tục gia tăng, đặc biệt là từ các thị trường mới nổi và các nền kinh tế đang phát triển. Dự kiến có sự gia tăng di cư từ Châu Phi và Trung Đông đến Châu Âu, Mỹ trong khoảng thời gian từ 2020 đến 2050. Tuy nhiên, các dự đoán cũng cho thấy áp lực di cư toàn cầu sẽ duy trì ở mức ổn định khoảng 3% dân số thế giới.

Thu nhập cao hơn trong các nền kinh tế mới nổi có thể làm giảm áp lực di cư, tuy nhiên điều này không phải luôn đúng đối với các nước nghèo hơn, như các nước ở châu Phi gần Sahara. Mức thu nhập không tăng trong những khu vực này có thể khiến nhiều người xem di cư là một lựa chọn.

Các yếu tố ảnh hưởng đến sự di cư toàn cầu

Hiểu được lý do tại sao mọi người di cư là vô cùng quan trọng. Sự khác biệt về thu nhập giữa các nước xuất xứ và nước đích là nguyên nhân chính. Các nước giàu thu hút nhiều người nhập cư hơn, đặc biệt là từ các quốc gia có dân số trẻ hơn. Tuy nhiên, các nước có thu nhập bình quân thấp hơn có thể có ít di cư hơn do thiếu nguồn lực để chi trả chi phí di cư. Phát hiện này dấy lên lo ngại về nguy cơ mọi người bị mắc kẹt trong đói nghèo khi cơ hội di cư bị hạn chế.

Xung đột vũ trang là một yếu tố quan trọng khác ảnh hưởng đến di cư, đặc biệt là giữa các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, nhấn mạnh sự quan trọng của địa lý trong việc đối phó với dòng người tị nạn. Ngoài ra, quy mô dân số của quốc gia xuất xứ đóng vai trò then chốt trong việc hình thành các xu hướng di cư.

Chúng ta có thể xem xét những yếu tố tóm tắt sau đây:

Các yếu tố thúc đẩy di cư

Lý do thúc đẩy làm cho người dân rời bỏ quê hương của họ. Ví dụ về những lý do thúc đẩy gồm:

• Mối lo lắng về chính trị
• Thiếu việc làm
• Ít cơ hội
• Thảm họa thiên tai
• Chiến tranh
• Đời sống bất hạnh
• Thiếu thực phẩm
• Bất ổn
• Đất đai khan hiếm và các vấn đề khác

Những yếu tố thu hút

Yếu tố thu hút làm cho người dân di cư sang nước khác. Ví dụ về những yếu tố thu hút gồm:

• Một chất lượng cuộc sống cao hơn
• Cơ hội việc làm
• Điều kiện sống được cải thiện
• Giáo dục
• Nhà ở tốt hơn
• Chăm sóc sức khỏe
• Mối liên kết gia đình
• Tự do tôn giáo
• Đất đai màu mỡ

Thử thách và giải pháp trong việc quản lý di cư

Mặc dù di cư mang lại lợi ích đáng kể cho các quốc gia tiếp nhận nhưng cũng đặt ra những vấn đề về phân phối tài nguyên và ảnh hưởng đến người lao động bản địa trong những lĩnh vực cụ thể. Các vấn đề kinh tế tạm thời có thể xảy ra. Để giải quyết vấn đề này, các quốc gia bản địa nên áp dụng các chính sách tài chính và thị trường lao động để hỗ trợ thu nhập và đào tạo lại cho người dân bản địa bị ảnh hưởng.

Để khai thác tiềm năng kinh tế và xã hội của di cư một cách hiệu quả và giảm thiểu những tác động tiêu cực, cần phải tích hợp di cư vào các chính sách phát triển ở cả nước gửi và nước tiếp nhận. Việc cải thiện thu thập dữ liệu và xây dựng năng lực là rất quan trọng để đảm bảo chính phủ có thể lập kế hoạch và thực hiện các chiến lược hiệu quả để tạo điều kiện thuận lợi cho việc di cư lao động, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người di cư. Hy vọng bài viết về tác động của di cư đến nền kinh tế đã mang lại thông tin hữu ích và thu hút được sự quan tâm của độc giả muốn tìm hiểu sâu hơn về các chủ đề khác nhau.