Buzz
1. Hôn nhân cận huyết là gì?
Khi hai người kết hôn và có quan hệ họ hàng trong ba thế hệ trở lại, được gọi là hôn nhân cận huyết.
Hôn nhân trong gia đình gần huyết là cuộc hôn nhân xảy ra giữa hai người có cùng dòng máu trực hệ của một gia đình hoặc một dòng họ. Đơn giản hơn, đó là cuộc hôn nhân giữa những người có quan hệ họ hàng trong phạm vi ba thế hệ trở lại.
Phong tục kết hôn trong gia đình gần huyết đã tồn tại từ xa xưa, chủ yếu do văn hóa xã hội. Trong quá khứ, các gia đình quý tộc, hoàng gia thường chọn lựa hôn nhân trong gia đình gần huyết để bảo tồn quyền lực và tài sản, tránh cho chúng rơi vào tay người ngoài.
Ngày nay, mặc dù xã hội đã tiến bộ nhưng vấn đề hôn nhân trong gia đình gần huyết vẫn còn tồn tại do:
- Một phần do trình độ dân trí chưa cao, người ta chưa thực sự nhận thức được hậu quả của hôn nhân trong gia đình gần huyết đối với họ và thế hệ sau.
- Bắt nguồn từ phong tục văn hóa của các cộng đồng dân tộc thiểu số vẫn còn tồn tại và chưa phát triển.
- Giao lưu văn hóa và giao thông ở vùng sâu vùng xa thường gặp nhiều khó khăn, làm cho việc gặp gỡ với người ở vùng khác, làng khác trở nên khó khăn hơn. Kết quả là nhiều người chọn kết hôn với người trong cùng gia tộc hoặc gia đình.
- Nhiều người vẫn duy trì tư tưởng kết hôn cận huyết với hy vọng mối quan hệ sẽ trở nên dễ dàng và bền vững hơn, giảm bớt áp lực trong mối quan hệ mẹ chồng - nàng dâu, đồng thời khiến cho những phụ nữ trong gia đình dễ dàng hỗ trợ lẫn nhau.
- Muốn duy trì và truyền bá văn hóa gia đình, bảo tồn của cải.
- Tình cảm tự nhiên có thể nảy sinh giữa những người có quan hệ huyết thống gần nhau.
- Có trường hợp là các thành viên trong một gia đình đã lạc mất nhau trong nhiều năm và sau đó vô tình phát sinh tình cảm và kết hôn với nhau.
1. Tác động của hôn nhân trong gia đình cận huyết đến cá nhân và xã hội như thế nào?
1.1. Hiệu ứng của việc kết hôn trong gia đình cận huyết đối với chính bản thân cá nhân
Hôn nhân trong gia đình cận huyết ảnh hưởng ra sao đối với chính những người trong cuộc, chúng ta cần thảo luận dựa trên góc nhìn sinh học. Khi hôn nhân này xảy ra, nó tạo điều kiện cho việc phát triển một loạt các bệnh di truyền do gen ẩn trên nhiễm sắc thể và biểu hiện ở thế hệ sau.
Trẻ em sinh ra từ hôn nhân trong gia đình cận huyết dễ mắc phải các bệnh di truyền nguy hiểm
Các vấn đề sức khỏe mà thế hệ sau có thể phải đối mặt sau một cuộc hôn nhân cận huyết bao gồm:
- Sớm mắc các vấn đề về thính giảm và thị lực suy giảm.
- Các dị tật bẩm sinh do rối loạn di truyền.
- Khuyết tật hoặc chậm phát triển về mặt trí tuệ.
- Phát triển thể chất chậm hoặc không đạt được.
- Cơn động kinh.
- Mắc các bệnh lý liên quan đến sự rối loạn máu.
Ngoài ra, hôn nhân cận huyết còn có thể dẫn đến các tình trạng như thai lưu, sảy thai,...
Hôn nhân cận huyết là sự liên kết giữa những người có mối quan hệ huyết thống. Vì vậy, hôn nhân cận huyết tác động như thế nào thì vấn đề đầu tiên cần đề cập là tăng nguy cơ suy giảm sức khỏe và mắc các bệnh di truyền, gây suy thoái chất lượng gen.
Trẻ em sinh ra từ hôn nhân cận huyết có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến xương, thiểu năng trí tuệ, phình bụng, bệnh bạch tạng, tan máu bẩm sinh, thiếu men G6PD, liềm hồng cầu,... và tử vong. Những bệnh này được truyền dịch từ thế hệ này sang thế hệ khác, gây ra sự suy thoái trong gen.
Đặc biệt, trẻ em sinh ra từ phụ huynh cùng dòng huyết có 50% khả năng mang gen bệnh và 25% nguy cơ mắc bệnh Thalassemia (tan máu bẩm sinh di truyền). Bệnh này hiện chưa có phương pháp điều trị, chi phí điều trị lớn và bệnh nhân phải chịu điều trị suốt đời, gánh nặng cho xã hội và gia đình, ảnh hưởng đến thế hệ tương lai.
Tình trạng hôn nhân cận huyết xảy ra chủ yếu ở các vùng dân tộc ít dân số, vùng sâu vì họ không hiểu rõ về tác động của hôn nhân cận huyết đối với sức khỏe và gen của con cháu. Do đó, họ rơi vào tình trạng bệnh tật, nghèo đói và mất học.
2.2. Tác động của hôn nhân cận huyết đối với xã hội
Hôn nhân cận huyết không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của con cháu mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến đạo đức, văn hóa, gây nứt vỡ trong các mối quan hệ gia đình và dòng họ. Theo thời gian, nó là nguyên nhân trực tiếp gây biến đổi các giá trị truyền thống văn hóa đẹp của người Việt.
Cần tăng cường tuyên truyền về hiểu biết về tác động của hôn nhân cận huyết để giảm tình trạng kết hôn trong cùng dòng huyết.
Những cuộc hôn nhân cận huyết đã và đang gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dân số, nhân lực và gen của các dân tộc thiểu số tại Việt Nam và toàn quốc. Nó làm trở ngại cho sự phát triển xã hội và kinh tế, làm giảm tiến bộ xã hội.
Các vùng với tỷ lệ kết hôn cận huyết cao đang đối mặt với nguy cơ suy thoái gen. Ngoài ra, họ phải chịu áp lực từ việc chi trả chi phí điều trị bệnh di truyền gây ra bởi hôn nhân cận huyết, gây khó khăn cho phát triển kinh tế.
Từ những chia sẻ trên, chúng ta có thể thấy rõ tác động của hôn nhân cận huyết đối với xã hội và đặc biệt đối với các con cháu sinh ra từ những cuộc hôn nhân đó. Để giảm thiểu hậu quả này, mọi người nên tăng cường tuyên truyền và giáo dục nhân dân ở các vùng sâu vùng xa để họ nhận thức và tránh kết hôn trong cùng dòng huyết.
