1. Xơ Gan Là Gì?
Xơ gan là kết quả của quá trình xơ hóa gan, trong đó mô gan bị biến thành mô sẹo sau nhiều lần tổn thương và tái tạo. Các mô sẹo này gây ra sự hạn chế trong lưu thông máu và ảnh hưởng đến các chức năng của gan.
Xơ gan là kết quả của quá trình xơ hóa gan
Khi xơ gan tiến đến giai đoạn cuối, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của bệnh nhân. Đặc biệt, xơ gan là một trong những yếu tố hàng đầu gây ra ung thư gan nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách.
2. Nguyên Nhân Gây Xơ Gan
Hiện nay, nguyên nhân gây xơ gan được phân chia thành 3 nhóm, trong đó có 2 nguyên nhân phổ biến nhất là do virus viêm gan và lạm dụng rượu bia. Các nguyên nhân khác ít gặp hơn.
2.1. Virus Viêm Gan
Virus viêm gan chiếm tỷ lệ cao nhất trong các nguyên nhân phổ biến gây ra biến chứng xơ gan. Hiện nay, có 5 loại virus chính được ký hiệu lần lượt là A, B, C, D, E. Khi cơ thể bị nhiễm viêm gan B và C, nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra các biến chứng mạn tính như xơ gan và ung thư gan.
Viêm gan có thể gây ra biến chứng xơ gan
2.2. Lạm Dụng Rượu Bia
Trung bình, có khoảng 10 - 20% bệnh nhân xơ gan có tiền sử nghiện rượu nặng. Thói quen sử dụng rượu bia thường xuyên là một trong những nguyên nhân phổ biến được tìm thấy ở phần lớn bệnh nhân xơ gan. Nguyên nhân này được giải thích do hàm lượng ethanol trong các loại thức uống có cồn thường được chuyển hoá thành Acetaldehyde khiến tế bào gan bị tổn thương và hình thành các mô xơ hoá. Tình trạng này diễn ra lặp lại trong thời gian dài khiến gan bị xơ hoá ngày càng nhiều, dẫn đến xơ gan và suy giảm chức năng của gan.
Người nghiện rượu bia thường có nguy cơ mắc bệnh xơ gan cao
2.3. Các Nguyên Nhân Khác
- Gan nhiễm mỡ do thừa cân, béo phì hoặc do ảnh hưởng từ các bệnh lý như đái tháo đường, tim mạch,...
- Viêm gan tự miễn xảy ra khi hệ miễn dịch tấn công các tế bào gan khỏe mạnh, gây tổn thương và xơ hoá. Nguyên nhân chính của viêm gan tự miễn vẫn chưa được xác định rõ, có thể liên quan đến yếu tố di truyền, căng thẳng, hoặc tác dụng phụ của thuốc đặc trị,...
- Sử dụng các loại thuốc như paracetamol, kháng sinh và một số loại thuốc điều trị trầm cảm, rối loạn lo âu không đúng cách hoặc quá liều có thể ảnh hưởng đến chức năng gan.
- Xơ gan do máu ứ đọng gây ra bởi các bệnh như suy tim hoặc tắc nghẽn tĩnh mạch ở vùng gan.
- Các loại ký sinh trùng, sán gan cũng có nguy cơ gây tổn thương tế bào dẫn đến xơ gan,...
3. Tác Nhân Gây Xơ Gan Là Gì?
Xơ gan là một tình trạng bệnh đáng lo ngại và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Tuy nhiên, xơ gan không phải là loại bệnh có thể lây nhiễm từ người này sang người khác. Thay vào đó, nguyên nhân gây ra xơ gan là các bệnh lý khác. Tình trạng lây nhiễm mà ta thường nói đến ở đây là lây tác nhân gây xơ gan.
3.1. Tác Nhân Gây Xơ Gan Có Thể Lây Nhiễm Nào?
Có thể xem xét về khả năng lây nhiễm của bệnh xơ gan tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra nó. Cụ thể, chúng có thể được phân loại thành 2 nhóm chính:
- Nhóm xơ gan không lây nhiễm thường bắt nguồn từ lạm dụng rượu bia, bệnh tim, tác dụng phụ của thuốc, viêm gan tự miễn,...
- Nhóm tác nhân gây xơ gan có khả năng lây bao gồm virus viêm gan B và C cũng như các loại ký sinh trùng. Khi virus hoặc ký sinh trùng lan truyền từ người này sang người khác, chúng bắt đầu tác động lên gan, gây viêm gan mạn tính và dần dần dẫn đến xơ gan.
Vì vậy, khi phát hiện có dấu hiệu của xơ gan, bác sĩ thường yêu cầu thực hiện một số phương pháp chẩn đoán để xác định nguyên nhân gây ra bệnh và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp cũng như cảnh báo về nguy cơ lây nhiễm.
3.2. Cách Xơ Gan Lây Truyền Như Thế Nào?
Chắc chắn một trong những câu hỏi mà nhiều người quan tâm là cách xơ gan lây truyền như thế nào, đặc biệt là những người có dấu hiệu hoặc rủi ro mắc bệnh xơ gan. Đối với nhóm tác nhân gây xơ gan có khả năng lây truyền, chúng thường được truyền qua các cách sau:
Câu hỏi về cách xơ gan lây truyền là điều mà nhiều người quan tâm
- Lây từ mẹ sang con: Trong và trước khi sinh, nếu thai phụ bị nhiễm virus viêm gan B, C hoặc đang mắc bệnh xơ gan, có nguy cơ cao cho trẻ được lây nhiễm virus này từ mẹ. Khi sinh, máu của mẹ và con có thể tiếp xúc nhau, tạo điều kiện cho vi rút lây lan. Việc kiểm tra và phòng ngừa trước và trong thai kỳ là quan trọng.
- Lây qua máu: Tiếp xúc với máu của người bị xơ gan tăng nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan. Các vật dụng cá nhân như dao cạo râu, bàn chải đánh răng cũng có thể là nguồn lây nhiễm.
- Quan hệ tình dục: Virus viêm gan có thể lây qua dịch âm đạo và tinh trùng. Quan hệ tình dục mà không sử dụng bảo vệ có thể tăng nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt là nếu có tổn thương niêm mạc. Nguy cơ này cao hơn so với HIV.
4. Biện Pháp Phòng Tránh Viêm Gan
- Tiêm phòng vắc xin chủ động phòng ngừa virus viêm gan B.
- Giữ chế độ ăn uống lành mạnh với thực đơn giảm chất béo không lành mạnh, thức ăn nhiều dầu mỡ, chiên xào, và thức ăn không sạch.
- Giảm uống rượu và hút thuốc.
- Không sử dụng thuốc mà không có sự tư vấn của bác sĩ.
- Thực hiện thường xuyên các biện pháp tăng cường sức đề kháng và tập luyện.
- Thực hiện tẩy giun định kỳ để ngăn ngừa ký sinh trùng gây hại cho gan.
- Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề về gan và các cơ quan khác.
Tiêm vắc xin và kiểm tra sức khỏe thường xuyên để ngăn ngừa xơ gan