Tác động của rối loạn tuyến giáp khi mang thai

1. Hiểu đúng về rối loạn tuyến giáp

Tuyến giáp là một cơ quan nội tiết nhỏ nằm ở cổ họng, nhưng có vai trò quan trọng trong việc sản xuất hormone điều tiết chuyển hóa của cơ thể.

Tuyến giáp đóng vai trò quan trọng trong hệ thống nội tiết của cơ thể con người

Các rối loạn tuyến giáp có thể dẫn đến sự bất ổn chức năng của cơ quan này, bao gồm:

Suy giáp

Suy giáp là tình trạng mà chức năng của tuyến giáp giảm sút, dẫn đến việc sản xuất hormone tuyến giáp không đủ gây ra ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa của cơ thể. Suy tuyến giáp có thể do vấn đề ở tuyến giáp hoặc các tuyến nội tiết khác như vùng hạ đồi, tuyến yên.

Cường giáp

Trái với suy giáp, cường giáp là tình trạng mà hoạt động của tuyến giáp diễn ra quá mức, dẫn đến sản xuất hormone tuyến giáp vượt quá nhu cầu của cơ thể. So với suy giáp, cường giáp không phổ biến bằng nhưng cũng gây ra nhiều ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa trong cơ thể.

Hạt giáp

Đây là tình trạng do các u hoặc khối u xuất hiện không bình thường bên trong tuyến giáp, làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất hormone và kích thước của cơ quan này. Hạt giáp có thể là nang giáp, ung thư tuyến giáp hoặc bướu giáp lành tính, cần thực hiện các kiểm tra để xác định chính xác tính chất của hạt giáp.

Bướu giáp

Bướu giáp thực chất không phải là một bệnh lý cụ thể mà thường liên quan đến cường giáp, suy giáp hoặc các vấn đề về chức năng của tuyến giáp.

Bệnh lý tuyến giáp có thể dẫn đến sự rối loạn hoạt động của cơ quan này

Ung thư tuyến giáp

Đây là một trong những loại bệnh tuyến giáp nguy hiểm nhất, thường xuất hiện ở phụ nữ trưởng thành nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến nam giới và các nhóm người khác. Ung thư tuyến giáp có nhiều dạng khác nhau dựa trên loại tế bào bệnh lý mắc phải.

So với nhiều loại ung thư khác, ung thư tuyến giáp thường có triển vọng sống tốt hơn, với tỷ lệ sống sót cao, đặc biệt khi bệnh được phát hiện ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển nặng, di căn xa, điều trị sẽ gặp khó khăn và có nguy cơ tử vong.

Do đó, rối loạn chức năng của tuyến giáp có thể xuất hiện ở mọi người, và tỷ lệ phụ nữ mang thai mắc bệnh dao động từ 3 - 4%, từ nhẹ đến nặng. Thường thì, nguyên nhân chính của các vấn đề về chức năng tuyến giáp trong phụ nữ mang thai là do thiếu hụt iot trong chế độ ăn hàng ngày. Do đó, rối loạn chức năng chủ yếu ở dạng suy tuyến giáp.

2. Rối loạn chức năng tuyến giáp trong thời kỳ mang thai do nguyên nhân gì?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến rối loạn chức năng của tuyến giáp nói chung và rối loạn tuyến giáp ở phụ nữ mang thai nói riêng. Nguyên nhân phổ biến nhất vẫn là viêm tuyến giáp mạn tính, hay còn gọi là bệnh Hashimoto - một bệnh tự miễn. Phụ nữ có thể mắc bệnh này trước khi mang thai và bệnh có thể tiến triển mạnh mẽ hơn trong thời kỳ mang thai hoặc có thể mắc bệnh lần đầu tiên khi mang thai.

Phụ nữ mang thai có thể gặp phải rối loạn chức năng của tuyến giáp

Hơn nữa, rối loạn chức năng của tuyến giáp ở phụ nữ mang thai còn có thể xuất phát từ các nguyên nhân khác như:

• Đã tiếp xúc với liệu pháp iod phóng xạ.

• Tiêu thụ lượng iot quá mức hoặc không đủ.

• Mắc phải bệnh bướu giáp đa nhân.

• Chế độ điều trị Basedow với liều cao kháng giáp trạng tổng hợp.

• Hạt giáp tiết ra quá nhiều hormone giáp trạng.

• Phụ nữ từng phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp, thường làm suy tuyến giáp.

Các phụ nữ có tiền sử gia đình mắc bệnh tuyến giáp có nguy cơ rối loạn chức năng của tuyến giáp trong thai kỳ cao hơn, ngoài ra còn một số yếu tố nguy cơ cao khác được xác định như:

• Phụ nữ từng mắc bệnh rối loạn chức năng tuyến giáp khi mang thai trước đó.

• Phụ nữ mắc bệnh tiểu đường type 1.

• Phụ nữ mang thai có tiền sử sản khoa không tốt như từng có thai lưu, sảy thai, sinh non, sinh con dị tật,…

• Phụ nữ đang được điều trị suy giáp.

• Phụ nữ mắc các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus,…

• Phụ nữ có tiền sử phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp hoặc đã được phóng xạ điều trị vùng đầu, cổ,…

Những người có yếu tố nguy cơ cao này nên được khuyến nghị thực hiện xét nghiệm sàng lọc bệnh và vấn đề tuyến giáp trước khi mang thai. Xét nghiệm hormone TSH và FT4 trong máu thường được thực hiện cả trước và trong quá trình mang thai để đánh giá và theo dõi chức năng của tuyến giáp.

Rối loạn chức năng của tuyến giáp ở phụ nữ mang thai mang lại nguy hiểm không ít

3. Rối loạn chức năng của tuyến giáp ảnh hưởng như thế nào đối với phụ nữ mang thai?

Trong giai đoạn thai kỳ, thai nhi phát triển trong bụng mẹ đến khoảng tuần thai thứ 13 mới hình thành tuyến giáp và có thể sản xuất hormone tuyến giáp để sử dụng. Vì thế trong 13 tuần đầu tiên này, thai nhi sẽ cần dùng hormon tuyến giáp mà cơ thể mẹ sản xuất và cung cấp qua rau thai. Hormone tuyến giáp cũng có vai trò rất quan trọng trong việc phân chia tế bào, hình thành và phát triển các cơ quan của thai nhi nên sự thiếu hụt hormone sẽ gây ra những biến chứng nặng nề cho thai.

Tùy thuộc vào mức độ và loại hormone tuyến giáp bị thiếu, sự phát triển của thai sẽ chịu ảnh hưởng khác nhau, nhẹ có thể gây chậm phát triển trí tuệ, nặng có thể gây ra tình trạng đần độn, trí tuệ kém,… Ngoài ra, nếu thai phụ gặp suy tuyến giáp trong thai kỳ, đặc biệt là trong những tuần đầu, cô có thể phải đối mặt với nguy cơ của các biến chứng như: sảy thai, thai chết lưu, rối loạn rau thai, sinh non,…

Phụ nữ mang thai ít gặp cường chức năng tuyến giáp hơn, và các biến chứng gây ra cho thai nhi không nguy hiểm như suy giáp. Các biến chứng do cường giáp khi mang thai có thể bao gồm: sảy thai, thai nhẹ cân, sinh non, tiền sản giật,… Cần đặc biệt cẩn thận với cơn cường giáp cấp khi chuyển dạ ở phụ nữ mang thai có nguy cơ, nó có thể gây tử vong cho cả mẹ và trẻ.

Xét nghiệm hormone tuyến giáp giúp đánh giá chức năng của cơ quan này

Rối loạn chức năng tuyến giáp trong thời kỳ mang thai đem lại nguy hiểm đối với cả sức khỏe của mẹ và sự phát triển của trẻ. Sàng lọc phát hiện sớm rối loạn tuyến giáp và điều trị kịp thời rất quan trọng với phụ nữ mang thai, đặc biệt là các đối tượng nguy cơ cao.