Buzz
1. Khi nào cần phải thực hiện cắt bỏ túi mật?
Túi mật đóng vai trò quan trọng trong hệ thống mật, chủ yếu dự trữ và bài tiết dịch mật theo nhu cầu của tiêu hóa. Tính có túi mật giúp tiêu hóa diễn ra trơn tru và ổn định hơn, tránh tình trạng thiếu hoặc thừa dịch mật.
Sỏi túi mật có thể hình thành do dịch mật lắng đọng
Mặc dù chỉ chứa dịch mật nhưng có thể xảy ra hiện tượng lắng đọng bất thường, tạo thành bùn mật và sỏi túi mật. Sỏi túi mật có thể không có triệu chứng, nhưng khoảng 70% bệnh nhân gặp đau quặn túi mật, thường ở vùng hạ sườn phải hoặc thượng vị.
Vì kích thước nhỏ của túi mật so với các cơ quan khác trong vùng bụng, việc loại bỏ sỏi túi mật thường cần phẫu thuật. Phẫu thuật được chỉ định khi:
-
Sỏi mật gây ra triệu chứng, đặc biệt là đau quặn túi mật khó chịu xảy ra thường xuyên, đặc biệt sau khi ăn hoặc vào ban đêm.
-
Sỏi mật ở bệnh nhân mắc các bệnh liên quan đến túi mật như viêm, ung thư, viêm tụy, hoặc có lỗ rò túi mật tá tràng, hội chứng Mirizzi,…
-
Sỏi mật ở bệnh nhân có hệ miễn dịch suy giảm, bệnh hồng cầu hình liềm hoặc bệnh nhân chuẩn bị cấy ghép nội tạng.
-
Ống dẫn mật bị tắc nghẽn kéo dài.
Nếu sỏi túi mật lớn, cần phải xem xét cắt bỏ túi mật để ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm
-
Nếu sỏi túi mật có đường kính lớn hơn 3cm, có nguy cơ cao mắc ung thư túi mật.
-
Nếu sỏi túi mật đi kèm với vôi hóa túi mật.
-
Nếu có tình trạng kênh chung mật - tụy bất thường.
-
Nếu polyp túi mật có kích thước lớn hơn 10 mm.
Bệnh nhân sỏi túi mật, đặc biệt là bị tiểu đường, nên xem xét phẫu thuật cắt túi mật để tránh viêm túi mật nguy hiểm. Trường hợp còn lại, nếu không có triệu chứng, không cần thiết phải phẫu thuật, nhưng cần theo dõi và thăm khám định kỳ.
Đối với thai phụ bị sỏi túi mật, nếu sỏi gây ra đau hoặc ảnh hưởng đến cân nặng, phẫu thuật có thể xem xét trong 3 tháng giữa thai kỳ, sau khi bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe của mẹ và thai.
Cắt bỏ túi mật sẽ ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe?
Quá trình phẫu thuật cắt bỏ túi mật là cần thiết khi phát hiện sỏi mật hoặc các bệnh lý túi mật nguy hiểm. Sau phẫu thuật, khoảng 10 - 15% bệnh nhân gặp phải một số vấn đề sức khỏe, được gọi là hội chứng sau túi mật. Cơ thể không quen với sự mất mát của túi mật nên một số quá trình có thể bị rối loạn dẫn đến các triệu chứng tương tự như khi còn sỏi mật như: tiêu chảy, vàng da, khó tiêu, đau bụng, sốt cao, vàng mắt,...
Ngay sau khi loại bỏ túi mật, người bệnh thường gặp một số triệu chứng không thoải mái.
Các triệu chứng sau phẫu thuật túi mật này thường không nghiêm trọng và sẽ biến mất sau vài tuần. Một số trường hợp có thể gặp các triệu chứng này trong thời gian dài hơn, từ vài tháng đến vài năm nhưng không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Cần chú ý rằng sau phẫu thuật cắt bỏ túi mật, bệnh nhân có thể gặp phải các triệu chứng nguy hiểm hơn như:
-
Bụng đau.
-
Cảm giác rét hoặc sốt.
-
Buồn nôn hoặc nôn mửa.
-
Phồng, đỏ và sưng sau khi phẫu thuật ở vùng bụng.
-
Cảm giác co rút và đau bụng nghiêm trọng.
-
Da và mắt trở nên màu vàng nghiêm trọng.
Người bệnh chọn phẫu thuật cắt bỏ túi mật nội soi thường có thời gian phục hồi nhanh hơn, giảm đau và nguy cơ biến chứng. Tuy nhiên, cần chọn bệnh viện có uy tín, bác sĩ giàu kinh nghiệm và chuyên môn để giảm thiểu nguy cơ phát sinh biến chứng trong và sau mổ.
Nếu gặp vấn đề sức khỏe khác, hãy thảo luận với bác sĩ để được giúp đỡ. Biến chứng sau phẫu thuật túi mật có thể nghiêm trọng, vì vậy không nên xem nhẹ.
Cần đến bác sĩ kiểm tra nếu vết mổ túi mật bị sưng hoặc viêm.
3. Chế độ ăn uống sau khi phẫu thuật cắt bỏ túi mật
Túi mật đóng vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa bằng cách lưu trữ và bài tiết dịch mật. Khi bị cắt bỏ, quá trình tiêu hóa có thể bị ảnh hưởng do dịch mật không còn được cung cấp đều đặn. Điều này có thể gây khó khăn trong việc hồi phục sau phẫu thuật và ảnh hưởng đến sức khỏe sau này của bệnh nhân.
Do đó, cần chú ý đến chế độ ăn uống sau đây:
Dần dần thay đổi từ thức uống lỏng đến đặc
Ngay sau khi phẫu thuật cắt bỏ túi mật, nên tập trung vào việc tiêu thụ các loại thực phẩm lỏng dễ tiêu hóa như súp, cháo, canh,... thay vì thức ăn cứng. Dần dần, bạn có thể chuyển sang ăn thức ăn cứng hơn cho đến khi không còn cảm giác khó chịu và có thể ăn uống như bình thường.
Hạn chế thực phẩm có nhiều chất béo
Chất béo là một nhóm dinh dưỡng khó tiêu hóa và hấp thu, do đó nên giảm lượng chất béo trong khẩu phần ăn của người đã phẫu thuật cắt bỏ túi mật. Thay vì đồ chiên xào nhiều dầu mỡ, hãy ưa chuộng thực phẩm được hấp hoặc luộc. Nên ưa chuộng cá và thịt gà không da thay vì thịt bò và lợn.
Chia nhỏ khẩu phần ăn
Cơ thể, đặc biệt là hệ tiêu hóa, cần thời gian để thích ứng với việc thiếu túi mật trong việc điều tiết dịch mật. Trong vài tháng đầu sau phẫu thuật, nên chia nhỏ khẩu phần ăn thành 5 - 6 bữa mỗi ngày để giảm bớt áp lực cho dạ dày.
Trong thời gian đầu sau khi phẫu thuật cắt túi mật, nên chia nhỏ khẩu phần ăn
Ưu tiên ăn thực phẩm chứa chất xơ và tăng dần lượng chất xơ
Sau khi cắt túi mật, không nên tiêu thụ quá nhiều chất xơ vì có thể gây chướng bụng và khó tiêu. Thay vào đó, bắt đầu với lượng chất xơ ít và tăng dần theo thời gian, tương tự như việc tiêu thụ các loại thực phẩm khác.
Ngoài ra, nên ưu tiên sử dụng các thực phẩm chứa chất xơ hòa tan như mồng tơi, rau đay, rau khoai lang, gạo lật, bưởi, cam, bơ,... để giúp giảm hấp thu cholesterol và cải thiện quá trình tiêu hóa.
Hiệu ứng của việc cắt bỏ túi mật đối với sức khỏe thường không quá nghiêm trọng. Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh và tăng dần lượng chất xơ có thể giúp giảm các vấn đề tiêu hóa sau phẫu thuật.
