1. Khái niệm chỉ số HbA1c ở người mắc bệnh tiểu đường là gì?
Trong hồng cầu, có ba dạng chính của hemoglobin là HbA1, HbA2 và HbF. Trong số đó, HbA1 chiếm phần lớn hơn 97%, tiếp theo là HbA2 dưới 3%, và HbF chỉ tồn tại ở thai nhi.
HbA1 bao gồm HbA1a, HbA1b và HbA1c. Trong đó, HbA1c là sự liên kết giữa hemoglobin và glucose, cũng là một dạng đặc biệt của hemoglobin. HbA1c chiếm khoảng 80% trong hồng cầu.
Quá trình kiểm tra HbA1c có tầm quan trọng lớn đối với bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường
Việc xét nghiệm HbA1c phản ánh lượng Hb bị glycosyl hóa do glucose máu tăng cao.
Trong quá trình kiểm tra HbA1c, một mẫu máu nhỏ được lấy từ người bệnh và gửi đến phòng thí nghiệm để đo lượng hemoglobin trong máu theo tỉ lệ phần trăm.
Nếu chỉ số HbA1c > 6.5%, đó là dấu hiệu của việc kiểm soát glucose trong máu không hiệu quả.
Chỉ số HbA1c dưới 6.5% cho biết khả năng kiểm soát glucose trong máu là tốt.
2. Ý nghĩa của chỉ số HbA1c ở người mắc bệnh tiểu đường là gì?
Kiểm tra HbA1c đóng vai trò quan trọng đối với người mắc bệnh đái tháo đường. Cụ thể như sau:
- Giúp người bệnh đánh giá lượng đường trong máu: Hb và glucose liên kết tạo thành một lớp đường phủ Hb. Độ dày của lớp vỏ này tương đương với lượng đường trong máu. Xét nghiệm HbA1c có thể đo lường độ dày này để đánh giá mức độ đường trong máu của người bệnh.
- Xét nghiệm HbA1c là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất cho bệnh nhân mắc tiểu đường hoặc tiền tiểu đường. So với các phương pháp khác, kết quả của chỉ số này ít bị ảnh hưởng bởi việc ăn uống có chứa đường, nồng độ insulin trong máu hoặc hoạt động trước đó của bệnh nhân.
Chỉ số HbA1c trên 6.5% cho thấy khả năng kiểm soát glucose trong máu kém
- Chỉ số HbA1c ở người mắc bệnh đái tháo đường cũng chỉ ra tình trạng sức khỏe của bệnh nhân trong 3 tháng gần đây. Dựa vào chỉ số này, các bác sĩ có thể hiểu rõ hơn về hiệu quả điều trị và có cần điều chỉnh phương pháp điều trị hay không. Ngoài ra, từ chỉ số này, bác sĩ cũng có thể dự đoán một số biến chứng có thể xảy ra ở bệnh nhân đái tháo đường và đưa ra biện pháp phòng ngừa. Thực tế, một số bệnh nhân đã tránh được một số biến chứng như tê bì chân tay, suy giảm thị lực, suy thận, nhờ vào xét nghiệm này.
3. Cách theo dõi chỉ số HbA1c ở người mắc bệnh đái tháo đường như thế nào?
Cả bệnh nhân mắc tiểu đường loại 1 và loại 2 đều nên thực hiện xét nghiệm HbA1c. Mỗi năm cần thực hiện từ 2 đến 5 lần, tốt nhất là thực hiện xét nghiệm chỉ số HbA1c mỗi 3 tháng một lần và ít nhất là 2 lần mỗi năm.
Tuy nhiên, thời gian thực hiện xét nghiệm có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của bạn. Hãy tuân thủ theo hướng dẫn và lời khuyên từ các bác sĩ. Dựa vào kết quả của chỉ số này, các bác sĩ sẽ đề xuất phương pháp điều trị tốt nhất, giúp cải thiện điều trị và giảm nguy cơ biến chứng, đặc biệt là về mạch máu và thần kinh.
Chỉ số HbA1c trên 7% là biểu hiện của sự lo lắng, cho thấy cơ thể bạn không kiểm soát được lượng đường trong máu. Khoảng an toàn là khi HbA1c dưới 6.5%.
Tuy nhiên, một số bệnh khác cũng có thể làm tăng chỉ số HbA1c. Khi nhận kết quả, hãy tuân thủ lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa.
Không chỉ những người mắc bệnh đái tháo đường mới cần xét nghiệm này, mà những người có các triệu chứng sau cũng nên thực hiện xét nghiệm chỉ số HbA1c:
Thường khát nước, thèm ăn đồ ngọt, luôn cảm giác đói dù không hoạt động nhiều.
Cảm thấy mệt mỏi thường xuyên.
Mắt mờ, nhìn hình ảnh mờ blur.
Thường xuyên đi tiểu.
Khi thực hiện xét nghiệm HbA1c, không cần phải đói. Bạn có thể làm bất cứ lúc nào trong ngày, kể cả sau khi ăn. Bệnh nhân đái tháo đường cần tư vấn từ bác sĩ trước khi xét nghiệm.
Bệnh nhân cần tuân thủ chế độ ăn lành mạnh để cải thiện tình trạng bệnh.
Ngoài việc kiểm tra đường huyết, bệnh nhân cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng và tập luyện.
Để duy trì sức khỏe, bệnh nhân cần ăn đúng cách. Hãy ăn nhiều rau củ, trái cây và các thực phẩm giàu chất xơ và vitamin. Tránh thực phẩm có nhiều dầu mỡ và đồ ăn chế biến sẵn.
Vận động giúp kiểm soát đường huyết.
Tập thể dục đều đặn giúp cải thiện tình trạng bệnh.
Các thói quen cần duy trì và tránh cho người mắc bệnh Đái tháo đường.