Thuốc Neomycin là một trong những loại kháng sinh, có thành phần chính là neomycin sulfate. Neomycin được sản xuất dưới nhiều dạng khác nhau như thuốc uống Neomycin, Neomycin dùng bôi ngoài da, Neomycin nhỏ vào mắt và tai.

Neomycin thuộc nhóm kháng sinh aminoglycosid, có thành phần chính là neomycin sulfate. Hoạt chất này có tác dụng chống vi khuẩn bằng cách ức chế quá trình sản xuất protein của vi khuẩn. Neomycin tác động đến tụ cầu khuẩn, vi khuẩn Gram âm và Gram dương, đặc biệt với các vi khuẩn nhạy cảm.

Có nhiều dạng và hàm lượng của Neomycin như viên nén 500mg, dung dịch uống 125 mg/5ml, thuốc mỡ dùng vào mắt, dung dịch nhỏ mắt, mũi hoặc tai, kem dùng cho mũi, xịt mũi 0,5%.

Ngoài ra, Neomycin còn được kết hợp với nhiều thành phần khác nhau như kháng sinh, corticoid, ...

Việc sử dụng Neomycin được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Điều trị nhiễm khuẩn da, nhiễm khuẩn ở tai, mắt do các loại vi khuẩn như tụ cầu khuẩn và các loại vi khuẩn khác nhạy cảm.
• Điều trị tiêu chảy do vi khuẩn E.coli, sát trùng đường ruột bằng cách uống thuốc trước khi phẫu thuật.
• Hỗ trợ điều trị hôn mê gan để giảm vi khuẩn sản sinh NH3 trong hệ tiêu hóa.

Tùy thuộc vào dạng bào chế, đối tượng sử dụng và mục đích điều trị, cách sử dụng và liều lượng của thuốc Neomycin sẽ khác nhau.

2.1 Liều dùng và cách sử dụng Neomycin ở người lớn

• Trước phẫu thuật sát trùng đường ruột: Uống 1g/lần/giờ, uống liên tục trong 4 giờ. Sau đó, uống 1g/lần/4 giờ, uống trong 2 hoặc 3 ngày trước khi thực hiện phẫu thuật để hỗ trợ làm sạch đường ruột, phối hợp với erythromycin.
• Điều trị hôn mê gan, bệnh não gan: Uống 4 - 12g/ngày, chia tổng liều thành 4 - 6 lần để uống liên tục trong khoảng 5 - 6 ngày.
• Điều trị tiêu chảy: Uống 3g/ngày, chia làm 4 lần để uống trong ngày.
• Neomycin nhỏ vào mắt: Nhỏ 1 - 2 giọt vào mắt mỗi 3 - 4 giờ/lần tùy thuộc vào tình trạng và mức độ nhiễm khuẩn. Lưu ý, không được tiêm thuốc trực tiếp vào mắt.

2.2 Liều dùng và cách sử dụng Neomycin ở trẻ em

• Trước phẫu thuật sát trùng đường ruột: Với trẻ trên 1 tuổi, uống 90mg/kg cân nặng/ngày, chia tổng liều thành 6 lần và uống cách nhau 4 giờ/lần, uống trong 2 ngày trước phẫu thuật để hỗ trợ làm sạch đường ruột, phối hợp với erythromycin base. Với trẻ từ 6 - 12 tuổi, uống 250 - 500mg/lần/4 giờ trong 2 - 3 ngày trước phẫu thuật. Với trẻ lớn hơn 12 tuổi, uống 1g/lần/4 giờ trong 2 - 3 ngày trước phẫu thuật.
• Điều trị hôn mê gan, bệnh não gan, viêm gan thể não: Uống Neomycin 50 - 100 mg/kg cân nặng/ngày, chia tổng liều thành 3 - 4 lần để uống và dùng liên tục trong khoảng 5 - 6 ngày, nhưng đảm bảo tổng liều không vượt quá 12g/ngày. Sử dụng lâu dài có thể gây hội chứng kém hấp thu.
• Điều trị tiêu chảy: Với trẻ dưới 1 tháng tuổi, uống Neomycin 50mg/kg cân nặng/ngày, chia uống 6 giờ/lần. Với trẻ từ 1 - 18 tuổi, uống 50 - 100mg/kg cân nặng/ngày, cũng chia uống 6 giờ/lần.

2.3 Nguy cơ dùng quá liều Neomycin

Sử dụng quá liều Neomycin có thể gây ra nhiều triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, độc tính ở thận, tai, ... Khi có biểu hiện độc tính ở thận hoặc tai, cần ngừng sử dụng và theo dõi chức năng của thận, tai. Nếu thấy suy giảm, cần thực hiện thẩm tách máu và hỗ trợ hô hấp khi cần thiết.

Thuốc Neomycin có thể gây ra một số tác động phụ không mong muốn như sau:

• Thường gặp: Dùng liều cao có thể gây tiêu chảy, buồn nôn, nôn mửa, độc tính ở thận và tai. Sử dụng lâu dài có thể dẫn đến quá trình nhiễm trùng, hội chứng kém hấp thu. Sử dụng Neomycin bôi ngoài da có thể gây ngứa, viêm da, sốt, phản ứng với thuốc tăng lên.
• Ít gặp: Dị ứng, mất phương hướng, viêm miệng, tăng tiết nước bọt, rung chân mắt, thiếu máu hồng cầu, loạn tạo máu, tăng enzyme gan và bilirubin. Sử dụng lâu dài có thể gây rung chân mắt, chóng mặt, điếc dù đã ngưng sử dụng thuốc.

Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu lạ khi sử dụng thuốc Neomycin, cần ngừng sử dụng và liên hệ bác sĩ, dược sĩ hoặc đến cơ sở y tế để được hướng dẫn hoặc điều trị phù hợp, hạn chế ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng.

• Không nên sử dụng thuốc Neomycin ở người mẫn cảm với thành phần của thuốc, người bị viêm loét dạ dày, tắc ruột, yếu cơ, trẻ dưới 1 tuổi.
• Không khuyến khích sử dụng thuốc Neomycin lâu hơn 2 tuần.
• Trong điều trị hôn mê gan bằng Neomycin, không nên sử dụng thuốc mạnh cùng lúc.
• Không nên dùng Neomycin tiêm và không để thuốc tiếp xúc trực tiếp với vết thương hoặc niêm mạc vì độc tính cao của thuốc.
• Tránh sử dụng Neomycin bôi ngoài da lâu dài vì có thể gây mẫn cảm da và dễ mẫn cảm với kháng sinh khác cùng loại.
• Cẩn thận khi sử dụng Neomycin ở người bị bệnh Parkinson, rối loạn thần kinh - cơ vì thuốc có thể ức chế hô hấp.
• Người bị bệnh gan, thận, suy giảm thính lực cần thận trọng khi sử dụng Neomycin. Thuốc có độc tính đến thận và tai, cần theo dõi chức năng thận, thính giác thường xuyên.
• Trẻ sơ sinh, người già, người béo phì cần thận trọng khi sử dụng Neomycin.
• Phụ nữ mang thai không nên sử dụng Neomycin trừ khi thật sự cần thiết vì thuốc có thể gây hại cho thai nhi.
• Phụ nữ đang cho con bú cũng cần cân nhắc khi sử dụng Neomycin vì có thể ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh.
• Neomycin có thể tương tác với nhiều loại thuốc khác nhau, do đó trước khi sử dụng, cần thông báo cho bác sĩ/dược sĩ biết về tiền sử bệnh và thuốc đã dùng.

Thuốc Neomycin có tác dụng diệt khuẩn, bao gồm các vi khuẩn như tụ cầu, một số loại vi khuẩn gram âm, gram dương và các vi khuẩn nhạy với Neomycin gây nhiễm khuẩn ở da, tai, mắt. Ngoài ra, Neomycin còn được sử dụng điều trị tiêu chảy hoặc sát khuẩn ruột trước phẫu thuật. Hy vọng thông tin trên sẽ hữu ích cho quá trình điều trị an toàn và hiệu quả.