Clotrimazol là loại thuốc chống nấm, được sử dụng để điều trị viêm âm đạo do nấm Candida, Trichomonas hoặc các loại nấm khác. Thuốc Clotrimazol được sử dụng như thế nào, liều lượng ra sao và có những lưu ý quan trọng nào? Hãy cùng khám phá thông tin chi tiết về Clotrimazol trong bài viết dưới đây.

Clotrimazol là thuốc chống nấm có phổ tác động rộng, được sản xuất dưới nhiều dạng khác nhau như kem bôi, dung dịch dùng ngoài, viên ngậm, viên đặt âm đạo. Thành phần chính của Clotrimazol gồm:

• Hoạt chất: Clotrimazol 100mg
• Tá dược vừa đủ

Clotrimazol thuộc nhóm imidazol, là một loại thuốc tổng hợp chống nấm, hiệu quả trong điều trị nhiễm nấm trên da. Cơ chế hoạt động chống nấm của Clotrimazol liên kết với phospholipid trong màng tế bào nấm, làm thay đổi tính thấm của màng, làm nấm mất các chất thiết yếu nội bào gây diệt khuẩn.

Clotrimazol có khả năng chống nấm với các loại nấm như: Microsporum canis, Trichophyton mentagrophytes, Trichophyton rubrum, Epidermophyton floccosum và Candida. Ngoài ra, Clotrimazol còn có tác dụng với một số vi khuẩn gram dương như Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes, và vi khuẩn gram âm như Bacteroides, Gardnerella vaginalis hoặc Trichomonas. Tuy nhiên, Clotrimazol ít được sử dụng trong các trường hợp nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng vì hoạt động thấp. Hiệu quả của Clotrimazol trên bề mặt da phụ thuộc vào loại tổn thương, cơ chế tác động và đặc tính của sản phẩm sử dụng.

Về kháng thuốc: Clotrimazol ít gặp kháng thuốc tự nhiên. Hiện chỉ có một số chủng nấm Candida guilliermondii được xác định kháng Clotrimazol. Trường hợp điều trị lâu dài hoặc thất bại có thể dẫn đến tình trạng kháng thuốc trong nhóm azol, đặc biệt là trong điều trị nhiễm nấm Candida ở miệng - họng hoặc thực quản ở người nhiễm HIV giai đoạn cuối. Có khả năng gặp kháng chéo giữa các azol.

2.1. Chỉ định của Clotrimazol

Clotrimazol được sử dụng để điều trị nhiễm nấm trong các trường hợp sau :

• Bệnh nhân bị nhiễm nấm Candida ở miệng, họng, niêm mạc
• Nhiễm nấm da, nhiễm nấm Candida
• Nấm kẽ ngón tay, kẽ ngón chân
• Nhiễm nấm Candida âm đạo, âm hộ
• Nhiễm nấm móng
  ở tay, chân hoặc lang ben
• Dự phòng nhiễm nấm Candida ở người có bệnh lý hoặc dùng thuốc gây suy giảm miễn dịch.

2.2. Chống chỉ định sử dụng Clotrimazol

• Người dị ứng quá mẫn với Clotrimazol, các loại imidazol hoặc các thành phần khác của thuốc

Dùng đường miệng để điều trị tại chỗ:

• Ngậm viên thuốc cho đến khi hoàn toàn tan trong miệng, khoảng 15 - 30 phút.
• Không nhai hoặc nuốt cả viên.
• Liều dùng: 10mg/lần x 5 lần/ngày, điều trị trong 14 ngày.

Dự phòng nhiễm nấm Candida niêm mạc miệng - họng ở người có miễn dịch suy giảm:

• Viên ngậm tan trong miệng
• Liều dùng: 10 mg/lần x 3 lần/ngày

Điều trị ngoại da:

• Bôi một lớp mỏng thuốc lên vùng da bị bệnh, mỗi ngày 2 lần.
• Triệu chứng thường giảm sau 1 tuần.
• Đánh giá hiệu quả sau 4 tuần, nếu bệnh không cải thiện phải xem lại chẩn đoán.

Nhiễm nấm âm đạo:

• Đặt thuốc vào âm đạo mỗi tối trước khi đi ngủ
• Liều dùng: 100mg/ngày, sử dụng trong 7 ngày hoặc một lần duy nhất 500 mg.
• Dạng kem: Bôi 5 g/lần x 1 lần/ngày, điều trị trong 7 - 14 ngày.

Có thể sử dụng Clotrimazol độc lập hoặc kết hợp với Corticoid như Hydrocortison, Betamethason để tăng hiệu quả điều trị.

4.1. Tác dụng phụ của Clotrimazol

Một số tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng Clotrimazol:

• Trường hợp sử dụng qua đường miệng: rối loạn tiêu hóa, nôn, buồn nôn, tiểu lắt nhắt, tiểu có máu.
• Trường hợp sử dụng tại chỗ: kích ứng, nóng rát, viêm da dị ứng do tiếp xúc, đau rát vùng bôi thuốc

Ngoài ra, Clotrimazol có thể làm giảm bạch cầu trung tính, tăng enzym gan, gây trầm cảm.

Cần thận trọng khi sử dụng Clotrimazol ở các trường hợp sau:

• Phụ nữ mang thai: Hiện chưa có nghiên cứu về độ an toàn của Clotrimazol ở phụ nữ mang thai, người bệnh chỉ sử dụng sau khi đã cân nhắc lợi ích vượt trội so với nguy cơ. Tuy nhiên, người dùng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng thuốc và chỉ sử dụng trong quý đầu của thai kỳ.
• Phụ nữ đang cho con bú: Chưa có dữ liệu nghiên cứu về khả năng tiết qua sữa mẹ của Clotrimazol, vì vậy không nên sử dụng thuốc ở phụ nữ đang cho con bú hoặc có kế hoạch cho con bú.
• Trẻ nhỏ: Không sử dụng Clotrimazol qua đường miệng cho trẻ dưới 3 tuổi, vì chưa có dữ liệu xác nhận về độ an toàn và hiệu quả của thuốc.
• Bệnh nhân ghép gan: Nồng độ Tacrolimus trong huyết thanh tăng khi sử dụng cùng lúc với Clotrimazol. Do đó, cần giảm liều Tacrolimus tùy theo tình trạng bệnh.

Lưu ý:

• Không sử dụng Clotrimazol điều trị nhiễm nấm toàn thân
• Ngừng sử dụng ngay và thông báo cho bác sĩ nếu có bất kỳ phản ứng hoặc mẫn cảm nào như sưng, đỏ, ngứa, nổi mụn nước,... khi sử dụng thuốc
• Cần duy trì việc điều trị đủ thời gian, dù triệu chứng đã giảm để đảm bảo hiệu quả và ngăn tái phát. Kiểm tra lại triệu chứng sau 4 tuần điều trị.
• Đề phòng nguồn lây nhiễm, tránh sử dụng chung các vật dụng cá nhân như khăn lau, bàn chải, quần áo,...
• Hiện chưa có thông tin về tác động hiệp đồng hoặc đối kháng khi sử dụng Clotrimazol cùng lúc với các loại thuốc khác như Nystatin, Amphotericin B.

Đây là toàn bộ thông tin về thành phần, cách sử dụng, tác dụng phụ và những lưu ý khi sử dụng Clotrimazol. Người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trên bao bì và tuân theo chỉ định của bác sĩ để đạt kết quả điều trị tốt nhất.

Theo dõi trang web Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Mytour để cập nhật thông tin sức khỏe, dinh dưỡng, làm đẹp để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.