Buzz
1. Tầm quan trọng của tiêm vắc xin phòng dại
1.1. Ai nên tiêm vắc xin phòng dại?
Tiêm vắc xin phòng dại là biện pháp quan trọng nhất để bảo vệ sức khỏe của những người nghi ngờ nhiễm hoặc nhiễm virus dại. Những đối tượng sau được khuyến nghị tiêm vắc xin phòng bệnh dại:
Người làm việc thường xuyên tiếp xúc với động vật cần tiêm vắc xin phòng dại
- Những người có nguy cơ cao về lây nhiễm dại bao gồm nhân viên làm việc trong phòng thí nghiệm liên quan đến bệnh dại và những người thường xuyên tiếp xúc với động vật.
- Những người cần tiêm liều nhắc lại và thực hiện kiểm tra huyết thanh chẩn đoán định kỳ mỗi 6 tháng/lần.
- Các nhân viên kiểm lâm và thợ săn.
- Những người đang làm việc tại các phòng mổ.
- Những người làm nghề nghiên cứu hang động.
- Những người làm việc liên quan đến du lịch hoặc thường xuyên di chuyển đến các khu vực có dịch bệnh dại ở động vật.
1.2. Tiêm vắc xin phòng dại có tác dụng gì?
Bệnh dại hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị nên khi mắc phải, 100% trường hợp sẽ gặp tử vong. Virus dại tồn tại trong nước bọt của động vật nhiễm bệnh và lây sang người thông qua tổn thương niêm mạc, da hoặc xâm nhập qua vết cào, vết cắn.
Vắc xin phòng dại chống lại và bảo vệ cơ thể con người khỏi bệnh dại. Có một số loại vắc xin dại như Verorab (Pháp), Abhayrab (Ấn Độ), Indirab (Ấn Độ), Rabipur (Ấn Độ) và Speeda (Trung Quốc) được sử dụng để tiêm chủng. Tiêm đủ liều vắc xin dại là biện pháp quan trọng nhất để giảm tử vong do bệnh dại.
Khi được tiêm vào cơ thể, vắc xin dại kích thích hệ miễn dịch tự nhiên. Điều này giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại virus gây bệnh dại, từ đó tăng cường khả năng đề kháng và phòng tránh bệnh dại.
2. Các phản ứng phụ có thể xảy ra sau khi tiêm vắc xin phòng dại
2.1. Các phản ứng phụ có thể xuất hiện sau khi tiêm vắc xin phòng dại
Tương tự như các vắc xin khác, tiêm vắc xin phòng dại cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ. Các phản ứng phụ sau tiêm vắc xin phòng dại bao gồm:
Sốt nhẹ là một trong những phản ứng phụ thường gặp sau khi tiêm vắc xin phòng dại.
- Sốt
Đây là phản ứng tự nhiên của cơ thể đối với các kháng nguyên trong vắc xin phòng dại. Thường là sốt nhẹ và tự khỏi sau 1 - 2 ngày, đa số không cần dùng thuốc giảm sốt.
- Nổi hạch
Biểu hiện này là kết quả của phản ứng của hệ bạch huyết và máu với vắc-xin. Hạch thường chỉ sưng với kích thước vừa đủ, nằm ở vị trí tiêm và thường tự tan sau một thời gian ngắn.
- Da và niêm mạc không bình thường
Các biểu hiện không bình thường ở các vùng này bao gồm: phát ban, ngứa, nổi mề đay trên da,... Một số ít có thể gặp phản ứng phù Quincke, làm sưng họng và khó thở, tuy nhiên, tỷ lệ này rất thấp (<1%).
- Buồn ngủ, chóng mặt, đau đầu
Những phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin phòng dại là kết quả của tác động của vắc xin lên hệ thần kinh. Khi gặp phản ứng này, cần tránh lái xe hoặc vận hành máy móc. Một số trường hợp hiếm hơn có thể gặp co giật và viêm não.
- Các phản ứng phụ khác
+ Cảm giác chạy điếc chân tay, đau khớp, đau cơ.
+ Tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng.
- Phản ứng phụ tại điểm tiêm: đau, đỏ và ngứa ở vùng da tiêm, có thể xuất hiện vết bầm tím.
- Phản vệ
Đây là phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin phòng dại được cảnh báo nguy hiểm. Nguyên nhân của phản vệ là có thể do người tiêm vắc xin bị dị ứng với thành phần trong vắc xin, khiến cơ thể phản ứng với mức độ khác nhau. Phản vệ nghiêm trọng nhất có thể dẫn đến ngưng thở, ngưng tim và tử vong.
Vì tiến triển của sốc phản vệ diễn ra rất nhanh và khó đoán trước, sau khi tiêm vắc xin phòng dại cần được theo dõi cẩn thận để phát hiện và đưa người bị ảnh hưởng đến cơ sở cấp cứu ngay lập tức.
Tổng quan, các phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin phòng dại được liệt kê ở trên đều tự giới hạn, tạm thời và không cần phải áp dụng bất kỳ phương pháp xử lý đặc biệt nào.
2.2. Lưu ý sau khi chích ngừa vắc xin phòng dại
Để giảm thiểu các phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin phòng dại, cần chú ý:
Sau khi tiêm vắc xin phòng dại, cần ở lại cơ sở chích ngừa 30 phút để theo dõi tình trạng sức khỏe
- Tuân theo đúng các chỉ định chống chỉ định đối với vắc xin phòng dại do nhà sản xuất khuyến nghị.
- Trì hoãn việc tiêm phòng khi đang bị sốt cao hoặc mắc các bệnh cấp tính.
- Không nên tiêm khi đang sử dụng corticoid trong thời gian dài, thuốc ức chế miễn dịch hoặc có suy giảm miễn dịch.
- Tuân thủ lịch trình tiêm và số lượng mũi tiêm để đảm bảo hiệu quả của vắc xin trong việc phòng ngừa bệnh.
- Ở lại cơ sở tiêm chủng trong thời gian quy định để theo dõi và xử lý kịp thời các phản ứng phụ nguy hiểm sau khi tiêm phòng dại (nếu có).
- Tránh sử dụng các loại thuốc có thể làm suy yếu hoặc ức chế hệ miễn dịch vì chúng có thể làm giảm sản xuất kháng thể cần thiết sau khi tiêm vắc xin.
- Người đang điều trị bệnh ác tính nên chích ngừa qua đường bắp và sau đó cần theo dõi mức độ kháng thể trong máu.
- Hạn chế sử dụng đồ uống có gas hoặc cồn vì chúng có thể ảnh hưởng đến quá trình sản xuất kháng thể trong cơ thể.
Để tránh phản ứng phụ từ vắc xin phòng dại, những nhóm sau đây không nên tiêm loại vắc xin này:
- Người có vấn đề dị ứng với neomycin.
- Người đang mắc các bệnh liên quan đến rối loạn đông máu hoặc giảm tiểu cầu.
- Phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú.
Tổ chức Y tế Thế giới khẳng định rằng các loại vắc xin phòng dại hiện nay đều an toàn và hiệu quả trong việc ngăn chặn bệnh dại. Các loại vắc xin này đều chứa virus dại bất hoạt, không gây bệnh khi tiêm vào cơ thể.
So với khả năng phòng ngừa và ngăn chặn hậu quả của bệnh dại mà vắc xin mang lại, các phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin phòng dại không đáng quan tâm khi xem xét quyết định chích ngừa vì hầu hết đều không gây ra nguy hiểm.
