1. Bệnh Bowen là gì?
Bệnh này còn được biết đến với tên gọi khác là ung thư tế bào vảy khu trú ở da, là một dạng ung thư da bắt nguồn từ các tế bào vảy. Theo thống kê của Tổ chức Ung thư Da, mỗi năm có khoảng 700.000 người Mỹ mắc bệnh này, là loại ung thư da phổ biến thứ hai.
Tế bào vảy là một phần của lớp biểu bì, là lớp ngoài cùng của da, có cấu tạo mỏng, phẳng. Ngoài ra, một số phần khác của cơ thể cũng có tế bào vảy như phổi, đường tiết niệu hoặc màng nhầy, và những bộ phận này cũng có thể mắc ung thư.
Bệnh Bowen là một dạng ung thư da phổ biến do tác động của tia UV
Người mắc bệnh thường xuất hiện các mảng da có vảy, màu đỏ hoặc vết loét hở, mụn cóc. Những dấu hiệu không bình thường này có thể xuất hiện ở bất kỳ nơi nào trên cơ thể, đặc biệt là ở những vùng tiếp xúc nhiều với tia UV từ ánh sáng mặt trời hoặc đèn nắng, giường nắng,… Như là tay, chân, tai, môi, cổ, ngực, lưng,…
Mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng nếu không được điều trị đúng cách và kịp thời, bệnh có thể trở nên nguy hiểm. Các khối u có thể phát triển và lan sang các vùng khác, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.
Loại ung thư này thường phát triển chậm hơn so với các loại khác. Tuy nhiên, nếu phát hiện muộn và không được điều trị kịp thời, nó có thể lan đến các mô, xương, hạch bạch huyết lân cận.
Cũng về vấn đề tế bào vảy, cũng có 2 loại ung thư thông thường:
-
Ung thư của niêm mạc thực quản: Xuất phát từ các tế bào vảy trên bề mặt niêm mạc thực quản. Nguyên nhân chính là do việc lạm dụng rượu và thuốc lá. Đây là loại ung thư thực quản chiếm phần lớn gần 90%.
-
Ung thư tế bào vảy trong miệng: Thường xảy ra sau hoặc ở 1/3 đầu lưỡi. 95% trường hợp là do hút thuốc, uống rượu thường xuyên. Những tổn thương sớm thường không có triệu chứng và có thể tự phục hồi nên để phát hiện bệnh cần thực hiện sàng lọc. Tỉ lệ sống sót sau 5 năm của bệnh là trên 50%.
Ung thư của niêm mạc thực quản cũng là một trong những loại ung thư tế bào vảy phổ biến
2. Dấu hiệu của căn bệnh
Cơ chế của căn bệnh là tác động của tia UV cùng với các yếu tố có hại khác gây tổn thương DNA của tế bào. Nếu quá trình sửa chữa DNA không thành công hoặc bị trì hoãn, tế bào biểu mô có thể phát triển thành ung thư và biến đổi thành khối u.
Bệnh Bowen thường xảy ra ở nam giới trên 60 tuổi và có thể xuất hiện trên bất kỳ phần nào của da. Khi mắc bệnh, trên da xuất hiện những mảng dĩa có thể tập trung thành cụm 10 - 20 mảng hoặc đơn lẻ. Những mảng này thường có màu nâu sậm hoặc hồng, một số có gờ cao, một số phẳng, nhỏ như bèo hoặc phát triển thành mảng rộng.
Hầu hết các tổn thương thường có khu vực lõm ở trung tâm và bao quanh có gai như hạt gạo. Phần trên thường phủ vẩy hoặc tiết vẩy da. Loại ung thư này phát triển qua hai giai đoạn. Trong khoảng thời gian 3 - 10 năm đầu, chúng khá ổn định nhưng sau đó, chúng trở nên loét, sùi như ung thư tế bào gai.
Dấu hiệu ban đầu của căn bệnh là những mảng dĩa trên da
Dấu hiệu của căn bệnh thường bị nhầm lẫn với một số bệnh khác. Để phân biệt, cần dựa vào các đặc điểm phát triển cũng như biểu hiện bên ngoài kết hợp với quá trình chẩn đoán.
3. Phương pháp điều trị
Khác với các loại ung thư khác, bệnh Bowen thường không phản ứng với xạ trị. Thường áp dụng phương pháp phẫu thuật cắt bỏ để điều trị căn bệnh.
Trước khi thực hiện phẫu thuật, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng khối u bằng đèn khe để xác định chính xác vị trí. Đồng thời, có thể sử dụng fluorescein để nhuộm biểu mô giác mạc và kết mạc, vùng biểu mô bình thường sẽ không nhuộm màu. Phạm vi cắt bỏ thường xa hơn 2mm so với ranh giới, giảm thiểu tổn thương chức năng thị giác.
Mặc dù khối u thường chỉ xâm lấn tương đối ở bề mặt nhưng nếu diện tích cắt bỏ khối u quá rộng, có thể ảnh hưởng đến chức năng của tế bào gốc. Vì vậy, trong quá trình phẫu thuật cắt bỏ vẫn cần áp dụng màng ối kết hợp với phương pháp cấy ghép tế bào.
Phẫu thuật là phương pháp chính để điều trị căn bệnh
Khối u được cắt bỏ thường kiểm soát được 1/4 đến 1/3 độ dày giác mạc cùng với 2mm biểu mô bình thường xung quanh. Tuy nhiên, căn bệnh này dễ tái phát nên bạn cần thường xuyên tái khám. Những lần tái phát có thể được điều trị bằng phẫu thuật.
Trong những năm gần đây, mitomycin 0,02% được sử dụng phổ biến trong 14 ngày, mỗi ngày 4 lần. Kết quả cho thấy khối u sẽ giảm kích thước sau 1 tháng sử dụng, sau 4 tháng chỉ còn đục giác mạc nhẹ và sau 9 tháng không tái phát bệnh lâm sàng. Tuy nhiên, cần cẩn trọng với tác dụng phụ nghiêm trọng của mitomycin C trong quá trình điều trị.
Trong trường hợp ung thư có phạm vi rộng, bác sĩ có thể thực hiện chọc dò nhãn cầu hoặc tạo hình mắt.
4. Nơi khám và điều trị bệnh Bowen
Cách phòng ngừa tốt nhất cho bệnh Bowen là bảo vệ mắt. Nếu bạn phát hiện có dấu hiệu lạ trên da, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được điều trị kịp thời. Một lựa chọn đáng tin cậy là Khoa Da liễu - Bệnh viện Đa khoa Mytour.
Chuyên khoa Da liễu của Mytour có đội ngũ bác sĩ và chuyên gia giàu kinh nghiệm trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh da như bệnh da dị ứng, bệnh da virus, bệnh da nhiễm trùng,… Ngoài ra, khoa còn đảm nhận việc khám và điều trị các vấn đề phụ của da như lông, tóc, móng, tuyến bã, tuyến mồ hôi,… cùng các dịch vụ thẩm mỹ, chăm sóc da khác.
Khi đến khám và điều trị tại đây, bạn sẽ được áp dụng công nghệ hiện đại như máy phân tích da, hệ thống xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế nhằm đảm bảo kết quả chẩn đoán chính xác nhất.
Bệnh viện Mytour Thanh Xuân