Buzz
Gạo Lứt, hay còn được biết đến với tên gọi Gạo Hạt Lứa, đang trở thành một lựa chọn phổ biến với những lợi ích sức khỏe nổi bật. Tuy nhiên, những tác hại của gạo lứt không thể bỏ qua. Hãy cùng Mytour Blog khám phá ngay những rủi ro này.
Gạo Lứt Là Gạo Gì?
Gạo Lứt là loại gạo hữu cơ với vỏ cứng được loại bỏ, giữ lại lớp cám màu nâu bao bọc hạt gạo. Lớp cám này chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng như chất xơ, protein, và nhiều loại vitamin, khoáng chất.
- Gạo Lứt Trắng (White Brown Rice): Loại gạo này đã được tách lớp cám, giữ lại hạt màu trắng. Gạo lứt trắng giữ lại nhiều dưỡng chất so với gạo trắng, nhưng có ít chất xơ hơn so với các loại gạo lứt khác.
- Gạo Lứt Đỏ (Red Brown Rice): Gạo lứt đỏ giữ lại lớp cám màu đỏ, có hàm lượng chất xơ cao và hương vị hạt đậu đặc biệt.
- Gạo Lứt Đen (Black Brown Rice): Loại gạo này có lớp vỏ đen hoặc tím, chứa nhiều chất chống oxi hóa và thường được sử dụng trong các món tráng miệng.
- Gạo Lứt Nảy Mầm hay Gạo Mầm (Germinated Brown Rice): Gạo này đã được kích thích nảy mầm, giúp tăng cường dưỡng chất và làm mềm hạt gạo, dễ tiêu hóa.
Mỗi loại gạo lứt đều mang những lợi ích và giới hạn riêng, lựa chọn tùy thuộc vào mục tiêu dinh dưỡng và khẩu vị cá nhân.
Gạo Lứt Chứa Nhiều Dinh Dưỡng Quan Trọng (Nguồn: Internet)Ưu Điểm Của Gạo Lứt – “Siêu Thực Phẩm”
Gạo lứt được coi là siêu thực phẩm chủ yếu do chứa đựng nhiều chất dinh dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
- Nhiều Dinh Dưỡng Hơn: Gạo lứt giữ lại lớp cám ngoài, cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa hơn gạo trắng.
- Hỗ Trợ Giảm Cân Hiệu Quả: Chất xơ giàu giúp tăng cường độ đầy dạ dày, kiểm soát cân nặng.
- Cải Thiện Sức Khỏe Tốt Hơn
: Hàm lượng Mangan và Selen cao hỗ trợ chống oxy hóa, cải thiện sức khỏe xương và hệ thống miễn dịch.
- Tăng Tuần Hoàn Hoạt Động Não Bộ: Vitamin nhóm B hỗ trợ chuyển hóa thức ăn thành năng lượng, tăng cường hoạt động của não bộ.
Mặc dù được coi là siêu thực phẩm, nhưng sử dụng gạo lứt không đúng cách có thể gây tác động tiêu cực đối với sức khỏe.
Lợi Ích của Gạo Lứt Đối với Sức Khỏe (Nguồn: Internet)Nguy Cơ Sử Dụng Gạo Lứt Không Đúng
1. Asen Trong Gạo Lứt và Nguy Cơ Gây Ung Thư
Gạo lứt, như nhiều loại gạo khác, có thể chứa Asen – một nguyên tố hóa học có tính độc hại. Asen tồn tại dưới hai hình thức: hữu cơ và vô cơ, trong đó Asen vô cơ có độc tố cao. Asen có thể tiếp xúc với gạo qua nước tưới và đất, do đó, mức độ Asen trong gạo có thể biến động theo nguồn nước và phương pháp canh tác.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiếp xúc lâu dài với Asen có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm ung thư. Asen vô cơ được xếp vào danh sách các chất gây ung thư của WHO, có thể gây ra ung thư phổi, da và thận.
Do đó, người tiêu dùng cần phải thận trọng khi tiêu thụ gạo lứt và nên giảm lượng gạo lứt ăn trong thời gian dài để giảm nguy cơ tiếp xúc với Asen. Đồng thời, họ cũng nên thực hiện các biện pháp như rửa sạch gạo và nấu gạo với nhiều nước để giảm lượng Asen.
2. Gạo lứt và rủi ro về dị ứng chéo từ các sản phẩm khác
Trong quá trình sản xuất gạo lứt, nhiều công ty có thể sử dụng cùng một thiết bị sản xuất cho nhiều loại sản phẩm khác nhau. Điều này có thể dẫn đến hiện tượng “dị ứng chéo”, nghĩa là các chất gây dị ứng từ một sản phẩm có thể lẫn vào sản phẩm khác.
Trường hợp của gạo lứt không phải là ngoại lệ. Các sản phẩm từ gạo lứt, như bánh gạo, bột gạo, hoặc snack có thể chứa các chất gây dị ứng từ những sản phẩm khác được sản xuất trên cùng một dây chuyền. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người có dị ứng với các loại thực phẩm nhất định.
Để tránh rủi ro này, người tiêu dùng cần đọc kỹ thông tin trên nhãn sản phẩm. Nếu nhãn sản phẩm cho thấy có sử dụng chung thiết bị với các sản phẩm mà bạn biết mình dị ứng, bạn nên tránh xa sản phẩm đó. Nếu không chắc chắn, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng của bạn.
Gạo lứt và các vấn đề về dị ứng chéo (Nguồn: Internet)3. Gạo lứt và acid Phytic: ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng
Gạo lứt, giống như nhiều loại ngũ cốc và hạt khác, chứa acid phytic, một loại hợp chất không hòa tan. Acid phytic có khả năng kết dính với một số loại chất dinh dưỡng quan trọng trong thức ăn như sắt, kẽm, và canxi, làm giảm sự hấp thụ của chúng trong ruột non.
Điều này có ý nghĩa là mặc dù gạo lứt chứa đựng nhiều chất dinh dưỡng, nhưng một phần của chúng có thể không được cơ thể hấp thụ do acid phytic. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người ưa chuộng chế độ ăn chủ yếu là thực vật, nơi mà nguồn cung cấp chất dinh dưỡng chủ yếu đến từ ngũ cốc và hạt.
Phương pháp giảm Acid phytic trong gạo lứt:
Tuy nhiên, có một số cách có thể giúp giảm lượng acid phytic trong gạo lứt và tăng cường sự hấp thụ chất dinh dưỡng. Một trong những phương pháp đó là ngâm gạo trước khi nấu. Phương pháp này kích thích enzyme phytase, giúp phân giải acid phytic. Nấu gạo với nhiều nước cũng có thể loại bỏ một phần acid phytic.
Nhóm người cần hạn chế tiêu thụ gạo lứt
- Phụ nữ mang thai: Gạo lứt có thể chứa Asen, một chất độc hại có thể tạo ra rủi ro cho sự phát triển của thai nhi. Vì thế, phụ nữ mang thai nên giảm lượng gạo lứt tiêu thụ hoặc thậm chí tránh nó hoàn toàn.
- Người mắc bệnh về tim: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng Asen có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch. Vì vậy, những người có vấn đề về tim mạch cần xem xét khi ăn gạo lứt.
- Người già: Gạo lứt chứa nhiều chất xơ, có thể gây khó khăn trong quá trình tiêu hóa, đặc biệt là đối với người già có hệ tiêu hóa yếu hơn.
- Trẻ em: Trẻ em cần nhiều chất dinh dưỡng để phát triển. Vì gạo lứt chứa acid phytic có thể ngăn chặn sự hấp thụ các loại chất dinh dưỡng quan trọng, nó có thể không phù hợp cho trẻ em.
- Người thể trạng yếu, gầy gò: Những người này thường cần một chế độ ăn giàu calo và protein để tăng cường sức khỏe và sức đề kháng. Gạo lứt, mặc dù có chất xơ và chất dinh dưỡng, nhưng có thể không cung cấp đủ năng lượng cho những người này.
- Người đang hồi phục sau khi ốm, phụ nữ sau sinh: Trong giai đoạn này, cơ thể cần hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng để hồi phục. Gạo lứt, với khả năng ngăn chặn sự hấp thụ chất dinh dưỡng của acid phytic, có thể không phải là lựa chọn tốt nhất.
Những đối tượng không nên tiêu thụ gạo lứt (Nguồn: Internet)Cách sử dụng, nấu gạo lứt đảm bảo sức khỏe
Sau khi đã hiểu rõ về những rủi ro của gạo lứt, việc quan trọng là biết cách sử dụng một cách hợp lý. Gạo lứt so với gạo trắng thực sự mang lại nhiều lợi ích hơn. Đặc biệt là hàm lượng chất xơ và vitamin B trong gạo lứt cao hơn gạo trắng rất nhiều. Vì vậy, để sử dụng một cách an toàn, giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa hấp thụ chất dinh dưỡng từ gạo lứt, bạn cần lưu ý:
- Không tiêu thụ quá mức gạo lứt: Hạn chế ăn quá nhiều gạo lứt để tránh Asen và giảm khả năng khó tiêu do chất xơ cao.
- Ngâm và rửa sạch gạo trước khi nấu: Phương pháp này giúp loại bỏ một phần Asen và các chất không mong muốn khác có thể tồn tại trong gạo.
- Nấu gạo với đủ nước: Cách nấu này giúp giảm acid phytic và Asen, giảm nguy cơ tiêu chảy và khó tiêu.
- Đa dạng chế độ ăn: Gạo lứt không nên là nguồn dinh dưỡng duy nhất. Hãy kết hợp nhiều loại thực phẩm khác để cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Cách ăn gạo lứt bảo vệ sức khỏe
- Cách ăn: Nhấn mạnh việc nhai thật kỹ khi ăn gạo lứt để giúp hệ tiêu hóa hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả.
- Liều lượng: Hạn chế ăn gạo lứt một cách vừa đủ để cung cấp năng lượng và chất dinh dưỡng mà không ảnh hưởng đến sức khỏe. Cân nhắc xen kẽ với các thực phẩm khác như khoai lang, yến mạch,…
- Thời gian: Ưu tiên ăn gạo lứt trong bữa ăn chính như trưa hoặc sáng để cung cấp năng lượng cho cơ thể, tránh ăn nhiều vào buổi tối.
Cách bảo quản gạo lứt để giữ lượng vitamin B1
- Bảo quản gạo ở nơi khô ráo và mát mẻ: Điều này giúp ngăn chặn ẩm mốc và duy trì lượng vitamin B1.
- Không ngâm gạo quá lâu: Vitamin B1 hòa tan trong nước, vì vậy nếu ngâm gạo quá lâu, lượng vitamin B1 có thể bị mất đi.
- Đậy kín nắp khi nấu gạo: Khi nấu, để giữ vitamin B1, hãy đậy kín nắp gạo.
Gạo lứt, được xem là một loại “siêu thực phẩm” với nhiều lợi ích như chứa nhiều chất xơ, vitamin B và nguyên tố vi lượng, nhưng cũng cần sử dụng một cách cẩn thận.
Dưới đây là một số rủi ro của gạo lứt mà Mytour chia sẻ để những người tiêu dùng cân nhắc khi thêm vào chế độ ăn hàng ngày. Nếu bạn có tình trạng sức khỏe đặc biệt, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng trước khi bổ sung gạo lứt vào chế độ ăn của mình.
