Buzz
Văn bản Ca Huế trên sông Hương sẽ được giới thiệu đến học sinh trong chương trình Ngữ văn lớp 7.
Dưới đây, Mytour sẽ cung cấp tài liệu về tác phẩm này, mời bạn đọc cùng tham khảo chi tiết.
Ca Huế trên sông Hương
Nghe đọc tác phẩm:
Xứ Huế nổi tiếng với các điệu hò, hò khi đánh cá trên sông ngòi, biển cả, hò lúc cấy cày, gặt hái, trồng cây, chăn tằm. Mỗi câu hò Huế ngắn hay dài đều gửi gắm một ý tình trọn vẹn. Từ ngữ địa phương được sử dụng mạch lạc và phong phú, đặc biệt trong các câu hò đối đáp tri thức, ngôn ngữ được thể hiện tài ba, phong phú. Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh buồn bã, hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung náo nức nồng hậu tình người. Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh. Hò Huế thể hiện lòng khao khát, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế. Ngoài ra còn có các điệu lý như: lý con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.
Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa. Màn sương dày dần lên, cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục. Tôi như một lữ khách thích giang hồ với hồn thơ lai láng, tình người nồng hậu bước xuống một con thuyền rồng, có lẽ con thuyền này xưa kia chỉ dành cho vua chúa. Trước mũi thuyền là một không gian rộng thoáng để vua hóng mát ngắm trăng, giữa là một sàn gỗ bào nhẵn có mui vòm được trang trí lộng lẫy, xung quanh thuyền có hình rồng và trước mũi là một đầu rồng như muốn bay lên. Trong khoang thuyền, dàn nhạc gồm đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, nhị, đàn tam. Ngoài ra còn có đàn bầu, sáo và cặp sanh để gõ nhịp.
Các ca công còn rất trẻ, nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đống duyên dáng. Huế chính là quê hương chiếc áo dài Việt Nam. Những chiếc áo dài đầu tiên hiện còn được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật cung đình Huế.
Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng. Con thuyền bồng bềnh. Đêm nằm trên dòng Hương thơ mộng để nghe ca Huế, với tâm trạng chờ đợi rộn lòng.
Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của dàn hoà tấu, bởi bốn nhạc khúc lưu thuỷ, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế. Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi. Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.
Ca Huế hình thành từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình, nhã nhạc trang trọng uy nghi nên có thần thái của ca nhạc thính phòng, thể hiện theo hai dòng lớn điệu Bắc và điệu Nam, với trên sáu mươi tác phẩm thanh nhạc và khí nhạc. Thú nghe ca Huế tao nhã, đầy sức quyến rũ.
Đêm đã về khuya. Xa xa bờ bên kia Thiên Mụ hiện ra mờ ảo, ngọn tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng. Sóng vỗ ru mạn thuyền rồi gợn vô hồi xa mãi cùng những tiếng đàn réo rắt du dương. Đấy là lúc các ca nhi cất lên những khúc điệu Nam nghe buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn như nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân. Cũng có bản nhạc mang âm hưởng điệu Bắc pha phách điệu Nam không vui, không buồn như tứ đại cảnh. Thể điệu ca Huế có sôi nổi, tươi vui, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán… Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đất nước, trai hiền, gái lịch.
Nghe tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, cùng tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi năm canh, mà trong khoang thuyền vẫn đầy ắp lời ca tiếng nhạc.
Không gian như im lìm. Thời gian như dừng lại. Phụ nữ Huế sâu sắc và tĩnh lặng trong tâm hồn, kín đáo và sâu sắc.
I. Tác giả
Bài viết “Ca Huế trên sông Hương” của tác giả Hà Ánh Minh.
II. Tác phẩm
1. Xuất xứ
Tác phẩm được xuất bản trên báo “Người Hà Nội”.
2. Cấu trúc
Bao gồm 2 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “lí hoài nam”: Vẻ đẹp của những điệu nhạc dân gian Huế.
- Phần 2. Phần còn lại. Đêm ca Huế trên sông Hương.
3. Tóm tắt
Mẫu 1
Huế từ lâu đã nổi tiếng với những điệu hò đặc trưng. Mỗi câu hò, dù ngắn hay dài, đều chứa đựng những cảm xúc, tâm trạng sâu sắc. Cùng với đó, hò Huế còn thể hiện sự khát khao, hy vọng mạnh mẽ. Ban đêm, trên dòng sông Hương, du khách thường thưởng thức những giai điệu này trong không gian lãng mạn. Ca Huế bắt nguồn từ âm nhạc dân gian và cung đình, mang trong mình hai dòng điệu Bắc và điệu Nam. Ca Huế là niềm vui tinh tế, quyến rũ. Người con gái Huế thường ẩn chứa trong lòng những cảm xúc phong phú và sâu lắng.
Mẫu 2
Thành phố Huế tự hào với vô số điệu hò đặc sắc: chèo cạn, bài thai, hò đưa linh buồn bã, hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm... Mỗi câu hò Huế, dù dài hay ngắn, đều chứa đựng một phần tâm hồn. Đêm về, khi đèn đường sáng lên, du khách thường lên thuyền trên sông để thưởng thức những giai điệu này. Ca Huế có nguồn gốc từ âm nhạc dân gian và cung đình. Niềm vui từ ca Huế thật tinh tế và quyến rũ.
4. Nội dung
Ca Huế là một biểu hiện của nghệ thuật văn hóa - âm nhạc tinh tế và lịch lãm, một di sản tinh thần đáng trân trọng và bảo tồn.
5. Nghệ thuật
Sử dụng các hình ảnh thiên nhiên, tu từ tinh tế và giọng văn sâu lắng, nhẹ nhàng.
