Dưới đây là một bài viết giới thiệu về Hồ Biểu Chánh và tác phẩm 'Cha con nghĩa nặng'. Hy vọng nó sẽ mang lại kiến thức hữu ích cho độc giả.
I. Giới thiệu về Hồ Biểu Chánh
- Hồ Biểu Chánh (1885 - 1958), cũng được biết đến với tên gọi Hồ Văn Trung.
- Sinh ra và lớn lên tại làng Bình Thành (hiện nay là xã Thành Công, huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang).
- Ban đầu học chữ Nho, sau đó chuyển sang học chữ quốc ngữ, ông đã làm công việc công chức tại nhiều địa phương khác nhau.
- Vào năm 1909, Hồ Biểu Chánh viết U tình lục - đây là tác phẩm đầu tiên của ông viết bằng thơ lục bát.
- Các tác phẩm của ông thuộc nhiều thể loại, nhưng thành công nhất là trong lĩnh vực tiểu thuyết, với 64 cuốn tiểu thuyết thể hiện rõ nét tính cách và cuộc sống của người dân Nam Bộ.
- Hồ Biểu Chánh là một trong những nhà văn đầu tiên đặt nền móng cho sự ra đời và phát triển của tiểu thuyết hiện đại Việt Nam.
- Danh sách một số tác phẩm của Hồ Biểu Chánh:
- Thơ: U tình lục (1909)...
- Hồi ký: Ký ức từ cuộc hành trình Bắc Kỳ (1941), Những ngày ở Bến Súc (1944)...
- Truyện ngắn: Chuyện hài hước tập I, II (Sài Gòn, 1935), Những câu chuyện kỳ quặc trên rừng (Bến Súc, 1945)...
- Tiểu thuyết: Mùi đời đắng cay (Sài Gòn, 1923, dựa trên tác phẩm Không Gia đình của Hector Malot), Cha con nghĩa nặng (1929), Gia đình nghèo khổ (1930)...
II. Thảo luận về tác phẩm Cha con nghĩa nặng
1. Bối cảnh sáng tác
- Tác phẩm “Cha con nghĩa nặng” là tác phẩm thứ 15 của Hồ Biểu Chánh, được xuất bản vào năm 1929.
- Trích đoạn từ sách giáo khoa, nằm trong chương IX, kể về câu chuyện Sửu rời bỏ sau khi thăm con, Tí theo sau, hai cha con gặp lại nhau trên cầu Mê Tức.
2. Tóm tắt
Trần Văn Sửu là một người nông dân hiền lành, làm việc siêng năng. Sửu cùng vợ Lựu có ba đứa con: Tí, Quyên và Sung. Sửu yêu thương vợ con hết mực nhưng vợ lại có tính cách xấu. Một ngày, Sửu phát hiện vợ mình ngoại tình với người đàn ông tên Hội. Thị Lựu không chỉ không hối cải, mà còn để cho người tình chạy trốn. Trong cơn tức giận, Sửu không may đẩy ngã vợ, khiến vợ tử vong tại chỗ. Sửu bỏ trốn, mọi người nghĩ rằng anh đã nhảy xuống sông tự tử. Tí về sống với ông nội. Sung mắc bệnh qua đời, còn Quyên và Tí đi ở cùng bà Hương, được bà yêu thương và giúp đỡ trong cuộc sống. Sau nhiều năm trốn tránh, Sửu trở về thăm con nhưng sau đó sợ rằng sự hiện diện của mình sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực cho con nên đã suy nghĩ về việc tự tử bằng cách nhảy xuống sông. Tuy nhiên, anh gặp lại Tí, và hai cha con gặp nhau với sự xúc động và không muốn rời xa nhau. Cuối cùng, Trần Văn Sửu được xóa bỏ tội danh, và cha con đoàn tụ.
3. Bố cục
Bao gồm hai phần:
- Phần 1. Từ đầu đến “chết đi cho hết đau buồn khổ”: Trạng thái tuyệt vọng của Trần Văn Sửu trên cầu Mê Tức.
- Phần 2. Phần còn lại. Cuộc gặp gỡ đầy cảm động của hai cha con.
Cha con nghĩa nặng
Nghe đoạn trích từ Cha con nghĩa nặng:
Đi đến cầu Mê Tức, một phần mệt mỏi, một phần lầm than, Trần Văn Sửu ngồi dựa vào cầu để nghỉ ngơi.
Hai bố con ôm nhau khóc một lúc rồi buông ra.
Trần Văn Sửu ngồi trên cây đà dọc dựa vào lan can của cầu, sau đó nói: “Thôi, con về đi”. Thằng Tí lắc đầu và nói:
- Con không thể về được. Lâu nay con nghĩ cha đã chết rồi, nhưng hóa ra cha vẫn còn sống. Vậy thì giờ cha đi đâu con sẽ theo đó.
- Con đừng cãi cha. Con phải về và lo cho việc cưới vợ.
- Cưới vợ để làm gì? Cưới vợ chỉ làm tổn thương như má đã từng làm tổn thương cha trước đây phải không?
- Con đừng trách móc mẹ con. Mẹ con quấy phiền cha, không phải con. Cha đã quên lỗi của mẹ con rồi, sao con còn nhớ?
- Quên được sao!
- Phải quên đi, đừng nhớ nữa. Mạng số của cha đã đến như vậy, không phải do mẹ con. Mẹ con khiến phiền, cái chết đó đã trả giá hết rồi. Bây giờ hãy để cha lo cho chuyện của cha, mẹ con không cần lo nữa.
- Nếu cha nói như vậy, con sẽ tuân theo. Thôi, cha về nhà với con đi.
- Ôi! Về nhà sao được!
- Tại sao vậy?
- Khi về làng, mọi người sẽ hỏi chúng ta đã có kế hoạch gì không?
Khi nghe Thằng Tí nói như vậy, Tí tỉnh táo lên và ngồi suy ngẫm. Sau một thời gian, nó mới nói:
- Bây giờ làm thế nào đây?
- Để cha đi, để cha biến mất, để con có thể kết hôn và để Quyên có thể tìm cho mình một người chồng tốt.
- Cha muốn đi đâu vậy?
- Đi đâu cũng được.
- Bất kể cha đi đâu, con cũng sẽ đi theo.
- Đi theo làm gì?
- Đi theo để nuôi cha, cho đến khi cha qua đời thì con sẽ quay về.
- Con đừng nghịch ngợm. Con phải ở nhà và chăm sóc ông ngoại.
- Ông ngoại đã có trâu, lúa để ăn, không cần con nuôi thêm. Còn Quyên ở nhà làm gì. Giai cưới Quyên rồi, họ giàu có và đã giúp đỡ ông ngoại. Bây giờ chỉ có một mình cha đơn độc và nghèo khổ, con phải ở lại để chăm sóc cha.
Khi Trần Văn Sửu nghe con nói những điều hiếu nghĩa đó, anh ta cảm động và ngồi khóc.
Lúc đó, anh ta rất bối rối và không biết phải làm sao. Anh ta muốn ở lại để cha và con sum họp, nhưng sợ bị làng tổng bắt. Anh ta cũng nghĩ đến việc con muốn ra đi để tránh khỏi rắc rối, nhưng lòng đau đớn khi không muốn con phải rời xa.
Hai cha con ngồi cạnh nhau, cha lo lắng, con suy nghĩ, cả hai đều im lặng. Sau một lúc, Thằng Tí đặt cánh tay lên cánh tay cha nhẹ nhàng, dường như muốn kiểm tra xem cha vẫn ngồi đó không.
Sau một đêm dài, Trần Văn Sửu mới nói:
- Cha có một kế hoạch, để con nghe và xem có phù hợp không. Cha sẽ tự giả danh là một người Thổ, tên là Sơn Rùm, và biết nói tiếng Thổ rất giỏi. Cha sẽ đến Láng Thó hoặc Ba Si, thuê chỗ ở và làm mướn. Như vậy, cha sẽ không bị ai nhận ra, và con có thể thăm cha mỗi khi muốn mà không ai hay biết.
- Nếu cha thực hiện kế hoạch đó, thì cha sẽ phải sống như một kẻ vô danh, mãi mãi phải giấu tên giấu họ, con thăm cha cũng phải nín thở và rất cẩn thận.
- Chỉ có cách này mới yên tâm được.
- Miễn là con có thể gần cha, cha cứ làm như thế. Nhưng cha sống với người Thổ sẽ rất khó khăn và đáng thương.
- Cha không sao cả, không cần phải thương xót. Suốt hơn mười năm qua, cha đau lòng vô cùng, không thể tả hết được. Nhưng giờ đây, cha đã vui lòng, dù cho thân thể đã gánh chịu bao nhiêu đau khổ. Cha phải làm như vậy mới hoàn thành, con phải nghe lời cha và quay về.
Khi Thằng Tý ngồi suy tư, nó nói:
- Con không thể để cha đi một mình. Con muốn đi cùng cha để tìm chỗ ở cho cha và giúp cha có nơi ăn nghỉ, rồi sau đó con sẽ quay về.
- Nếu con đi như vậy, ông ngoại sẽ lo lắng và lo sợ. Điều đó sẽ làm ông ngoại thêm đau lòng.
- Được rồi, cha sẽ về nhà với con trước, sau đó con có thể giải thích với ông ngoại và đi cùng cha.
- Khi trở về, Quyên thấy lòng càng trăn trở hơn.
- Nó ở dưới sự chăm sóc của bà Hương, không ở nhà đâu mà gặp.
- Sắp sáng rồi, nếu trở về Giồng Ké và gặp cha, sẽ gây rắc rối. Không thể làm vậy. Hãy để cha đi một mình, sau một thời gian cha sẽ trở về và thông báo cho con.
- Con không muốn cha đi một mình. Cha có thể lên chòi ruộng của con ở đồng Phú Tiên, nằm đó chờ con. Con sẽ chạy về Giồng Ké, nói với ông ngoại một chút, sau đó quay lại ngay.
Ban đầu Trần Văn Sửu còn muốn ở lại, nhưng bị con thúc giục quá nên anh ta phải đồng ý đi cùng nó về Phú Tiên.