Buzz
Tài Liệu Soạn Văn 7: Những Góc Nhìn Hạn Hẹp, từ Tập 1 của Chân Trời Sáng Tạo, cung cấp thông tin hữu ích cho người đọc.
Các em học sinh lớp 7 có thể tham khảo tài liệu để chuẩn bị bài học một cách nhanh chóng. Nội dung chi tiết được đưa ra dưới đây.
Kiến Thức Về Văn Học
1.1 Truyện Ngụ Ngôn
- Truyện ngụ ngôn là những câu chuyện ngắn, súc tích được viết bằng văn xuôi hoặc văn vần. Thường truyện mang lại bài học về cách nhìn nhận thế giới và cách hành xử của con người trong xã hội.
- Chủ đề trong truyện ngụ ngôn: Thường xoay quanh những vấn đề đạo đức hoặc cách thức sống trong xã hội.
- Các nhân vật: thường là động vật, vật phẩm, thảo mộc hoặc con người.
- Sự Kiện Là Yếu Tố Quan Trọng Định Hình Câu Chuyện. Trong Truyện Ngụ Ngôn, Câu Chuyện Thường Tập Trung Vào Một Sự Kiện Chính.
- Cốt Truyện Của Truyện Ngụ Ngôn Thường Phản Ánh Một Sự Kiện (Hành Động, Thái Độ, Quan Điểm, Nhận Thức...) Nhằm Truyền Đạt Một Bài Học Nhất Định.
- Không Gian Trong Truyện Ngụ Ngôn Là Bối Cảnh, Môi Trường Mà Nhân Vật Sống, Nơi Diễn Ra Sự Kiện Và Câu Chuyện.
- Thời Gian Trong Truyện Ngụ Ngôn Là Một Thời Điểm, Một Khoảnh Khắc Mà Sự Việc, Câu Chuyện Diễn Ra, Thường Không Được Xác Định Rõ Ràng.
1.2 Tóm Tắt Văn Bản Và Công Dụng Của Việc Tóm Tắt
Văn bản có thể được tóm tắt thông qua lời nói, sơ đồ, hoặc một đoạn văn, nhưng bất kể cách nào thì nó cũng phải rõ ràng và ngắn gọn.
1.3 Dấu chấm ba
Dấu chấm ba được biểu thị bởi ba dấu chấm (...) và thường được sử dụng để:
- Hiển thị rằng có nhiều sự vật, hiện tượng tương tự chưa được liệt kê.
- Thể hiện sự gián đoạn trong lời nói hoặc suy nghĩ.
- Tạo ra một sự đồng nhất trong nhịp điệu của văn bản, chuẩn bị cho một từ hoặc ý nghĩ bất ngờ, hài hước hoặc châm biếm.
Soạn bài Phân tích các quan điểm hạn hẹp - Mẫu 1
2.1 Chuẩn bị cho việc đọc
Câu 1. Hãy chia sẻ những quan sát của bạn khi nhìn vào bầu trời từ các vị trí khác nhau.
Gợi ý:
- Khi nhìn từ dưới lên: Bầu trời trông cao và rộng lớn, như một bức tranh tự nhiên toàn diện.
- Khi nhìn từ trên xuống: Bầu trời thu hẹp lại, có cảm giác như có thể chạm được vào những đám mây, cảm nhận được một phần của không gian vô tận.
Đề xuất:
- Thầy bói xưa thường là những người già, mặc trang phục truyền thống như áo dài và đội một cặp kính màu đen.
2.2 Trải nghiệm với văn bản
Câu 1. Tại sao con ếch này “lầy lội” rằng trời “là cái ao”, trong khi nó “là chúa của bãi đất”?
Xung quanh ếch chỉ có vài con nhái, con cua, và một số con ốc nhỏ. Hằng ngày nó vang lên tiếng kêu ồn ào làm động đậy cả ổ kén, khiến các con vật khác rất hoảng sợ.
Câu 2. Nếu chỉ “sờ” voi mà không “nhìn” thì kết quả sẽ ra sao?
Nếu chỉ sờ voi mà không nhìn thì kết quả sẽ không chính xác, chỉ cảm nhận được phần mà mình sờ, không thể nhìn thấy toàn bộ hình dáng của con voi.
2.3 Suy ngẫm và phản hồi
Câu 1. Tóm tắt nội dung của câu chuyện và xác định chủ đề của hai văn bản trên.
- Tóm tắt:
- Ếch ngồi đáy giếng: Có một con ếch sống trong một cái giếng trong thời gian dài, xung quanh chỉ có những con vật nhỏ bé. Ếch luôn cho mình là to lớn như trời. Một ngày nước mưa làm cho ếch bị dẫn ra bên ngoài. Vẫn giữ lấy thói quen cũ, ếch đi khắp nơi mà không chú ý đến xung quanh, và đã bị một con trâu đi qua đâm chết.
- Thầy bói xem voi: Trong một buổi hỏi về vịt, năm ông thầy bói quyết định đi xem voi để xem nó như thế nào. Thầy thứ nhất chạm vào vòi và nói rằng nó như con giun. Thầy thứ hai chạm vào ngà và nói rằng nó như một cây đòn càn. Thầy thứ ba chạm vào tai và nói rằng nó như một cái quạt lúa. Thầy thứ tư chạm vào chân và nói rằng nó như một cột đình. Cuối cùng, thầy thứ năm chạm vào đuôi và nói rằng nó như một cái chổi. Mỗi ông thầy đều cho rằng mình đúng, không ai chịu ai, cuối cùng họ xô xát, đánh nhau tới chảy máu.
- Đề tài:
- Ếch ngồi đáy giếng: Tính kiêu căng, tự cao tự đại
- Thầy bói xem voi: Góc nhìn về cuộc sống
Câu 2. Để thể hiện những hành động sai lầm của một nhân vật, tác giả truyện ngụ ngôn thường đặt nhân vật đó trước một tình huống nguy hiểm. Tình huống đó trong văn bản Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi được thể hiện như thế nào?
- Ếch ngồi đáy giếng: Con ếch luôn coi mình bằng vung. Khi ra khỏi giếng, nó vẫn tiếp tục thói quen đi lại khắp nơi và kêu ộp ộp.
- Thầy bói xem voi: Năm ông thầy bói ra tiền mời người quản voi để xem con voi. Mỗi người sờ một phần nên mỗi người một ý kiến, cãi nhau đến chảy máu.
Câu 3. Nêu ấn tượng của em về nhân vật con ếch (Ếch ngồi đáy giếng) và năm ông thầy bói (Thầy bói xem voi). Những nhân vật này thể hiện những đặc điểm gì của nhân vật trong truyện ngụ ngôn?
- Ấn tượng về nhân vật con ếch (Ếch ngồi đáy giếng) và năm ông thầy bói:
- Con ếch: Một con vật nhỏ bé, nhưng tự phụ, kiêu ngạo.
- Năm ông thầy bói: Cứng đầu, tự cho mình đúng và không tôn trọng người khác.
- Những nhân vật này thể hiện những đặc điểm của nhân vật trong truyện ngụ ngôn như thế nào?
- Thường là động vật hoặc con người
- Không có tên riêng, chỉ được gọi chung là ếch, thầy.
- Không nói về hình dạng bên ngoài.
Câu 4. Em rút ra những bài học gì từ các truyện Ếch ngồi đáy giếng, Thầy bói xem voi?
Bài học từ các truyện:
- Ếch ngồi đáy giếng: Phê phán những người có hiểu biết hạn hẹp nhưng lại kiêu ngạo, tự cao tự đại.
- Thầy bói xem voi: Phê phán những người có cái nhìn hạn hẹp, khuyên nhủ con người rằng để hiểu biết sự vật, sự việc thì phải xem xét chúng một cách toàn diện.
Câu 5. Theo em, cách đọc hiểu một truyện ngụ ngôn và một truyện cổ tích khác nhau như thế nào?
- Truyện ngụ ngôn: Khám phá đề tài của truyện, nhân vật sẽ đại diện cho một phong cách sống trong xã hội.
- Truyện cổ tích: Khám phá các yếu tố huyền ảo, nhân vật được xây dựng về hình dáng và hành động…
Câu 6. Chọn một trong hai bài tập sau:
- Tìm kiếm một số văn bản truyện ngụ ngôn và hình ảnh, phim hoạt hình minh họa các truyện ngụ ngôn đó (nếu có).
- Thể hiện cảm nhận của bạn về một trong các truyện ngụ ngôn (đã học, đã đọc) bằng cách ghi nhật ký đọc truyện, vẽ tranh minh họa,...
Gợi ý:
Một số truyện ngụ ngôn như: Đeo nhạc cho mèo, Khi chúa sơn lâm ngọa bệnh…
Soạn bài Những cái nhìn hẹp - Mẫu 2
Ếch ngồi đáy giếng
- Bối cảnh trong truyện: một cái giếng, xung quanh là những con vật nhỏ bé như nhái, cua, ốc khiến cho ếch cảm thấy tự cao tự đại, nghĩ mình là người lớn nhất, là một vị chúa tể
=> Môi trường sống nhỏ bé đã làm cho tầm nhìn của ếch trở nên hạn hẹp.
- Nhân vật chính là ếch, có tính cách kiêu căng, ngạo mạn:
- Hàng ngày, nó gây ra âm thanh ồn ào làm kinh hoàng các con vật khác trong giếng.
- Ếch nghĩ rằng bầu trời trên đầu chỉ nhỏ như chiếc vung và nó tỏ ra oai vệ như một vị chúa tể.
- Quen với thói quen cũ, ếch tự mãn đi lại khắp nơi và phát ra tiếng kêu ộp ộp.
- Nó vô tư đưa cặp mắt lên nhìn bầu trời, không để ý đến xung quanh…
- Bài học rút ra:
- Môi trường sống nhỏ bé có thể làm hạn chế tầm nhìn.
- Truyện chỉ trích những người hiểu biết hạn hẹp nhưng lại kiêu căng.
- Cần phải nhìn xa trông rộng dù có giới hạn trong môi trường sống.
- Không nên tự mãn, kiêu ngạo và coi thường những người xung quanh.
Thầy bói xem voi
- Bối cảnh: Trong một buổi ế hàng, năm ông thầy ngồi tán gẫu, mỗi người đều than phiền không biết con voi nhìn như thế nào; khi có con voi đi qua, năm ông đồng ý đóng góp tiền để xem voi.
- Nhân vật chính: Năm ông thầy bói xem voi, nhưng không thấy con voi mà phải sờ bằng tay, mỗi người chỉ sờ một phần của con voi (vòi, ngà, tai, chân, đuôi).
- Bài học: Truyện phê phán cái nhìn hạn hẹp, chủ quan của năm ông thầy bói, khuyên người ta rằng khi muốn hiểu biết về sự vật sự việc, phải xem xét chúng một cách toàn diện.
