'Mã Giám Sinh mua Kiều' - Nguyễn Du mang đến sự tổng hợp về tóm tắt nội dung, phân tích cấu trúc, giá trị nghệ thuật, và ngữ cảnh sáng tác, cùng với tiểu sử và quan điểm sáng tác phong cách nghệ thuật, giúp học sinh hiểu rõ hơn môn Văn 9
I. Tác giả
1. Tiểu sử
- Nguyễn Du (1765 – 1820), tên thật là Tố Như, tự là Thanh Hiên.
- Cuộc đời của Nguyễn Du trải qua những biến cố thăng trầm, tạo ra một tâm hồn sâu lắng, phong phú.
2. Sự nghiệp sáng tác:
- Được đánh giá cao trong việc sáng tác cả chữ Hán và chữ Nôm.
- Tinh thần nhân đạo sâu sắc.
- Tác phẩm đạt đến đỉnh cao về giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật.
II. Tác phẩm
1. Tổng quan
a.
- Nằm ở phần thứ hai (“Gia biến và lưu lạc”).
- Trong thời kỳ gia đình Thúy Kiều gặp phải sóng gió, đau khổ sau khi bị thằng bán tơ vu oan, cả gia đình tan tác, mất mát. Cha và em trai Kiều bị bọn cặn bã “đầu trâu mặt ngựa” bắt giữ, tra hỏi, và hành hạ dã man. Số tiền chuộc của họ là: “Ba trăm lạng mới hết”. Kiều không còn lựa chọn nào khác, chỉ có thể hi sinh tình yêu của mình với Kim Trọng để mua sống cha và em trai ra khỏi vòng lao tù.
- Đoạn này nói về việc Mã Giám Sinh đến mua Kiều. Đây là điểm khởi đầu của cuộc sống cay đắng, mênh mông nước mắt trong cuộc đời Kiều kéo dài mười lăm năm.
b. Cấu trúc: 2 phần
- Phần 1: 10 câu đầu: (Từ đầu cho đến … “giục nàng kíp ra”): Sự xuất hiện của Mã Giám Sinh.
- Phần 2: Phần còn lại: Hình ảnh mua bán con người.
2. Khám phá chi tiết
a. Nhân vật Mã Giám Sinh
- Bề ngoại và cử chỉ của nhân vật
- Học sinh của Trường Quốc Tử Giám
- Khách từ xa
- Tên: Mã Giám Sinh
- Quê quán: huyện Lâm Thanh
- Độ tuổi: khoảng bốn mươi
- Phong cách ăn mặc: tóc búi gọn, trang phục lịch lãm
- Cách diễn đạt: thân thiện, lịch sự
- Hành động: ngồi thẳng tựa ghế
⇒ Hình ảnh sạch sẽ, phù hợp với độ tuổi, biểu hiện tôn trọng và lịch sự, không thiếu tế nhị, bề ngoại rõ ràng, có kỹ luật.
- Bản tính:
+ Giả dối từ quá trình lịch sử đến vẻ ngoài, tính cách
+ Tính cách con buôn, lừa đảo
⇒ Viết đồng nhất thực tế, kèm theo các từ và hình ảnh mô tả, tạo nên hình ảnh của Mã Giám Sinh là một kẻ không trung thực, không lịch sự, có tính chất buôn bán, lười biếng.
b. Thúy Kiều trong tình cảnh đáng thương
- Tình trạng đáng thương của Thúy Kiều:
+ Nàng chỉ là một vật phẩm trao đổi, mua bán.
+ Nhận thức về phẩm chất con người.
- Sự đau khổ, tê liệt:
+ Buồn bã, đau lòng, lẫn lộn tâm trạng
+ Cảm thấy xấu hổ, ngượng ngùng
+ Đau khổ khi tình yêu tan vỡ.
+ Phẫn uất khi gia đình gặp oan ức.
⇒ Tâm trạng đau đớn, tự trách, đầy đau đớn.
c. Giá trị bản thân
- Tiết lộ bản chất tàn nhẫn, đê tiện của Mã Giám Sinh
- Kết án xã hội truyền thống, sự bóp méo tình dục và phẩm chất con người của phụ nữ. (Phê phán mạnh mẽ sự tàn bạo của tiền bạc và những kẻ xấu xa làm suy giảm giá trị của con người).
- Thể hiện lòng thương cảm, sâu sắc với số phận con người.
d. Giá trị nghệ thuật
- Tạo hình thành công các nhân vật chính và phản diện
- Hiển thị sự hiểu biết sâu sắc về tâm trạng nhân vật của Nguyễn Du trong tác phẩm.
Bản đồ tư duy về đoạn trích 'Ma Giám Sinh mua Kiều':