Tóm tắt nội dung, phân tích dàn ý, bố cục, giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm, cùng với hoàn cảnh sáng tác và tiểu sử của tác giả, nhằm hỗ trợ học sinh học môn văn 9.
Tác giả
Tham khảo thêm về tác giả Lê Minh Khuê tại đây: Link
Tác phẩm
1. Khám phá tổng quan
a. Ngữ cảnh sáng tạo
Trong bối cảnh kháng chiến chống Mỹ gay gắt vào năm 1971, tác giả đã là một chiến sĩ thanh niên xung phong tại Trường Sơn khi viết truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”.
b. Cấu trúc: Gồm 3 phần
- Phần 1 (từ đầu... ngôi sao trên mũ) : Phương Định mô tả về cuộc sống cá nhân và nhiệm vụ trinh sát dọc theo con đường của mình.
- Phần 2 (tiếp ... chị Thao bảo) : Nho bị thương, hai chị em lo lắng chăm sóc.
- Phần 3 (còn lại) : Sự lạc quan, niềm vui trước cơn mưa đá đột ngột.
c. Ý nghĩa của tiêu đề
Tiêu đề Những ngôi sao xa xôi gợi nhớ hình ảnh những ngôi sao lớn trên bầu trời của quê hương, nơi mà Phương Định – nhân vật chính trong truyện – thường nhớ lại. Đó là kỷ niệm về thời gian yên bình bên gia đình. Những ngôi sao xa xôi cũng là biểu tượng. Đó là ánh sáng dịu dàng, ánh sáng ẩn hiện xa xôi nhưng lại có sức quyến rũ lòng người. Đó là biểu tượng cho phẩm chất cách mạng của các cô gái thanh niên xung phong tại Trường Sơn. Các cô thanh niên xung phong là 'Những ngôi sao xa xôi' rực sáng bên núi rừng Trường Sơn, là vẻ đẹp anh hùng của con người cách mạng.
d. Tóm tắt
Trong truyện 'Những ngôi sao xa xôi', ta được nghe về cuộc sống chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong – những thành viên của tổ trinh sát mặt đường – gồm Phương Định, Nho và chị Thao. Họ sinh sống tại một hang động, trên một đỉnh núi ở khu vực chính trên tuyến đường Trường Sơn trong những năm chiến tranh chống lại Mỹ. Nhiệm vụ của họ bao gồm quan sát máy bay địch thả bom, đo lường đất đá để lấp hố bom, đánh dấu bom chưa nổ và phá hủy bom. Dù công việc rất nguy hiểm và luôn đối mặt với nguy cơ tử thần, cuộc sống của họ vẫn giữ được những khoảnh khắc vui vẻ và lãng mạn của tuổi trẻ. Họ thân thiết và yêu thương nhau, mặc dù mỗi người mang một tính cách riêng.
e. Góc nhìn của nhân vật
Trong truyện, người kể là Phương Định – nhân vật chính của câu chuyện.
=> Ý nghĩa: Giúp thể hiện tốt hơn cảm xúc và tâm trạng của nhân vật, phản ánh suy nghĩ của họ, đồng thời phù hợp với nội dung truyện, làm tăng tính thực tế của câu chuyện.
2. Giá trị về nội dung và nghệ thuật
a. Ý nghĩa nội dung
Trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê, được mô tả rõ tâm hồn trong sáng, mơ mộng và tinh thần lạc quan, dũng cảm cùng nghị lực của các cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đây cũng là biểu tượng của tuổi trẻ, thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Mỹ.
b. Giá trị nghệ thuật
Trong truyện ngắn, cách kể chuyện tự nhiên được sử dụng: Phương Định là người kể chuyện (ngôi kể thứ nhất), tạo ra tính chân thực cao, ngôn ngữ sống động, trẻ trung. Đặc biệt, cách miêu tả tâm trạng nhân vật được thực hiện một cách thành công.
Bản đồ tư duy về văn bản 'Những ngôi sao xa xôi':