Chìm đắm trong 'Tháng giêng, hồn về trăng non và hơi lạnh ngọt', bạn sẽ cảm nhận được không khí mùa xuân tại Hà Nội và miền Bắc, cùng với nỗi nhớ thương xa xứ.
Mytour sẽ cung cấp thông tin về tác giả Vũ Bằng và đoạn trích từ 'Tháng giêng, hồn về trăng non và hơi lạnh ngọt'. Mời bạn đọc tham khảo chi tiết dưới đây.
I. Thông tin cơ bản về tác giả Vũ Bằng
- Vũ Bằng (1913 - 1984) sinh ra tại Hà Nội và quê gốc tại làng Lương Ngọc, huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương.
- Ông là một nhà văn và nhà báo đã bắt đầu sự nghiệp văn chương trước thời Cách mạng tháng Tám năm 1945 với tài năng vượt trội trong viết tùy bút, bút kí và truyện ngắn.
- Sau năm 1954, Vũ Bằng chuyển đến Sài Gòn sinh sống, làm báo và tiếp tục sự nghiệp văn chương, cùng tham gia hoạt động cách mạng.
- Ông đã được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật vào năm 2007.
- Các tác phẩm đáng chú ý:
- Bút ký: Mảnh vườn Hà Nội (1960), Miếng ngon miền Nam (1969), Nỗi nhớ mười hai (1972)...
- Tiểu thuyết: Bóng đêm (tập văn trào phúng, 1931), Một mình giữa đêm tối (tiểu thuyết, 1937), Câu chuyện hai người (tiểu thuyết, 1940), Tội lỗi và hối hận (tiểu thuyết, 1940)....
- Tuyển tập truyện: Quách và Quí (truyện thiếu nhi, 1941), Ba câu chuyện tự sát (tuyển tập truyện, 1941)...
II. Giới thiệu Tháng Giêng, hồi tưởng về trăng non lạnh lùng
1. Nguồn gốc
“Tháng giêng hồi tưởng về trăng non lạnh lùng” được trích từ tập bút ký - tùy bút “Nỗi nhớ mười hai” của Vũ Bằng. Tên của tác phẩm đã được người soạn thảo sách giáo khoa chọn lựa.
2. Tình hình khi sáng tác
- Tác phẩm ra đời trong bối cảnh đất nước chia rẽ, tác giả đang sinh sống dưới sự kiểm soát của Mỹ - Ngụy, xa cách quê hương.
- Người viết đã thể hiện nỗi nhớ nhà, lòng thương gia đình và mong ước sớm được trở về quê hương khi đất nước hòa bình, thống nhất hai miền.
3. Sắp xếp nội dung
Bao gồm 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “người yêu mùa xuân”. Cảm xúc con người với mùa xuân.
- Phần 2. Tiếp theo đến “bướm tung hoành, mở hội liên hoan”. Khung cảnh, không khí chung của mùa xuân.
- Phần 3. Còn lại. Khung cảnh mùa xuân sau rằm tháng Giêng.
4. Nội dung chính
Cảm nhận được vẻ đẹp tự nhiên, không khí mùa xuân tại Hà Nội và miền Bắc, qua đó thể hiện sự nhớ nhung, đau thương sâu sắc của người xa quê hương.
5. Mỹ thuật
Sử dụng hình ảnh so sánh đặc sắc, áp dụng nhiều kỹ thuật tu từ…
Tháng giêng, mơ về trăng non lạnh lùng
Nghe tác phẩm Mùa xuân của tôi:
Thiên nhiên tự nhiên như vậy: ai cũng yêu mùa xuân. Tháng giêng là tháng đầu tiên của mùa xuân, người ta càng yêu thích, không có gì lạ. Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con; ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người yêu mùa xuân.
Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngần và tôi cũng xây mộng ước mơ, nhưng yêu nhất mùa xuân không phải là vì thế.
Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêng riêng, gió mát mẻ, có tiếng nhạn kêu trong đêm tối, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xôi, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như mơ...
Người yêu thiên nhiên, vào những lúc trời đất đầy bí ẩn như thế, khoác lên mình chiếc áo lông, cầm một ống điếu, mở cửa ra ngoài và tự nhiên cảm nhận một điều gì đó thú vị như nhung, không cần uống rượu mạnh cũng thấy lòng mình say sưa - chắc là sự sống.
Cái mùa xuân thần thánh ấy đã khiến người ta như điên cuồng. Ngồi yên không nổi. Sức sống bên trong cứ trỗi dậy như máu chảy trong lộc của nai, như mầm non của cây cối, không thể nằm yên mãi, phải bùng phát thành những chiếc lá nhỏ rủ rỉ giơ tay chào đón những cặp uyên ương đứng bên cạnh.
Cùng với sự trở lại của mùa xuân, trái tim người ta dường như cũng trẻ trung hơn, đập mạnh hơn trong những ngày đông giá rét. Lúc ấy, con đường không còn lầy lội nữa mà là cái lạnh dễ chịu, không còn tê buốt khó chịu nữa.
Giống như những con vật trong rừng nằm im để tránh cái lạnh, khi thấy nắng ấm trở lại thì lại tựa như những con nai nhảy lên để kiếm ăn, anh cũng như vậy, lại trỗi dậy và khao khát sự yêu thương thực sự. Ra ngoài, thấy ai cũng muốn được yêu thương, về đến nhà thì lại cảm nhận được yêu thương nữa.
Nến và nhang trầm, đèn vàng ấm cúng trên bàn thờ gia đình, trên kính dưới nhòe, trước những bàn thờ của Phật, Thánh, tổ tiên, khiến lòng anh ấm áp, dịu dàng, mặc dù không nói ra nhưng trong lòng cảm nhận như có hàng nghìn bông hoa mới nở, những cặp uyên ương đang hòa mình trong niềm vui.
Đẹp tuyệt vời, mùa xuân ơi - mùa xuân của Hà Nội thân yêu, của Bắc Việt yêu dấu. Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là khi qua ngày rằm tháng giêng, Tết đã qua nhưng chưa hết, cây đào đã hơi phai nhưng nhụy vẫn còn đỏ, cỏ không còn mướt như cuối đông, nhưng lại toát lên một hương thơm dễ chịu.
Thường thường, vào khoảng đó trời đã không còn ẩm ướt, mưa xuân bắt đầu thay thế mưa nhỏ, không làm cho bầu trời mờ đục như kính đứng. Sáng dậy, nhìn ra cửa sổ thấy những đám mây xanh tươi hiện ra trên bầu trời, mình cảm thấy hứng khởi với niềm vui rạng ngời. Trên giàn hoa lý, vài chú ong siêng năng đã bay đi tìm hoa mẫu đơn. Chỉ mới tám chín giờ sáng, trên bầu trời trong xanh có những đốm ánh hồng rung động như cánh ve nhỏ mới bay lên.
Đó là lúc thịt mỡ dưa hành đã cạn, mọi người bắt đầu quay về bữa ăn giản dị như canh cà om với thịt thăn cắt nhỏ hay bát canh trứng cua vắt chanh ăn mát mẻ như cơn gió. Cánh màn ô dài treo trên bàn thờ ông bà đã được hạ xuống từ hôm 'hoá vàng' và những trò vui ngày Tết cũng dần dần kết thúc để nhường chỗ cho cuộc sống bình yên hàng ngày.