1. Khi nào có thể xảy ra tắc ruột sau mổ?
Tình trạng này có thể xảy ra ngay sau mổ hoặc sau một thời gian ngắn. Có trường hợp ngay cả vài ngày sau mổ, ngay cả khi người bệnh vẫn nằm viện sau phẫu thuật. Một số trường hợp khác, tắc ruột có thể xảy ra khi người bệnh đã về nhà và có người bệnh có thể xảy ra nhiều năm sau mổ.

Tắc ruột là một trong những biến chứng nguy hiểm sau mổ
Trong những trường hợp xảy ra sớm, khi bệnh nhân vẫn còn nằm viện, việc xử lý có thể dễ dàng hơn. Nguyên nhân là do đây là thời gian bệnh nhân được chăm sóc một cách chặt chẽ sau mổ nên bất kỳ dấu hiệu bất thường nào cũng dễ dàng được phát hiện.
Ngoài ra, nếu xảy ra sớm, việc điều trị cũng có thể đơn giản hơn, có trường hợp không cần đến phẫu thuật mà chỉ cần điều trị bằng cách truyền dịch và đặt ống hút làm giảm sưng ruột.
Trong trường hợp tắc ruột xảy ra sau một khoảng thời gian dài sau mổ, cách xử lý sẽ khác nhau tùy từng trường hợp.
2. Những nguyên nhân nào dẫn đến tắc ruột sau mổ?
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này có rất nhiều, trong đó, phổ biến và điển hình nhất là:
- Trong quá trình phẫu thuật, ruột hoặc các cơ quan khác trong bụng có thể bị tổn thương. Khi quá trình làm sẹo diễn ra, các cơ quan này có thể dính lại với nhau hoặc hình thành các xơ dính khiến ruột bị mắc kẹt và không thể chui ra được, gây tắc ruột.
- Một số dị vật nhỏ như chỉ phẫu thuật, thức ăn,... rơi vào trong ổ bụng, sau đó bị bao bọc lại gây tạo thành xơ dính, dẫn đến tắc ruột.
- Quai ruột bị liệt cơ năng, không thể hoạt động bình thường gây ra tắc ruột.
- Ruột bị xoắn dính và vị trí của nó bị cố định, khi bị tác động bởi một số yếu tố khác có thể gây ra tắc ruột.
- Quai ruột có thể chui qua các lỗ thoát vị trong thành bụng hoặc các lỗ hổng bên trong bụng và bị mắc kẹt gây tắc ruột.

Tắc ruột có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra
3. Làm thế nào để nhận biết dấu hiệu tắc ruột sau mổ?
Đây là hiện tượng có thể nhận biết qua một số dấu hiệu ở người bệnh như:
- Buồn nôn, nôn và tình trạng này ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.
- Không đi tiêu dù cơ thể đã dần ổn định sau mổ.
- Đau bụng từng cơn và mức độ đau ngày càng gia tăng.
- Bụng căng và mức độ cũng ngày càng nghiêm trọng hơn.
- Tăng nhu động ruột và xuất hiện tình trạng giống như rắn bò.
Khi xuất hiện những dấu hiệu nghi ngờ này, người bệnh sẽ được chẩn đoán bằng các phương pháp lâm sàng để xác định chính xác hơn như:
- Siêu âm: Nếu các quai ruột bị giãn rộng, tại vết mổ có biểu hiện nhiễm trùng, xuất hiện dịch trong ổ bụng có thể là dấu hiệu của tắc ruột sau mổ.
- Chụp X-quang với một hoặc nhiều quai ruột xuất hiện tình trạng giãn rộng.
- Xét nghiệm huyết học: để phát hiện nhiễm trùng, tăng ure, tăng bạch cầu hoặc điện giải đồ.

Nội soi giúp xác định chính xác nguyên nhân gây tắc ruột
Một số trường hợp, người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như đau bụng dữ dội, tái nhợt, choáng váng, đổ mồ hôi hoặc đi ngoài có máu nhưng lại chủ quan, không xử lý kịp thời, có thể gây ra hoại tử và đe dọa tính mạng.
4. Tắc ruột sau mổ điều trị như thế nào?
Tùy theo tình trạng cụ thể của người bệnh và nguyên nhân gây ra, bác sĩ sẽ có các chỉ định khác nhau để điều trị một cách hiệu quả, giảm thiểu ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh.
Khi tắc ruột xảy ra sớm sau khi mổ và vết mổ chưa lành, việc phát hiện và khắc phục sẽ nhanh chóng và thuận tiện hơn. Nếu tắc ruột xảy ra sau mổ đã lâu, việc phát hiện và khắc phục sẽ phức tạp hơn. Có những trường hợp phải phẫu thuật để xử lý.
Điều này có nghĩa là bạn cần theo dõi kỹ càng, định kỳ kiểm tra vết mổ và nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, nên đến gặp bác sĩ ngay để được kiểm tra, điều trị.
5. Tắc ruột sau mổ có thể phòng ngừa được không và thực hiện như thế nào?
Sau mổ, tình trạng tắc ruột có thể xảy ra liên quan không nhỏ đến chế độ ăn uống và sinh hoạt của người bệnh.
Chính vì vậy, việc hậu phẫu cần được thực hiện nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt, tùy vào tình trạng thể lực, người bệnh có thể được khuyến khích ngồi dậy sớm, vận động nhẹ sau mổ khoảng 2 ngày. Điều này giúp phòng ngừa và hạn chế tình trạng ruột bị ì ạch, dính ruột.
Vận động cũng giúp ruột lưu thông trở lại bình thường sớm, khôi phục nhu động và tránh bị dính.
Cùng với đó, việc ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa tình trạng này. Sau khi mới mổ xong, nên tập trung vào việc ăn những đồ lỏng, dễ tiêu, chia thành nhiều bữa, ăn từ từ từng lượng nhỏ.
Các loại thực phẩm có nhiều xơ như rau rút, măng, mướp,... cần tránh. Các loại quả có chứa nhiều tanin như hồng, ổi,... cũng nên hạn chế để tránh tạo thành bã, gây tắc ruột.
Một số loại thực phẩm mềm, có chất xơ hòa tan giúp chống táo bón như đu đủ, lê, táo và một số loại rau như rau lang, mồng tơi,... nên ưu tiên lựa chọn vì chúng tốt cho ruột, dễ tiêu.

Người bệnh nên chọn ưu tiên đồ ăn tốt cho tiêu hóa
Có thể nói, tắc ruột sau mổ là hiện tượng có thể xảy ra với bất cứ ai, không phân biệt thời gian. Chính vì vậy, những người đã từng phẫu thuật liên quan đến ruột, bụng cần cẩn thận và theo dõi chặt chẽ. Nếu có dấu hiệu bất thường, nên chọn cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra, khắc phục.